خواص رایحه درمانی | نکات مهمی درباره رایحه درمانی
درمان با رایحه درمانی در خدمت شما هستیم. با ما همراه باشید.
چگونه رایحه درمانی کنیم ، عوارض رایحه درمانی
رایحه درمانی چیست و چه فوایدی دارد؟
آروماتراپی یا رایحه درمانی از دو واژهی آروما به معنی بوی خوش و تراپی به معنای درمان، تشکیل شده است. استفاده از بوها و روغنهای خاص برای رسیدن به یک میل فیزیکی یا ایجاد یک حالت خوب احساسی و روانی یا کمک به درمان بعضی بیماریها را رایحه درمانی میگویند. رایحه درمانی شاخهای از طب گیاهی است که در آن از بعضی روغنهای گیاهی بوسیلهی استنشاق یا ماساژ استفاده میشود.
طبق تحقیقات انجام شده، اسانسهای معطر میتوانند ازطریق بویایی موثر باشند. همچنین مالش آنها بر روی پوست نیز از روشهای قابل اعتماد درمان است. زیرا مولکولهای این مواد با ماساژ به راحتی میتوانند جذب پوست و درنتیجه جذب گردش خون شوند و نتیجهی کارسازی بدهند.
این روغنها و اسانسها گیرندههای عصبی حس بویایی را تحریک میکنند و درواقع دستگاه بویایی به مرکز کنترل هیجان، حافظه و احساسات جنسی متصل است و در کنترل ضربان قلب، فشار خون، استرس، تنفس، تعادل هورمون ها، احساسات و خلق و خو دخالت دارد. در نهایت این پیغامهای دریافت شده توسط مغز بر جسم و روح انسان تاثیر میگذارد و باعث کاهش استرس و مشکلات روحی روانی، رفع دردهای عضلانی، برطرف کردن اختلالات گوارشی و بی خوابی و بسیاری موارد دیگر میشود.
در رایحه درمانی معمولا از ترکیب عصارهی چند گیاه استفاده میشود و بدین شکل تاثیر بیشتری میگذارد. البته شما باید برای ترکیب عصارهها دانش کافی داشته باشید. زیرا اگر سر خود چندین روغن را باهم ترکیب کنید ممکن است ناخواسته یک ترکیب سمی درست کنید. به همین دلیل بهتر است قبل از استفاده با متخصصین در این زمینه مشورت کنید و از عصارهی رقیق شدهی گیاهان استفاده کنید تا عوارضی بدنبال نداشته باشد.
توصیه میشود افرادی که برای اولین بار این روغنها را به کار میبرند آزمون پشتهای را انجام دهند. به این صورت که قطرهای از روغن را روی پوست ساعد یا قسمت خارجی ران بچکانند و سپس روی آن یک پانسمان قرار دهند. اگر بعد از ۴۸ ساعت خارش یا التهابی بر روی پوست ایجاد نشد استعمال خارجی این روغن بی ضرر است.
فواید رایحه درمانی
۱- کاهش استرس: یکی از پرکاربردترین مصرف رایحه درمانی، فایده آن در کم کردن اضطراب و استرس است. با یک یا ترکیب چند روغن گیاهی شما نیز به سادگی میتوانید از آن در خانه استفاده کنید. عصارهی لیمو، اسطوخودوس، ترنج و نوعی گیاه نعنا که به نعنا فلفلی معروف است برای کاهش استرس مفید است. بخصوص عصارهی لیمو به بهبود روحیه و کاهش عصبانیت نیز کمک میکند.
۲- کاهش افسردگی: یکی از فواید دیگر رایحه درمانی که طرفداران زیادی دارد استفاده از آن برای بهتر شدن روحیه و کاهش افسردگی است. مزیت آن نسبت به قرصهای گوناگونی که در بازار موجود این است که عوارض آن قرصها را ندارد، ولی اگر افسردگی شما حاد است بهتر است که به پزشک متخصص مراجعه کنید و به یک روغن گیاهی اکتفا نکنید. بهترین اسانسها برای مقابله با استرس عصارهی نعنا فلفلی، گل سرخ، بادرنجویه، بابونه، اسطوخودوس، یاسمن یا روغن میوههایی مانند لیمو، پرتقال، سیب و گریپ فروت هستند.
۳- بهبود حافظه: رایحه درمانی یکی از راههایی است که میتواند به عنوان یک شیوهی درمانی تکمیلی برای کاهش نشانههای آلزایمر مورد استفاده قرار گیرد. عصارهی مریم گلی بهترین گزینه برای درمان ضعف حافظه است.
