بلوغ دیررس پسران | نکاتی درباره بلوغ دیررس در پسران
رفتار با نوجوانان ، نکاتی درباره بلوغ دیررس پسران در خدمت شما هستیم. با ما همراه باشید.
درمان بلوغ دیررس با تستوسترون انانتات ، بلوغ دیررس پسران
بلوغ دیر رس در پسران را چطور تعریف می کنند؟
پسران می توانند در گستره وسیعی از سنین بلوغ را آغاز کنند و ۹۵ درصد از آنها بین ۹ تا ۱۴ سالگی به بلوغ می رسند بنابراین بلوغ دیررس زمانی است که فرد به ۱۴ سالگی رسیده اما هنوز بلوغ را تجربه نکرده . اولین نشانه بلوغ در پسران بزرگ شدن بیضه و پس از آن آلت تناسلی و رشد مو است.
بلوغ زمانی اتفاق می افتد که هیپوفیز شروع به ترشح دو هورمون، هورمون لوتینیزینگ که LHگفته می شود و هورمون تحریک کننده فولیکول که باعث رشد بیضه و تولید هورمون مردانه تستسترون می شود. جهش رشد معمولا یک سال یا پس از شروع بزرگ شدن اندام های جنسی از ۱۵ سالگی است.
چه چیزی باعث تاخیر بلوغ در پسران می شود؟
تا به حال شایع ترین علت بلوغ را دانسته اند constitutional delayed puberty. این پسرها به طور کلی سالم هستند و اگر زمان کافی داده شود، در نهایت به بلوغ خواهند رسید .در حدود دو سوم از موارد، تاخیر در بلوغ از یک یا هر دو والدین به ارث می رسد.
اگر مادر او دوران بلوغ را بعد از سن ۱۴ سالگی تجربه کرده باشد ممکن است بلوغ دیر رس داشته و پدر ممکن است بلوغ دیر رس داشته اگر (بعد از ۱۶ سالگی)یا پس از فارغ التحصیلی از دبیرستان جهش ناگهانی شده است. پسران با بیماری های مزمن نظیر بیماری التهاب روده ، بیماری سلول داسی شکل، یا فیبروز کیستی اغلب دیر به بلوغ می رسند.
چنانچه در این بخش از نمناک شرح خواهیم داد به طور کلی بلوغ دیررس در خانواده ارثی است و به گفته ی متخصصان احتمال دارد والدین، عمو، خاله، خواهرها یا برادرهای فرد نیز به این مسئله دچار باشند. این مسئله تاخیر سرشتی (دیر شکوفا) نامیده می شود و معمولاً برای رفع آن لازم به هیچ درمانی نیست چراکه این نوجوانان با گذشت زمان به طور طبیعی رشد میکنند، اما کمی دیرتر از همسالانشان.
بلوغ دیررس در پسران به چه علت است؟
تعداد کمی از پسرانی که تاخیر در بلوغ دارند کمبود همیشگی هورمون های بلوغ FSH، LH دارند، مشکلی که ما آن را IGDمی نامیم این معمولا مشکلی است که از بدو تولد دارند و این پسران معمولا با آلت تناسلی کوچک تر از حد طبیعی به دنیا می آیند.
دیگر هورمون های هیپوفیز در این شرایط معمولا رشد طبیعی دارند . عدم بلوغ در سن ۱۷ سالگی، یکی از نشانه هایIGD است که ممکن است پسر داشته باشد. سرنخ دیگر این است که برخی از پسران مبتلا نیز حس بویایی ضعیفی دارند، وضعیتی که به سندرم کالمن گفته می شود. در نهایت تعداد کمی از پسران با رسیدن به سن بلوغ دچار مشکل می شوند.
بلوغ دیررس و کوچک بودن آلت تناسلی پسران
از آنجایی که تشخیص اندازه اندام تناسلی با یک تست فیزیکی آسان است، اما کوچک بودن آلت تناسلی چندین علل دارد، از جمله جراحی و یا درمان های سرطان، که باعث آسیب آلت تناسلی می شود. برخی شرایط پزشکی یا درمان های پزشکی می تواند منجر به هیپوگنادیسم شود:
تیروئید کم کار
بیماری دیابت
بیماری کبد و کلیه
بی اشتهایی (غیرمعمول در پسران)
شیمی درمانی یا درمان سرطان
یک تومور در غده هیپوفیز، سندرم کلاینفلتر ، یک اختلال ژنتیکی
عدم حضور اندام های جنسی در تولد (anorchia)
علائم و نشانه های تاخیر بلوغ در پسران چه هستند؟
کلید این است که آلت تناسلی و بیضه تا سن ۱۴ سالگی بزرگ تر نمی شوند که به راحتی تست فیزیکی شوند. معمولا، بیضه ها شروع به رشد کرده اند اما آلت تناسلی هنوز کوچک است، که نشان می دهد دیگر علایم بلوغ در ۶ تا ۱۲ ماه آینده ظاهر خواهند شد.
