درمان شب ادراری | علل و راه های درمانی موثر

بیماریهای کودکان ، علل و روش های درمانی شب ادراری در کودکان در خدمت شما هستیم. با ما همراه باشید.

درمان دارویی شب ادراری کودکان ، درمان شب ادراری

شب ادراری کودکان؛ علل و راه‌های درمان آن

دقت داشته باشید که شب ادراری وقتی اتفاق می افتد که فرد خواب است و نمی تواند متوجه پر بودن مثانه ی خود شود و قادر به کنترل ادرار خود نیست. شب ادراری دو نوع دارد. درنوع اول شب ادراری از ابتدا وجود داشته و ادامه پیدا کرده و بیشتر جنبه ی ارثی دارد.شب ادراری نوع دوم در اثر یک عامل بوجود می آید. در شب ادراری نوع دوم حتما باید علت اصلی شناخته و درمان شود.

شب ادراری همیشه یکی از مشکلات والدین بوده و هست. حتی در نوشته های ۱۵۰۰ سال قبل از میلاد هم در مورد شب ادراری توضیح داده شده است. ابن سینا در کتاب قانون طب می نویسد: شب ادراری اغلب به دلیل خواب عمیق است. هنگامی که کودک قوی تر و تنومندتر می شود خوابش سبک تر و شب ادراری متوقف می شود. هنگامی که کودکتان دچار شب ادراری می شود باوجود سختی ای که برایتان بوجود می آید، باید توجه داشته باشید هیچ گاه نباید او را به خاطر شب ادراری تنبیه کنید و یا حتی باعث به وجود آمدن احساس شرم در او شوید. زیرا که تنبیه حتی روند درمان شب ادراری را کندتر می کند.

شب ادراری از کنترل کودک خارج است و خودش مقصر نیست. معمولا کودکانی که دچار شب ادراری می شوند خجالت زده می شوند و ازینکه کسی بفهد ابا دارند. همینطور توجه داشته باشید که درمورد شب ادراری کودکتان هرگز با بقیه حرف نزنید. زیراکه این امر تاثیر بدی بر شخصیت کودکتان می گذارد. روانشناسان معتقدند بهتر است در ابتدا برای کودک آنچه در بدن او اتفاق می افتد را توضیح دهید. مثلا بگویید: “وقتی خوابی مغز نمی تواند مثانه را کنترل کند و تقصیر تو نیست. وقتی بزرگتر شوی دیگر رختخواب خودت را خیس نمی کنی”. سپس سعی کنید دلایل شب ادراری کودکتان را شناسایی کنید و آنها را برطرف کنید.

دلایل شب ادراری چیست؟

شب ادراری دلایل مختلفی دارد. شب‌ ادراری در کودکان به دلیل تکامل نیافتن مرکز تخلیه کنترل ادرار در مغز بوجود می آید. شب ادراری برای پسران تا ۶ سالگی و برای دختران تا ۷ سالگی امری غیرطبیعی نیست. در ۹۵% مواقع وقتی کودکتان به ۱۰ سالگی می رسد شب ادراری او متوقف می شود و اگر همچنان ادامه پیدا کرد بیشتر اوقات ناشی از تاخیر در تکامل قسمت کنترل‌کننده ادرار در مغز و ژنتیک است.

شب ادراری (مخصوصا شب ادراری نوع اول) اغلب ارثی است. اگر پدر یا مادری در کودکی به شب‌ ادراری مبتلا بوده باشند، شانس ابتلای کودکانشان به شب‌ ادراری ۴۴% خواهد بود و در صورتی که هر دو والد در کودکی شب‌ ادراری داشته باشند، شانس ابتلای کودک به ۷۷% می‌رسد.

اگر شب ادراری کودک از نوع دوم باشد، ممکن است بدلیل استرس و فشارهای محیطی باشد. مانند جدا شدن پدر و مادر، تولد یک فرزند جدید، ورود به مدرسه ی جدید و … . حتی برای کودکانی که از ابتدا دچار شب ادراری هستند (شب ادراری نوع اول) هم استرس و فشارهای محیط می تواند اوضاع را وخیم تر کند.

از دیگر عواملی که باعث شب ادراری می شوند می توان به این موارد اشاره کرد: ناپایداری مثانه، تاخیر در تکامل مغزی، خواب سنگین، اختلالات روانی، اختلالات سیستم اعصاب، مثانه نوروژنیک، عفونت، بیماری های عضوی ناحیه مثانه یا آلت تناسلی، شلی یا کاهش ظرفیت مثانه، کمبود ترشح هورمون ضد ادرار، یبوست، مصرف بعضی از مواد خوراکی و … .

