وزن نوزاد | وزن طبیعی نوزاد

۰ 865 خواندن این مطلب 9 دقیقه زمان میبرد

رشد نوزاد هفته به هفته ، وزن طبیعی و ایده آل نوزاد در خدمت شما هستیم. با ما همراه باشید.

جدول وزن نرمال نوزاد ، وزن نوزاد

آیا می‌دانید نوزاد شما موقع تولد باید چند کیلو باشد؟

وزن هنگام تولد یکی از عوامل تعیین کننده سلامت نوزادان است. اگر دقت کرده باشید یکی از اولین پرسش‌ها بعد از دانستن جنس نوزاد این است که چقدر وزن دارد. به همین دلیل حفظ سلامت نوزاد قبل از به دنیا آمدن و بعد از تولد او اهمیت زیادی دارد زیرا مصون ماندن نوزاد از هرگونه بیماری در دوران جنینی و بعد از آن از عوامل رشد جسمانی مناسب او خواهد بود. در واقع عوامل زیادی وزن نوزاد را تحت تاثیر قرار می‌دهند، از جمله سلامت مادر هنگام تولد، تغذیه مناسب مادر، ژنتیک و جنس و نژاد.

وزن طبیعی چه وزنی است؟

وزن طبیعی نوزاد پسر در صورتی که به آخرین روزهای بارداری و به هفته سی و هشتم یا سی و نهم برسد بین ۳۰۰۰ تا ۳۴۰۰ گرم و نوزاد دختر ۳۰۰۰ تا ۳۲۰۰ گرم است. سلامت نوزاد هنگام تولد علاوه بر وزن به قد و دور سر نیز بستگی دارد. معمولا قد نوزاد در بدو تولد ۵۰ سانتی‌متر است که گاهی اوقات مشاهده می‌شود برخی نوزادان یک تا ۲ سانتی‌متر بلندتر هستند. دور سر نوزاد نیز به طور طبیعی باید ۳۵ سانتی‌متر باشد.

وزن و دور سر طبیعی شاخص رشد طبیعی و سلامت نوزاد است. علاوه بر این، قسمت‌های مختلف بدن نیز باید به رشد طبیعی رسیده باشد و رشد مغزی نیز کامل شده باشد. از آنجا که نوزاد در هفته‌های آخر آهن جذب می‌کند و تعداد گلبول‌های سفید و قرمزش به حد طبیعی می‌رسد، در صورت به موقع به دنیا آمدنش کم‌خونی متوجهش نخواهد شد. بنابراین نوزادی که در هفته‌های سی و هشتم و سی و نهم به دنیا می‌آید با رشد استخوانی و جمجمه مناسب نوزاد سالمی است.

چه نوزادی را کم وزن می‌گوییم؟

چنانچه به دلایل مختلف زایمان زودرس و با عمل سزارین اتفاق بیفتد، نوزاد نورس است. این احتمال وجود دارد که نوزاد ۲ هفته یا حتی یک ماه زودتر به دنیا بیاید. در این حالت شاخص‌های رشد نوزاد کمتر از میزان طبیعی است و ممکن است وزنش کم باشد. معمولا نوزاد کمتر از ۲۵۰۰ گرم کم وزن قلمداد می‌شود و به مراتب قد و دور سرش هم کمتر از میزان طبیعی است. وزن کم هنگام تولد با مدت زمان بارداری رابطه مستقیم دارد، چراکه هر چه تعداد هفته‌های بارداری نسبت به مدت طبیعی کمتر باشد، وزن کم هنگام تولد در نوزادان شایع‌تر است.

