واکسن شش سالگی چیست؟ | نکات مهم درباره واکسیناسیون کودکان
کودک سالم ، نکات مهمی درباره واکسن کودکان در خدمت شما هستیم. با ما همراه باشید.
واکسن پایان شش سالگی , واکسن شش سالگی چیست
واکسن شش سالگی چیست؟
واکسن ۶ سالگی شامل دو واکسن سه گانه (دیفتری، کزاز و سیاه سرفه) و واکسن خوراکی فلج اطفال است. واکسن سه گانه، مخلوطی است که در یک آمپول تهیه شده و در قسمت جلوی ران در عضلهی کودک تزریق میگردد. در این مقاله همه چیز درباره واکسن شش سالگی کودکان شرح داده شده است.
همان گونه که از نام واکسن شش سالگی مشخص است، این واکسن در سن ۶ سالگی به کودک تزریق میشود. واکسن شش سالگی شامل دو واکسن سه گانه (دیفتری، کزاز و سیاه سرفه) و واکسن خوراکی فلج اطفال است.
این سه واکسن، مخلوطی از سم تغییر شکل یافته (توکسوئید) دیفتری، کزاز و میکروب کشته شدهی سیاه سرفه است که در یک آمپول تهیه شده و در قسمت جلو ران در عضلهی کودک تزریق میگردد.
عوارض تزریق واکسن ۶ سالگی سه گانه چیست؟
– سفتی گلوله مانند در محل تزریق که ممکن است مدتها باقی بماند و نباید در مورد آن نگران بود.
– قرمزی و حساس شدن محل تزریق که با گذاردن حوله مرطوب و نیمه گرم (کمپرس گرم) بهبود مییابد.
اگر در تزریق واکسن تاخیری ایجاد شد، چه کنیم؟
اگر تزریق واکسنهای چند نوبتی (مانند واکسن پنج گانه و فلج اطفال) به عللی مانند بیماری کودک یا مسافرت، در موقع خود انجام نگیرد و به تعویق بیفتد، بعداً در هر موقع، میتوان واکسنهای عقب افتاده را تزریق کرد و برنامه واکسیناسیون کودک را ادامه داد و احتیاج به از سر گرفتن واکسیناسیون نیست.
واکسن ۶ سالگی شامل چه واکسنهایی است؟
واکسن ۶ سالگی کزاز
هر زخمی یا شکافی روی پوست خطر بیماری کزاز را به همراه دارد. باکتری کزاز فقط در محیط بدون اکسیژن رشد میکند به همین دلیل زخمهای سطحی خطر کمتری در رابطه با بیماری کزاز ایجاد میکنند. باکتری کزاز سمی تولید میکند که به اعصاب و مغز آسیب میزند و موجب گرفتگی عضلات به خصوص عضلات صورت میشود و به همین دلیل در زبان عامه به این بیماری قفل شدن فک نیز میگویند. مبتلایان به کزاز باید حتما در بیمارستان تحت درمان قرار بگیرند.
واکسن ۶ سالگی سیاه سرفه
نشانههای این بیماری شبیه به بیماری سرماخوردگی نظیر آبریزش بینی، قرمزی و آبریزش چشم، تب خفیف و سرفه خشک میباشد. یکی از خطرناکترین بیماریهای زیر یک سال کودکان، بیماری سیاه سرفه است. این بیماری توسط یک باکتری به نام بوردتلاپرتوسیس ایجاد میشود و باعث مسدود شدن مجاری تنفسی نوزاد میگردد و التهاب ریهها میگردد.
واکسن ۶ سالگی دیفتری
دیفتری بیماری دستگاه تنفسی است. این بیماری واگیردار است و باعث ایجاد غشایی کاذب در حلق و حنجره میشود. عوارض آن نظیر گلودرد، تب، سرفه و گرفتگی صدا است و در صورتی که این بیماری شدت بگیرد میتواند باعث بیماریهای قلبی، کلیوی و فلج دست و پا شود.