راه های مقابله با شب ادراری:

به پزشک متخصص اورولوژی مراجعه کنید تا معاینات جسمی و آزمایش های پزشکی (انگل، کلیه، اسفنکترها، مثانه، اوره و…) را انجام دهد و دلیل شب ادراری کودکتان را شناسایی کند.

اگر احتمال می دهید که شب ادراری کودکتان به خاطر استرس یا ترس است خیلی خوب است که به روانپزشک مراجعه کنید.
برخی مواد خوراکی طبیعی وجود دارند که تا حدودی می توانند مشکل شب ادراری را حل کنند. موادی مانند دارچین، گردو و کشمش، انگور فرنگی (انگور هندی)، عسل، سرکه سیب، آب زغال اخته، پودر خردل، شکر زرد، زنجبیل، دم کرده گل ختمی و سنبل الطیب در کاهش شب ادراری موثرند.

به کودکتان مواد غذایی تحریک کننده مانند ادویه جات، فلفل، سرکه، نوشیدنی های گازدار، افزودنی های خوراکی به مقدار زیاد و نوشابه‌های کافئین دار ندهید. این مواد احتمال شب ادراری در کودکتان را افزایش می دهند.

تشک های هشدار دهنده (زنگ دار) را از داروخانه تهیه کنید. این تشک ها با تشخیص کمترین میزان رطوبت با صدای زنگ کودک را بیدار می کنند و کم کم به کودک آموزش می دهد که جلوی شب ادراری خود را بگیرد.

در طول روز به کودکتان مایعات بیشتری بدهید. این کار باعث افزایش حجم مثانه ی کودک می شود.
هرگز درمورد شب ادراری کودکتان به دیگران به خصوص هم سن و سال هایش، چیزی نگویید. این کار کودکتان را خجالت زده می کند و روند درمان شب ادراری کندتر می کند و ممکن است روی رابطه بزرگسالی کودک با والدین تاثیری منفی بگذارد.

ورزش هایی که باعث تحریک و تقویت عضلات مثانه می شوند را در برنامه روزانه کودکتان بگنجانید. مانند دراز نشست، شنا رفتن و …
در طول شب به کودک مایعات و مواد غذایی که بطور طبیعی ادرارآور هستند ندهید و قبل از خواب حتما او را به دستشویی ببرید تا مثانه اش را کاملا تخلیه کند.
ساده ترین راه خانگی برای درمان شب ادراری ماساژ زیر شکم کودک است.

در صورت لزوم از داروهای درمان شب ادراری استفاده کنید. البته حتما بعد از اینکه به پزشک مراجعه کردید و دلیل شب ادراری کودکتان شناسایی شد دست به این کار بزنید. داروها باعث ازبین رفتن شب ادراری می شوند، ولی عوارضی هم به دنبال دارند. داروهایی مانند داروهای ضد افسردگی (توفرانیل)، داروهای ضد انقباض (اکسی بوتینین)،اسپری دسموپرسین (هورمون آنتی دیورتیک) و ایمی پرامین.

۲۰ راه درمان شب ادراری کودک

شب ادراری کودکان دلایل گوناگونی دارد که برخی از آن ها جنبه جسمی و برخی دیگر جنبه روحی و روانی دارند. در اغلب موارد کودک با هر دو مسئله درگیر است.

شب ادراری کودک
بعضی عوامل از جمله کمبود هورمون آنتی‌دیورتیک یا کاهش ظرفیت مثانه، عفونت‌های ادراری، عوامل روانی و استرس‌ها می‌توانند موجب شب ادراری کودکان شوند.

شب اداری دو نوع است:

شب ادراری اولیه بیشتر جنبه ارثی دارد و از ابتدا بوده و قطع نشده است.

شب ادراری ثانویه بعدها در اثر یک عامل به وجود می آید. درباره شب ادراری ثانویه حتما باید علت اصلی درمان شود، مانند درمان عفونت ادراری، رفع سندرم‌های خودایمنی و بیماری‌های آلرژیک، درمان بیماری‌های متابولیک مثل دیابت و… .

دعا برای شب ادراری کودک

برای اصلاح این مشکل، قبل از هرگونه دارودرمانی، باید اقدام به رفتاردرمانی کرد و این امر مستلزم همکاری والدین و کودک، هر دو است.

برای درمان این مشکل در کودکان به توصیه های زیر عمل کنید:

۱- مراجعه به پزشک متخصص ارولوژی برای انجام معاینات جسمی و انجام آزمایش های پزشکی (انگل، کلیه، اسفنکترها، مثانه، اوره و…) .۲- مراجعه به روان پزشک کودک

۳- استفاده از تشک هشداردهنده (زنگ دار) برای بیدار شدن کودک هنگام تخلیه ادرار (این تشک ها را می توانید از داروخانه تهیه کنید).