از سوی دیگر هرچه وزن نوزاد هنگام تولد کمتر باشد احتمال این‌که صدماتی به او برسد، بیشتر است. در این صدمات مهم‌ترین مسئله رشد مغزی ناکافی است که عوارض مغزی مانند تشنج را به همراه دارد. یکی دیگر از عوارض تولد زود هنگام کم خونی است. اگر نوزاد ذخیره آهن کافی در هفته‌های پایانی دریافت نکند ممکن است کم خون شود. علاوه بر این رشد قفسه سینه در این نوزادان اغلب ناکافی است و چون انرژی کافی ندارند اغلب این نوزادان بیشتر می‌خوابند و قدرت مکیدن خوب را هم ندارند و سینه مادر را خوب نمی‌گیرد. به همین دلیل به مادرانی که نوزاد نارس دارند توصیه می‌شود به تغذیه نوزاد بیشتر توجه کنند و با بیدار کردن آن‌ها به تغذیه کافی آن‌ها کمک کنند.

وزن کم هنگام تولد با مدت زمان بارداری رابطه مستقیم دارد چراکه هر چه تعداد هفته‌های بارداری نسبت به مدت طبیعی کمتر باشد، وزن کم هنگام تولد در نوزادان شایع‌تر است. از سوی دیگر هرچه وزن نوزاد هنگام تولد کمتر باشد احتمال این‌که صدماتی به او برسد، بیشتر است

چاق به دنیا آمدن چه عوارضی دارد؟

تولد نوزادان با وزن زیاد کمتر است. اما وزن بالای نوزاد موقع تولد به وزن بیش از ۴۰۰۰ یا ۴۵۰۰ گرم گفته می‌شود. در مادران دیابتی نوزاد معمولا با وزن بالا به دنیا می‌آید. علل وزن بالای نوزاد هنگام تولد را می‌توان چاقی مادر و بیماری دیابت در او ذکر کرد. در این مواقع باید آزمایش خون گرفته شود تا از سلامت نوزاد اطمینان حاصل شود. عامل وراثتی زایمان در خانواده و به دنیا آوردن نوزاد با وزن بالا یکی دیگر از فاکتورهایی است که باید به آن توجه کرد.

وزن و تغذیه مناسب مادر در به دنیا آمدن نوزادی با وزن طبیعی بسیار مهم است. بالابردن کیفیت مراقبت‌های دوران بارداری و رعایت بهداشت و تغذیه مادر، پیشگیری از زایمان زودرس، طرح و اجرای برنامه‌های آموزشی برای مادران جوان در تولد نوزاد با وزن طبیعی موثر است. می‌توان با آشنا کردن مادران با عوارض زایمان سزارین به آن‌ها این آگاهی را داد که در تمام دنیا تنها در ۱۰ درصد موارد زایمان سزارین انجام می‌شود. مادران می‌توانند مطمئن باشند با تولد طبیعی نوزاد در سلامت او گام موثری برداشته‌اند.

وزن طبیعی نوزاد هنگام تولد، تاثیر رژیم غذایی

وزن طبیعی کودک هنگام تولد بین ۲ کیلو و ۷۰۰ گرم تا ۴ کیلو و ۲۰۰ گرم است. معمولا برای نوزادان ایرانی این وزن طبیعی است. هر چه وزن کودک از این معیار در نظر گرفته شده فاصله بیشتری داشته باشد، مسلماً خطر بیشتری کودک را تهدید می کند.

دکتر درخشان، متخصص اطفال در این باره می گوید: « از زمان تشکیل نطفه در رحم مادر تا زمان زایمان، وزن مادر و عواملی که ممکن است در این دوران برای مادر و جنین حادث شود، از علت های کم وزنی و یا وزن بالای نوزاد است.

چنانچه تولد نوزاد قبل از ماه ششم بارداری اتفاق بیفتد، سقط محسوب شده و نگه داشتن جنین در چنین شرایطی غیرممکن است.

اگر تولد نوزاد بعد از ماه ششم بارداری صورت بگیرد، زایمان زودرس است. هر چه مادر به پایان ماه نهم بارداری نزدیک می شود، جنین رسیده تر می گردد و سیر طبیعی رشد خود را دارد.

بعد از ماه نهم بارداری، اگر نوزاد دیرتر از موعد متولد شود، وزنش کاهش می یابد، زیرا نیازهای تغذیه ای او از طریق جفت تامین نمی شود. وزن کم، چروک پوست و ناخن های بلند، از نشانه های دیر متولد شدن نوزاد است.

