تفاوت بین بیماری حاد و مزمن چیست؟

بیماری یک وضعیت غیرعادی است که روی تمام یا بخشی از ارگان‌های بدن سیطره می‌اندازد و به بروز علائم خفیف تا شدید منجر می‌شود. چنین ناهنجاری‌هایی را می‌توان به‌‌صورت‌های مختلف دسته‌بندی کرد. حتما شنیده‌اید که می‌گویند برخی ناهنجاری‌ها مزمن و برخی هم حاد هستند. به‌ نظر شما این ۲ مورد چه تفاوتی با هم دارند؟

احتمالا خیلی از شما این ۲ سبک ناهنجاری را به ‌اشتباه به‌جای یکدیگر استفاده می‌کردید. اما شاید بهتر باشد بدانید که حاد و مزمن، بسته به شرایط، علائم، علل و راه‌های تشخیصی با هم متفاوت هستند و نباید شما را دچار اشتباه کنند. در این مقاله می‌خواهیم با تشریح چیستی‌بودن مشکلات حاد و مزمن، تفاوت‌شان را برایتان آشکار کنیم.

تفاوت بیماری حاد و مزمن از نظر تعریف ماهیت

اصطلاح حاد به وضعیت یا اختلالی اطلاق می‌شود که شروعی ناگهانی دارد و به‌سرعت بروز می‌کند، اما زمان ماندگاری آن چندان زیاد نیست. شدت ناهنجاری‌های حاد، برق‌آساست و امکان دارد پیامدهای شدیدی به‌دنبال داشته باشد.

اختلالات مزمن، به اختلالاتی گفته می‌شود که اغلب اوقات، به ‌آرامی در بدن انسان پدید می‌آیند و برای مدت طولانی‌تری ادامه می‌یابند. در واقع، چنین مشکلاتی را نمی‌توان برای یک دوره زمانی خاص تعریف کرد، برخی از آن‌ها حتی ممکن است مادام‌العمر باشند.

تفاوت ناهنجاری‌های حاد و مزمن، از نظر علل ظاهر شدن

اغلب مشکلات حاد ناشی از یک عامل عفونی بیرونی هستند و قابلیت انتشار و واگیری دارند؛ مانند آنفولانزا. البته همیشه این‌طور نیست. برخی ناهنجاری‌های حاد، به‌دلیل مصرف نادرست دارو یا تصادف در بدن انسان رخ می‌دهند.

مشکلات مزمن، همیشه علت مشخصی ندارند و البته چون با عامل عفونی سروکار ندارند، نمی‌توانند از شخصی به شخص دیگر سرایت کنند. این امکان وجود دارد که برخی از آن‌ها از خوراک ناسالم و سبک زندگی نادرست نشات بگیرند؛ مانند سرطان.

تفاوت بیماری حاد و مزمن از نظر انتقال

ازآنجایی‌که اختلالات حاد، رابطه تنگاتنگی با عوامل عفونی و ویروس‌ها دارند، به‌شدت مسری هستند و شخص بیمار تا زمان بهبودی خود، بهتر است فاصله را با اطرافیان حفظ کند، اما شرایط مزمن، اغلب با اختلالات غیرواگیر همراه است. در ناهنجاری‌های مزمن، عوامل عفونی کنار می‌روند و شرایط بهداشتی و عادات غذایی و رفتاری نامناسب، نقش پررنگ‌تری به خود می‌گیرند.

تفاوت ناهنجاری های حاد و مزمن از نظر عود کردن

مشکلات حاد در یک بازه زمانی کوتاه بر بدن چیره هستند. آن‌ها ناگهانی شروع می‌شوند و با گذشت زمان، کم‌کم رو به ‌بهبودی می‌روند؛ بنابراین، در هیچ دوره‌ای از طول این اختلال، قرار نیست مشکل یا درد خاصی در بدن بیمار عود کند.

این مسئله برای شرایط مزمن کاملا فرق می‌کند. ازآنجایی‌که این اختلال، قرار است مدت مدیدی بر بدن غالب شود یا اصلا غیرقابل‌علاج باشد، احتمالا شخص بیمار، در دوره‌هایی خاص از زندگی خود، عودکردن مشکلش را تجربه می‌کند.

تفاوت بیماری حاد و مزمن از نظر درمان

درمان مرتبط با مشکلات حاد، بسته به ماهیت آن، متفاوت است. این مشکلات با آزمایش‌های تشخیصی دقیق، شناسایی می‌شوند و با تجویز دوزهای مختلف دارو، به‌طور کامل رفع خواهند شد، ولی برای برخی شرایط مزمن، هنوز آزمایش‌های تشخیصی دقیقی کشف نشده است. همچنین ناهنجاری‌های مزمن، به‌ندرت با دارو درمان می‌شوند. اکثر داروهای موجود برای درمان این مشکل، فقط از بدترشدن مریضی جلوگیری خواهند کرد.