اکثر این پسران در مقایسه با همسالان خود کوتاه هستند، به دلیل اینکه رشد ناگهانی آن ها به تاخیر افتاده است، آن ها معمولا در سن ۱۸ سالگی به پسران دیگر می رسند و در گستره طبیعی به اندازه بزرگسالان قد دارند. در پسربچه مبتلا به بلوغ دیررس، تغییرات جنسی ثانویه اتفاق نمی افتد و به وضوح از همسالان و همکلاسی های خود عقب می ماند.
چگونه بلوغ دیر رس تشخیص داده می شود؟
گاهی اوقات فقط امتحان فیزیکی کافی است، اما بسیاری از پزشکان برای تایید آنچه که مظنون هستند آزمایش های مربوط به تستوسترونFSH ، LHرا تجویز می کنند زمانی که سطح بلوغ زودرس معمولا بالاتر است. میزان تستوسترون بدن ۸۰۰ ng/dL تا ۲۵۰ درصد افزایش یافته است اما اکثر پسران مبتلا به بلوغ دیر رس میزان تستوسترون را کم تر از ۴۰ دارند.
اشعه ایکس از دست و مچ برای تعیین سن استخوان اغلب به پیش بینی قد بزرگسالان کمک می کند و معمولا حداقل ۲ سال قبل سن زمانی است به این معنی است که زمان بیشتری برای رشد باقی می ماند.
تاخیر بلوغ در پسران چگونه درمان می شود؟
برای رسیدن به بلوغ، مشکل با انتظار و اطمینان حل خواهد شد و در واقع درمان بلوغ دیررس سرشتی معمولا لازم نیست و اگر نیاز شد بر حسب تشخیص پزشک یک دوره درمان جایگزین با داروهای مناسب انجام می شود. با این حال، پسران با بلوغ دیر رس اغلب برای شروع رشد بی تاب هستند و نمی خواهند ۶ تا ۱۸ ماه دیگر منتظر بمانند تا رشد به طور طبیعی آغاز شود.
اغلب به شکل تزریق ماهانه به مدت چند ماه درمان می شوند؛ پزشکان مختلف از دوزهای مختلف و تعداد تزریق های متفاوتی استفاده می کنند.پس از تزریق فرد، معمولا افزایش بسیار خوبی در قد و وزن و همچنین رشد مو وآلت تناسلی دارد بلوغ در بیشتر موارد، بدون درمان اتفاق می افتد. مطالعات نشان می دهد که یک دوره کوتاه از تستوسترون هیچ تاثیری در قد نوجوان ندارد اما به پسران این امکان را می دهد که سریع تر به آنجا برسند.
نشانه های بلوغ دیررس در پسران
بلوغ دیررس بدین معنی است که در یک پسر بچه تغییرات فیزیکی و هورمونی که باید با افزایش سن رخ دهد، بموقع و در زمان لازم حادث نمیشود. طبق برخی آمار، ۳ درصد از پسر بچهها گرفتار بلوغ دیررس میشوند و بلوغ دیررس در پسرها خیلی شایعتر از دخترهاست. این نوشتار، بلوغ دیررس در پسران را نشانه رفته. بخوانید.
تاخیر در بلوغ برای پسران، ممکن است چند سال طول بکشد و اگر کودک سرانجام به بلوغ کامل ولی با تاخیر برسد، به آن بلوغ دیررس سرشتی گفته میشود. در پسر بچه مبتلا به بلوغ دیررس، تغییرات جنسی ثانویه اتفاق نمیافتند و به وضوح از همسالان و همکلاسیهای خود عقب میماند.
آقای تانر (Tanner) دانشمندی است که برای ظاهر شدن مرحله به مرحله بلوغ مراحلی را هم برای پسران و هم برای دختران قایل شده است و از آن برای توصیف چگونگی پیشرفت بالینی بلوغ در پسران و دختران استفاده میشود. اولین نشان بلوغ جسمی در پسران، افزایش اندازه بیضهها است و باید حداکثر تا سن ۱۴ سالگی اتفاق بیفتد. در بدن هر مردی یک محور یا آبشار هورمونی وجود دارد که از بالا به پائین از اجزا زیر تشکیل شدهاند:
بلوغ زودرس در پسران
هیپوتالاموس، هیپوفیز و بیضهها. بیضهها هورمونی به اسم GnRH ترشح میکند، این هورمون به غده هیپوفیز رفته و سبب ترشح دو هورمون LH و FSHمی شود. این دو هورمون از طریق جریان خون به بیضهها رفته و هورمون LH سبب ترشح هورمون تستوسترون توسط بیضهها میشود و هورمون FSH سبب تولید اسپرم توسط بیضهها میگردد. هورمون تستوسترون عامل ایجاد علایم بلوغ در پسر بچهها میباشد. مهمترین اختلال در بلوغ دیررس این است که غده هیپوتالاموس به موقع اقدام به ترشح هورمون GnRH نکرده و در نتیجه بیضهها فعالیت خود را شروع نمیکنند.