در این معیار، کم وزنی مترادف با نارس بودن است. هرچه نوزاد وزن کمتری داشته باشد، نارس تر است. خطرات نارس بودن نوزاد عمدتا ریه نوزاد و اکسیژن رسانی به بدن و مغز را تحت تاثیر قرار می دهد. همین عامل سبب عقب ماندگی مغزی نوزاد می شود و احتمال مرگ او را افزایش می دهد.»

دکتر اسلامی، متخصص زنان و زایمان در این باره می گوید:

«عواملی همچون رعایت نکردن رژیم غذایی مناسب مادر در طول مدت بارداری، جثه بدنی والدین، استرس روانی، عوامل شغلی و وضعیت معیشتی خانواده، مصرف سیگار و همچنین عوامل دیگر مانند عفونت های مایع آمینوتیک و واژینوز باکتری، موجب نارس متولد شدن نوزاد با وزن کم می شود.

وزن بالای نوزاد موقع تولد، به وزن بیش از ۴ یا ۴٫۵ کیلوگرم گفته می شود. در مادران دیابتی، نوزاد معمولا با وزن بالابه دنیا می آید. علل وزن بالای نوزاد هنگام تولد را می توان چاقی مادر و بیماری دیابت در او ذکر کرد.

از دیگر عوامل بزرگ بودن جنین پسر، زایمان های متعدد، بارداری طولانی مدت، سابقه نژادی یا همان عامل وراثتی زایمان در خانواده و به دنیا آوردن نوزاد با وزن بالای چهار کیلوگرم است که در مادران دیابتی اگر نوزاد بیش از ۴ کیلو و ۵۰۰ گرم وزن داشته باشد، باید عمل سزارین انجام شود تا از خطر فلج دائمی شبکه بازویی نوزاد به سبب گیر کردن شانه نوزاد موقع تولد و شکستن استخوان ترقوه و سفال هماتوم و از مرگ او جلوگیری شود.»

دکتر عالمی، متخصص زنان و زایمان درباره درشت شدن جنین می گوید:

«از مشکلات بارداری که بیشتر به سزارین منجر می‌شود، جنین درشت است. گاهی به دلایلی جنین بسیار بزرگ می‌شود و در زمان زایمان، وزن آن به چهار کیلوگرم یا بیشتر می‌رسد.

مشکلاتی که درشت بودن جنین برای مادر ایجاد می کند متعدد است، ازجمله این که احتمال افتادگی مثانه و اختلال در تنظیم دفع ادرار بیشتر می شود؛ همین طور ممکن است در ادامه بارداری و پس از آن مادر دچار کمردرد شود.

اما مهم ترین مساله، مشکلاتی است که حین زایمان برای مادر و جنین ایجاد می شود. از جمله این که ممکن است در زایمان طبیعی جنین در عبور از کانال زایمانی آسیب ببیند، مثلا شانه اش گیر کند و به اعصاب دست و بازویش آسیبی برسد و دچار شکستگی استخوان کتف یا بازو یا فلج دست شود.

وزن مناسب جنین برای زایمان طبیعی

همین طور ممکن است آسیب به سر و شکستگی جمجمه ایجاد شود. از دیگر مشکلاتی که برای مادر پیش می آید این است که ممکن است دچار پارگی کانال زایمانی و خونریزی شدید شود. تمامی این موارد باعث می شود که ما به فکر پیشگیری بیفتیم.

اما آیا می توان این مساله را تشخیص داد و در صورت تشخیص چگونه از این مشکلات پیشگیری کنیم؟

قبل از تشخیص بزرگی جنین باید عواملی را که به این مساله منجر می شود. مورد توجه قرار داد. یکی از مهم ترین عوامل، دیابت مادر است که اغلب به درشت شدن جنین و سخت شدن زایمان منجر می شود. در این موارد بیشتر با انجام سزارین قبل از شروع درد زایمانی، از مشکلات پیشگیری می کنند.