واکسن ۶ سالگی خوراکی فلج اطفال
دو نوع واکسن خوراکی فلج اطفال وجود دارد، یکی واکسن ویروس زندهی ضعیف شده و دیگری واکسن کشته شده که هر دو در پیشگیری از بیماری فلج اطفال در کودکان موثر است. به علت مزایایی که نوع خوراکی واکسن دارد در کشور ما نوع خوراکی آن داده میشود. خوشبختانه در ایران غیر از دادن واکسن، واکسیناسیون همگانی فلج اطفال نیز در مورد کودکان کمتر از ۵ سال در سالهای اخیر اجرا شده است که در پیشگیری از بیماری فلج اطفال بسیار موثر و موفقیت آمیز بوده است به طوری که امید است این بیماری در کشور ما ریشه کن گردد.
کودک در ۶ سالگی چه واکسنهایی دریافت می کند؟
واکسن قبل از مدرسه یا همان واکسن های ۶ سالگی شامل واکسن های سه گانه و فلج اطفال و ام ام آر (MMR) می شود که خود واکسن سه گانه عملا از ۳ واکسن کزاز، سیاه سرفه و دیفتری تشکیل شده و واکسن فلج اطفال نیز به صورت قطره خوراکی به کودک داده می شود و واکسن MMR هم شامل سرخک، سرخجه و اوریون می باشد. درست است که سیستم ایمنی کودک قبلا واکسن ها را دریافت کرده اما برای تحریک دوباره سیستم ایمنی و ساخت آنتی بادی مورد نظر در خون باید دوباره این واکسن تزریق شود تا سیستم ایمنی را در برابر میکروب و بیماری های خاص تازه نفس سازد.
بهترین زمان تزریق این واکسن در محدوده سنی ۴ تا ۶ سالگی است اما چون دسترسی به کودک عملا میسر نیست در نتیجه بهترین زمان تزریق همان قبل از ورود به مدرسه است. واکسن ( MMR ) و واکسن سه گانه باید در بازو تزریق شود و بیشترین عارضه واکسن سه گانه تورم در محل تزریق است که در ادامه محل تزریق گرم و دردناک می شود که اینها از جمله عوارض طبیعی تزریق این واکسن می باشد. مدت این عوارض ۲ تا ۳ روز و حداکثر یک هفته میباشد. برای پیشگیری از عوارض موضعی واکسن سه گانه بهتر است در ۲۴ ساعت اولیه در محل تزریق کمپرس سرد یا کیسه فریزر پر از یخ قرارداد که هر چه مدت تماس کمپرس سرد بیشتر باشد موثر خواهد بود.
در ۲۴ ساعت دوم بعد از تزریق استفاده از کمپرس گرم و حوله گرم در موضع تزریق موثر است و همچنین هر چه مقدار تماس با کمپرس گرم بیشتر باشد موثرتر خواهد بود.به مادران توصیه می شود: اگر فرزندشان از درد شدید در ناحیه تزریق واکسن رنج می برد با تجویز پزشک از داروی استامینوفن استفاده کنند. همچنین اگر تورم و درد پایدار بود و بیش از چند روز به طول انجامید یا حالت آبسه و چرک در محل تزریق مشاهده شد باید هر چه سریعتر به پزشک مراجعه کرد.
از دیگر عوارض این واکسن که ممکن است در بعضی از کودکان مشاهده شود تشنج است. بروز تشنج بر اثر تزریق این واکسن در کودکانی رخ می دهد که سابقه تشنج و بیماری سیستمی مغزی را داشته باشند لذا این کودکان به جای واکسن سه گانه از واکسن دوگانه استفاده می کنند.
توضیحات تکمیلی درباره واکسن ۶ سالگی:
قطره خوراکی فلج اطفال: فلج اطفال یک بیماری حاد ویروسی است که می تواند منجر به فلج دائم دسته ای از عضلات بدن شود. برای جلوگیری از این بیماری ناتوان کننده و سخت، بهترین راه واکسیناسیون است. واکسن به صورت قطره خوراکی و با استفاده از ویروس ضعیف شده ساخته شده است.
واکسن سه گانه: این واکسن با استفاده از باکتری کشته شده سیاه سرفه و سموم باکتریهای دیفتری و کزاز ساخته می شود. دیفتری، کزاز و سیاه سرفه بیماری های خطرناکی هستند که می توانند موجب مرگ یا عوارض شدید شوند.
سرخک: بیماری شدیداً مسری است که با تب ، سرفه ، احتقان بینی ، التهاب ملتحمه ، دانه های سفید روی مخاط دهان و بثورات جلدی منتشر شونده مشخص می شود . عوارض این بیماری به صورت التهاب مغز و برونشیت و التهاب گوش میانی دیده می شود . در بعضی کشورهای در حال توسعه میزان مرگ و میر به ۱۰% مبتلایان می رسد .