۴- خوراندن مایعات زیاد مثل آب، چای، آب میوه، دوغ و… به کودک طی روز برای افزایش حجم مثانه.

۵- فاصله بین مراحل ادرار کردن: کودک نباید با فاصله کوتاهی پس از مصرف مایعات ادرار کند و این زمان باید به مرور افزایش یابد.

۶- رعایت رژیم غذایی خاص: کودک نباید از مواد تحریک کننده مثل ادویه جات، فلفل، سرکه، نوشیدنی های گازدار و افزودنی های خوراکی به مقدار زیاد استفاده کند. از خوردن نوشابه‌های دارای کافئین هم جدا خودداری شود.

۷- آموزش آداب توالت: در این زمینه پشتکار و حوصله والدین شرط اول است و باید با روش های شکل دهی رفتار همراه با تشویق و تقویت، این آموزش ها داده شود. تغییر محیط و فضای توالت برای کاهش استرس کودکانی که از رفتن به دستشویی امتناع می کند توصیه می شود. در این ارتباط استفاده از تکنیک های تشویقی ضروری است.

۸- ورزش: در ورزش، بیشتر تحریک و تقویت عضلات مثانه مد نظر است. چند نوع ورزش پیشنهاد می شود:

الف : ورزش دراز و نشست

ب : کودک می ایستد دست هایش را جلو می برد و ده بار می نشیند و بلند می شود (تکرار ۴ بار در روز).

ج : کودک ورزش شنا را ده بار انجام می دهد (حداقل ۴ بار در روز تکرار شود).

۹- چند ساعت پس از آن که کودک خوابید، حتما او را بیدار کنید تا به دستشویی برود. این کار بهتر است ۳ ساعت پس از خواب انجام شود. مراجعه به مشاور روان درمان برای استفاده از تکنیک های تغییر رفتار و شرطی سازی کمک زیادی به کاهش شب ادراری کودک می کند.

۱۰- استرس های روانی، اجتماعی و عوامل اضطراب زا می تواند نقش مهمی در بروز شب ادراری داشته باشد. باید این عوامل به حداقل ممکن کاهش یابد. برای این منظور ترس های کودک را شناسایی کنید و برای رفع آن ها با مشاور در تماس باشید. ایجاد آرامش برای کودک به منظور کاهش تنش و استرس یکی از گام های مثبت برای رفع مشکل کودک است. گفتن داستان، حرف زدن با کودکان، بازی با او، تفریح و قرار دادن او در محیط های شاد از عوامل ایجاد آرامش در کودک است.

۱۱- خجالت، کم رویی، گوشه گیری و احساس افسردگی از جمله عوارض روانی شب ادراری است که موجب افزایش اضطراب کودک و در نتیجه تاخیر در درمان او می شود. سعی کنید مشکل کودک را به رویش نیاورید و به او اطمینان دهید که مشکلش قابل درمان است.

۱۲- کودک را در صورت شب ادراری توبیخ نکنید.

۱۳- کاهش و یا مصرف نکردن مایعات پس از ساعت هفت عصر توصیه می شود.

۱۴ ـ قبل از رفتن به رختخواب، حتما کودک را به دستشویی ببرید تا مثانه اش را کاملا تخلیه کند.

۱۵ ـ تشک او را با رویه ضد آب پوشانده و در اتاق از بوگیرها یا خوشبوکننده‌های هوا استفاده کنید تا اگر شب ادراری اتفاق افتاد باعث آزار بیشتر کودکتان نشود.

۱۶ ـ باید به کودک آموزش داد تا به میزان دریافت مایعاتش در شب توجه کند و به هنگام تخلیه ادرار، مثانه را کاملا خالی کند.

۱۷- باید به کودک آموزش داد تا به هنگام تخلیه ادرار، مثانه را کاملا خالی کند.

۱۸ ـ کودک باید در طول روز مثانه را منقبض کند تا بتواند زمان بیشتری ادرار خود را نگه دارد.

۱۹- کودک را متوجه کنید که پس از شام مصرف مایعات را به حداقل برساند تا ادرار کمتری تولید شود. برای این منظور بهتر است که شام کودک بدون نمک باشد.

۲۰- از تنبیه کودک و به کار بردن روش های سخت گیرانه جدا خودداری کنید.

پس از اقدامات فوق در صورت عدم موفقیت برای کنترل شب ادراری می‌توان درمان دارویی را زیر نظر پزشک متخصص شروع کرد، اما باید توجه داشت که آموزش مهارت کنترل ادرار از درمان دارویی مهم‌تر است، زیرا معمولا با قطع دارو، شب ادراری مجددا عود می‌کند.

شب ادراری در بزرگسالی

درمان شب ادراری | علل و راه های درمانی موثر

منابع:
khorasannews.com
jamejamonline.ir
tebyan.net / بیتوته / برترین ها