تفاوت مشکلات حاد و مزمن از نظر روش پیشگیری

مراحلی که برای پیشگیری از مشکلات حاد دنبال می‌شوند، بسته به ماهیت مشکل، متفاوت خواهند بود. دررابطه‌با اختلالات مزمن هم باید بگوییم که پیروی از عادت‌های غذایی و رفتاری مناسب، از رخداد چنین ناهنجاری‌هایی پیشگیری خواهد کرد. ذکر این نکته لازم است که اگر بیماری‌های حاد به‌خوبی درمان نشوند، احتمال تبدیل آن‌ها به شرایط مزمن وجود خواهد داشت.

بیماری حاد و مزمن، قابلیت تبدیل به یکدیگر را دارند

با وجود مواردی که از تفاوت میان مشکلات حاد و مزمن خواندید، باید بگوییم که این ۲ مشکل از یکدیگر جدا نیستند؛ مثلا اگر مشکلات حاد مانند آنفولانزا را نتوانید به‌خوبی درمان و مدیریت کنید، عامل عفونی در بدن شما ماندگار می‌شود و در طولانی‌مدت، عوارض بسیاری گریبان‌گیرتان خواهد شد، در این صورت در شرایط مزمن گرفتار شده‌اید.

از طرف ‌دیگر، خیلی از بیماری‌های مزمن درصورت عدم درمان، منجر به رویداد حاد خواهند شد؛ مثلا اگر برای کاهش تجمع پلاک شریانی یا کاهش فشارخون، هیچ اقدامی نکنید، آترواسکلروز ناشی از آن، منجر به سکته یا حمله قلبی خواهد شد.

اغلب مریضی‌های مزمن، لاعلاج هستند، اما تشخیص و درمان به‌موقع، علائم را تسکین می‌دهد. برخی از آن‌ها ممکن است تحت شرایط بالینی قرار بگیرند و هرگز به‌صورت حاد ظاهر نشوند؛ مانند عفونت HIV.

اشتباهات رایج در مورد تفاوت بین بیماری حاد و مزمن

فرهنگ لغت پزشکی، کلمه مزمن را «طولانی‌مدت» تعریف می‌کند؛ یعنی مشکلاتی که اثر آن مداوم است. برخی منابع پزشکی هم از اصطلاح «مدت نامحدود و تقریبا بدون تغییر» برای چنین مریضی‌هایی استفاده می‌کنند.

حالا یک فرض رایج و اشتباهی که بین عموم جا افتاده، تفاوت بیماری مزمن و حاد را به چنین مسئله‌ای ربط می‌دهد که مشکلات مزمن به مرور زمان بدتر می‌شوند. درحالی‌که این نظریه اصلا درست نیست. واژه مزمن، در ارتباط با زمان است، نه پیشرفت مریضی.

مزمن به وضعیت یا اختلالی می‌گویند که به‌طور مداوم حس می‌شود. حالا برخی از آن‌ها امکان دارد به مرور زمان بهتر شوند، ولی انواع غیرعلاج آن، همیشه در بدن وجود خواهند داشت و فقط ممکن است علائم‌شان به‌صورت دوره‌ای ناپدید و دوباره ظاهر شوند.

جمع‌بندی

بیماری در ۲ سبک حاد و مزمن طبقه‌بندی می‌شود که هر یک از آن‌ها براساس شرایط بروز، علل، روش‌های تشخیص و درمان، متفاوت از یکدیگر هستند. با گذشت زمان و افزایش سن، تغییراتی در بدن رخ می‌دهد و افراد را مستعد ابتلا به ناهنجاری‌هایی خاص می‌کنند. از شکستگی استخوان گرفته تا آرتریت و اختلالات قلبی و تنفسی که بزرگ‌سالان به‌کرات آن‌ها را تجربه می‌کنند. بنابراین، گفتیم که شاید بد نباشد تفاوت حاد و مزمن را بدانید.

حالا وقت آن است که به معرفی سامانه جامع و گسترده دکترتو بپردازیم. اگر درحال‌حاضر با ناهنجاری خاصی سروکار دارید، خواندن این مقاله به شما کمک کرد که نوع آن را بشناسید و برای درمان اقدام کنید. دکترتو، در هر شهر و هر منطقه‌ای، لیستی از مجرب‌ترین پزشکان را به شما معرفی می‌کند که بسته به شرایط خود، می‌توانید به‌ شکل حضوری یا غیرحضوری، با آن‌ها در ارتباط باشید.