سرخجه: بیماری مسری به همراه بثورات جلدی است که علائمی مثل تب و سرفه و …… در آن خفیف تر از سرخک می باشد . اهمیت این بیماری در ابتلا زنان باردار است که می تواند منجر به سقط یا اختلالات مادرزادی در جنین شود.
محل تزریق واکسن ۱۸ ماهگی
اوریون: یک بیماری ویروسی حاد بوده که با بزرگ شدن دردناک غدد بزاقی مخصوصاً پاروتی همراه است . عوارض این بیماری شامل مننژیت ، التهاب تخمدان یا بیضه ، التهاب لوزالمعده و التهاب مغز می باشد .
نکات مهم درباره واکسیناسیون کودکان
تا به حال براساس دستور پزشک، کودکتان را برای تزریق واکسن به مراکز بهداشتی بردهاید اما خوب است چند نکته را درباره ایمنسازی کودکان بدانید…
۱- برنامه ایمنسازی کودکان نارس و یا کم وزن نیز دقیقا مطابق جدول ایمنسازی عادی است و تجویز به موقع واکسنها به این کودکان نیز اکیدا توصیه میشود.
۲- شل بودن مدفوع یا سرماخوردگی مانع از انجام ایمنسازی نخواهد بود.
۳- سوءتغذیه نه تنها مانعی برای ایمنسازی نیست بلکه ایمنسازی به موقع کودکان مبتلا به سوء تغذیه، اکیدا توصیه میشود.
۴- برای هیچ واکسنی جز سیاه سرفه محدودیت سنی وجود ندارد و درصورت عدم سابقه ایمنسازی باید مطابق برنامه عمل شود.
۵- در اختلالات ایمنی، چه اولیه و چه اکتسابی مثل لوسمی (سرطان خون) و… واکسنهای ویروسی زنده و واکسن ب.ث.ژ منع استعمال دارند.
۶- در مورد واکسنهای چند نوبتی مثل فلج اطفال، سه گانه و هپاتیت در صورتی که به هر علت ایمنسازی طبق فواصل تعیین شده انجام نشده باشد، لزومی به از سرگرفتن واکسیناسیون نبوده و با احتساب واکسیناسیون قبلی، برنامه ایمنسازی طبق جدول مربوطه ادامه داده میشود.
۷- اگر در تزریق واکسن سهگانه (دیفتری ،کزاز، سیاه یرفه )به کودک، تب بالای ۴۰ درجه (درجه مقعدی) و یا تشنج عارض شود، در نوبتهای بعدی باید از واکسن دوگانه(دیفتری و کزاز) استفاده شود. همچنین اگر به علتی در سن زیر هفت سال واکسن دوگانه به جای سهگانه مصرف شود، لازم است جمعا سه نوبت تکرار شود و سهگانه اولی به جای یک نوبت محسوب خواهد شد.
۸- تزریق واکسن سهگانه در کودکانی که دچار ضایعات مغزی پیشرونده باشند ممنوع و باید از واکسن دوگانه استفاده شود.
۹- فاصله بین نوبت سوم واکسن سهگانه و یادآوری سهگانه نباید از شش ماه کمتر باشد.
۱۰- پس از پایان شش سالگی تلقیح واکسن سهگانه مجاز نیست و در صورت لزوم باید به جای آن از واکسن دوگانه ویژه بزرگسالان استفاده نموده است.
۱۱- در صورتی که واکسنهای زنده ویروسی به طور همزمان مورد استفاده قرار نگیرد، باید بین آنها حداقل یک ماه فاصله باشد.
۱۲- باید حتیالمقدور از تزریق گاماگلوبولین به اطفال خودداری شود مگر در مواردی که پزشک جایز بداند. در این صورت فاصله تجویز واکسنهای ویروسی زنده ضعیف شده (به جز تب زرد و پولیوی خوراکی poliovirus یا فلج اطفال )، با گاماگلوبولین و فرآوردههای خونی باید لااقل سه ماه باشد.
۱۳- چناچه تا دو هفته بعد از تلقیح واکسنهای زنده ویروسی (به جز تب زرد و پولیو خوراکی) به هر علت گاماگلوبولین و فرآوردههای خونی تزریق شود پس از سه ماه واکسن باید تکرار شود.