جهت راهنمایی والدین و خوانندگان محترم، فرایند بلوغ طبیعی در پسران در پایین شرح داده میشود، هرگونه تغییر در این فرایند ممکن است نشان بلوغ دیررس و یا عدم بلوغ باشد، اگر این مشکل به موقع تشخیص داده شود میتوان با درمان مناسب به بیمار کمک کرد تا بلوغ طبیعی خود را به دست آورد.
• اولین نشان بلوغ بزرگ شدن بیضهها است. آن معمولا ما بین ۱۳-۱۲ سالگی اتفاق افتاده و حداکثر باید تا ۱۴ سالگی اتفاق بیفتد. حجم بیضه در قبل از بلوغ ۲ میلی لیتر است که در شروع بلوغ به ۴ میلی لیتر میرسد.
• رشد آلت تناسلی و کیسه بیضه، یک سال بعد از شروع بزرگ شدن بیضهها اتفاق میافتد.
• نشانههای تغییر در آلت تناسلی (بزرگ شدن) و کیسه بیضه (تغییر رنگ و ضخیم شدن) و رشد مو در ناحیه زهار ۲-۱ سال پس از شروع بزرگ شدن بیضهها اتفاق میافتند.
• حدود ۵۰ درصد پسر بچهها هنگام بلوغ دچار بزرگ شدن سینهها میشوند.
• علایم بعدی عبارتند از: رشد سریع قد، کلفت شدن صدا، جوش صورت و رویش موی صورت. رشد بدن از دستها و پاها شروع و به تنه ختم میشود. رویش موی صورت آخر از همه اتفاق میافتد.
ما بین پسران و دختران در فرایند بلوغ یک عده تفاوتهایی وجود دارند این تفاوتها عبارتند از:
• بلوغ در دختران ۲-۱ سال زودتر از پسران شروع میشود.
• تکامل بلوغ در دختران در یک مدت زمان کوتاهتری از پسران اتفاق میافتد.
• دختران معمولا ۴ سال پس از شروع تغییرات فیزیکی از نظر رشد قد و باروری کامل میشوند.
• پسران تا ۶ سال پس از شروع علایم فیزیکی بلوغ به رشد خود ادامه میدهند.
• بلوغ در دختران معمولا ما بین ۱۴-۹ سالگی کامل میشود ولی در پسران مابین ۱۷-۱۰ سالگی است.
بلوغ دیررس و غیرطبیعی علل خیلی زیادی دارد باید حداکثر تلاش را کرد تا علت بلوغ غیرطبیعی و یا عدم بلوغ را به موقع تشخیص داد.
علل بلوغ دیررس را میتوان به شرح زیر خلاصه کرد:
علل مرکزی (یعنی بیماریهایی که در مغز سبب اختلال در بلوغ میشوند)
• محور یا آبشار هیپوتالاموس – هیپوفیز – بیضهها سالم است
o تاخیر بلوغ سرشتی که سرانجام کودک به بلوغ طبیعی خواهد رسید
o بیماریهای مزمن مثل نارسایی کلیه
o سوتغذیه
o ورزش حرفهای
o محرومیتهای روحی و روانی
o مصرف کورتون
o کم کاری تیروئید
• محور یا آبشار هیپوتالاموس – هیپوفیز – بیضهها بیمار است
o تومورهای مجاور محور فوق
o بیماریهای مادرزادی مثل کم کاری مادرزادی غده هیپوفیز
o جراحی مغز و آسیب به جمجمه مثل تصادف
o بیماریهای که در آن غده هیپوتالاموس هورمون GnRH ترشح نمیکند.
علل محیطی (یعنی بیماریهایی که خود نسج بیضه را گرفتار میکنند)
• آسیب دو طرفه به بیضهها مثل عدم نزول دو طرفه بیضه، فقدان دو طرفه بیضه، عفونت بیضهها مثل عفونت اریونی بیضه
• اختلالات کروموزومی
• شیمی در مانی و پرتودرمانی
• مصرف بعضی از داروها
تشخیص: جهت تشخیص دقیق اختلال در بلوغ باید پزشک معالج برحسب شرایط بیمار از مجموعهای از موارد زیر استفاده نماید:
• بررسی از نظر بیماریهای مزمن مثل نارسایی کلیه
• بررسی از نظر وجود اختلالات کروموزومی
• تستهای تشخیصی برای پی بردن به عملکرد هیپوتالاموس و هیپوفیز
• تعیین سن استخوانی بیمار
• MRI یا CT اسکن از جمجمه
درمان
• درمان بلوغ دیررس سرشتی معمولا لازم نیست و اگر نیاز شد بر حسب تشخیص پزشک یک دوره درمان جایگزین با داروهای مناسب انجام میشود.
• اگر نقص در هیپوتالاموس و یا هیپوفیز باشد، باید بیمار به موقع و به مقدار لازم هورمونهای LH و FSH را دریافت نماید.
• اگر نقص در بیضهها است باید بیمار به مقدار مورد نیاز هورمون تستوسترون دریافت کند.
بلوغ پسران
بلوغ دیررس پسران | نکاتی درباره بلوغ دیررس در پسران
منبع: هفت سیب / پارسینه / نمناک