از علل دیگر درشتی جنین می توان به درشتی پدر و مادر اشاره کرد که در اندازه نوزاد تاثیر دارد.

همین طور در مواردی که حاملگی دوم به بعد باشد یا سن بالا، یا چاقی مادر و یا گذشتن از موعد زایمان هم از علل دیگر آن است.

همین طور اگر مادر سابقه زایمان نوزاد دیگری با وزن بالا داشته باشد، احتمال درشت شدن جنین بعدی بیشتر می شود.

اما چطور می توان درشتی جنین را تشخیص داد؟ از راه های تشخیصی که امروزه زیاد استفاده می شود استفاده از سونوگرافی است که متخصص رادیولوژی با استفاده از اندازه گیری دور سر، دور شکم و طول استخوان ران و با استفاده از جداول کامپیوتری وزن جنین را حدس می زند. متاسفانه این روش در تعیین وزن جنین های درشت چندان کارآمد نیست و زیاد اشتباه می شود.

از دیگر روش های تخمین وزن جنین، استفاده از معاینه بالینی و تجربه معاینه کننده است که صحیح تر از اندازه گیری با سونوگرافی است، اما این روش در مادران چاق چندان دقیق نیست.

به هر حال پس از تخمین وزن جنین و تطابق آن با لگن مادر (که در معاینه لگنی از سوی متخصص زنان انجام می شود) در صورت لزوم به سزارین اقدام می شود تا از آسیب های جنینی یا آسیب به مادر جلوگیری شود.

آنچه از نظر علمی تائید می شود اقدام به سزارین در جنین های بالای ۵ کیلوگرم در مادران عادی و بالای ۴٫۵ کیلوگرم در مادران دیابتی است.

در غیر این صورت برای زایمان طبیعی (که از سزارین بسیار کم عارضه تر است) با استفاده از داروهایی که دردهای زایمانی ایجاد می کنند، اقدام می شود و در صورت بروز مشکل در سیر زایمان، سزارین انجام می شود.»

دکتر کیمیایی اسدی، متخصص زنان و زایمان درباره کم وزنی نوزاد می گوید:

«رشد جنین وابسته به فراهم بودن مواد غذایی است. کاهش یا افزایش مصرف گلوکز (قند) از سوی زن باردار، رشد جنین را تحت تاثیر قرار می دهد. به طور کلی، وزن جنین در سه ماهه اول بارداری تعیین می شود.

رشد غیرمطلوب جنین در سه ماهه اول بارداری، همراه با کاهش رشد او در ادامه بارداری و زایمان زودرس در ۲۳ تا ۲۴ هفتگی است.

۲۵ تا ۶۰ درصد کمبود وزن جنین با توجه به نژاد و وزن و قد مادر طبیعی است. عوامل خطرساز در اثر کمبود وزن جنین به سبب عواملی همچون بیماری مادر در طول دوران بارداری مانند سرخجه، سیتومگالو ویروس و برخی ناهنجاری های رحمی مادر است.

یکی دیگر از علل کم وزنی جنین، وجود اوره یا پروتئین در ادرار مادر است.

میزان مرده زایی در آخرین ماه بارداری با چاقی مادر ارتباط مستقیم دارد که این پدیده در مادران دیابتی تقریبا دو برابر است و همین عامل سبب وزن زیاد نوزاد می شود.

بیماری های مزمن یا ناهنجاری های مادرزادی، سبب تاخیر در رشد و نمو جنین می شود.

عوامل مربوط به غدد درون ریز و کم کاری بعضی غدد درون ریز مثل تیروئید و هیپوفیز، سبب تاخیر در رشد جنین می شود. عوامل روانی هم سبب کم اشتهایی و به دنبال آن موجب تاخیر در رشد جنین می شود.

سن بارداری مادر با وزن جنین ارتباط مستقیم دارد و اگر نوزاد نارس باشد، به مراتب مراقبت و نگهداری او توسط مادر مشکل تر می شود.»