۱۴- به علت ریشهکنی آبله در جهان، تلقیح این واکسن به هیچ وجه لازم نمیباشد.
۱۵- واکسن فلج اطفال تزریقی در افرادی که دارای نقص سیستم ایمنی میباشند باید مطابق دستورالعمل کارخانه سازنده تلقیح گردد.
۱۶- تغذیه با هر نوع شیر از جمله شیر مادر با خوراندن واکسن فلج اطفال مغایرتی ندارد و لزومی به ندادن شیر قبل یا بعد از ایمنسازی نخواهد بود. همچنین استفراغ مختصر پس از خوراندن قطره فلج اطفال مساله مهمی نبوده، نیازی به تجدید واکسن نمیباشد.
۱۷- واکسن فلج باید هرچه زودتر پس از تولد و در نوزادانی که در زایشگاه به دنیا آمدهاند هنگام خروج از زایشگاه تجویز شود. در صورتی که به هر دلیل تجویز واکسن در روزهای اول مقدور نباشد، در اولین فرصت ممکن باید واکسن را تجویز نمود و محدودیت زمانی خاصی بین نوبت صفر و اول وجود ندارد.
۱۸- سابقه حساسیت به تخم مرغ مانع ایمنسازی علیه سرخک نیست.
۱۹- تزریق همزمان واکسن سرخک و ب ث ژ هیچگونه اشکالی نداشته و باید در دو محل جداگانه انجام گردد.
۲۰- چنانچه واکسن دوم سرخک در سن ۱۵ ماهگی به هر علتی تلقیح نشده باشد، باید در اولین فرصت ممکن تلقیح شود.
۲۱- بهترین سن برای تلقیح ب.ث.ژ بدو تولد میباشد.
۲۲- در صورتی که کودکی در بدو تولد نوبت اول واکسن هپاتیت خود را دریافت نکرده باشد، باید نوبت اول آن را همراه سه گانه اول، نوبت دوم را همراه سه گانه دوم و نوبت سوم را همراه سرخک دریافت نماید.
۲۳- در صورت تاخیر شیرخواران تا سه ماهگی میتوان همزمان با سهگانه دوم دوز اول، همزمان با سهگانه سوم دوز دوم، همزمان با سرخک دوز سوم، واکسن هپاتیت B را تجویز نمود (به هر صورت فواصل تزریق واکسنهای هپاتیت نباید کمتر از یک ماه باشد)
۲۴- واکسیناسیون هپاتیت B هیچگونه موارد منع تلقیح ندارد حتی اگر فرد HBsAg مثبت یا HBsAb مثبت باشد.
۲۵- در صورتی که نوزاد از مادر HBsAg مثبت به دنیا آمده باشد باید تزریق همزمان ایمونوگلوبولین اختصاصی هپاتیت B با واکسن هپاتیت B در دو عضله جداگانه در اسرع وقت و ترجیحا در ظرف ۱۲ ساعت پس از تولد انجام گیرد. در صورت عدم دسترسی به ایمونوگلوبولین اختصاصی، تزریق واکسن هپاتیت B به تنهایی نیز در ساعات اولیه پس از تولد حدود ۷۵ درصد تا ۹۵ در صد ایمنی ایجاد میکند.
۲۶- در صورتی که هر یک از زوجین HBsAg مثبت باشد، زوج دیگر و فرزندان ساکن در منزل آنها باید علیه بیماری هپاتیت B واکسینه شوند.
۲۷- در افراد مبتلا به هموفیلی واکسن هپاتیت زیر جلدی تزریق گردد.
۲۸- در کودکان دارای نقص سیستم ایمنی، کودکان تحت درمان با داروهای پایینآورنده قدرت دفاعی بدن نظیر کورتیکواستروییدها و یا تحت درمان با اشعه و مبتلایان به لوسمی، لنفوم و سرطانهای ژنرالیزه استفاده از واکسن پولیو زنده خوراکی قدغن میباشد و به جای آن از واکسن کشته تزریقی باید استفاده شود.
واکسن های کودکی
واکسن شش سالگی چیست؟ | نکات مهم درباره واکسیناسیون کودکان
منبع: niniban.com / تبیان / بیتوته