۴- افزایش انرژی: شما از طریق رایحه درمانی بدون هیچ گونه عوارض جانبی میتوانید انرژی خود را برای فعالیتهای روزانه افزایش دهید. اسانسهای روغنی زیادی وجود دارند که باعث بهبود گردش خون در بدن و افزایش سطح انرژی میشوند. برای مثال عصارهی فلفل سیاه، هل سیاه، دارچین، میخک، سنبل، درخت چای، اکلیل کوهی و مریم گلی برای افزایش انرژی مفیدند.
۵- سرعت بخشیدن به بهبود زخمها و اعضای آسیب دیده: رایحه درمانی باعث افزایش اکسیژن خون و تقویت گردش خون در رگها میشود. همچنین برخی اسانسهای روغنی خاصیت ضد باکتری دارند. در نتیجه باعث ترمیم سریعتر اندامهای آسیب دیده و زخمهای عفونی میشوند. اسطوخودوس، گل همیشه بهار، میوه بوته رز و سنجد تلخ در این زمینه کارآمدند. همچنین این اسانسها علاوه بر تسریع بهبود زخم ها، به کاهش ضایعات پوستی مانند اگزما و بیماری داءالصدف نیز کمک میکنند.
۶- کاهش سردرد: رایحه درمانی برای کاهش سردرد راه حل موثری است. عصارهی نعنا فلفلی، اوکالیپتوس و اکلیل کوهی به درمان سردرد و میگرن کمک میکند. شما میتوانید این عصارهها را با روغن گیاهی ترکیب کنید و آن را روی پوست جمجمه، شقیقه و گردن بمالید. روغن بادام، آواکادو، نارگیل، زردآلو، ذرت و کنجد، روغنهای مناسبی برای ترکیب اسانسهای ذکر شده هستند.
۷- درمان بی خوابی: عصارهی بابونه، یاسمن، بهارنارنج، چوب صندل و مرزنگوش برای تنظیم خواب بسیار مفیدند.
۸- کاهش درد: در حال حاضر کاهش درد با رایحه درمانی یکی از پرکاربردترین مزیتهای رایحه درمانی است. اسانسهای روغنی اسطوخودوس، مریم گلی، سرو کوهی، اوکالیپتوس، اکلیل کوهی و نعنا فلفلی در این زمینه کاربرد دارند.
رایحه درمانی در طب اسلامی
۹- کمک به هضم غذا: رایحه درمانی باعث بهبود یبوست، سوء هاضمه و نفخ میشود. رایحه درمانی همچنین به سوخت و ساز بدن کمک میکند و درنتیجه غذا زودتر هضم میشود. اسانسهای روغنی مرکبات نظیر لیمو و پرتغال، عصاره زنجبیل، شوید، رازیانه، بابونه، مریم گلی و اسطوخودوس در این زمینه مفیدند.
۱۰- ترک سیگار: جالب است بدانید استشمام برخی اسانسها به ترک سیگار کمک میکند. یکی از معجونهایی که برای ترک سیگار مفید است را به شما معرفی میکنیم. ابتدا آب نیمی از یک گریپ فروت را بگیرید و آن را توی یک قابلمه بریزید. سپس نیمی از یک پرتقال، ۳۰ میلی لیتر روغن نارگیل، ۵ گرم پونه، ۲۰ میلی لیتر چای بابونه و ۳۰ میلی لیتر روغن زیتون به آن اضافه کنید و تا وقتی که تبدیل به یک محلول همگن و یکدست شود هم بزنید.
محلول بدست آمده را در شیشههای کوچک بریزید تا براحتی بتوانید آن را همراه خود داشته باشید. هنگام استفاده چند قطره از آن را روی تکهای پنبه بریزید و آن را روی پوست زیر بینی بگیرید و استنشاق عمیقی انجام دهید. این بو باعث میشود میل شما به سیگار کاهش یابد.
رایحه درمانی چیست؟
آروماتراپی به معنای درمان بیماری های مختلف با استفاده از اسانس هاست. این درمان از دسته درمان های کل نگر می باشد که با استفاده از روغن های معطر و اسانس هایی که بسیار برای شامه انسان خوشایند هستند انجام می گیرد.
این اسانس ها رز، لیمو، اسطوخودوس، نعناء و بسیاری دیگر را شامل می شوند. روغن های اسانسیل می توانند در وان حمام اضافه شوند، یا به وسیله یک ماساژور حرفه ای بر روی بدن ماساژ داده شوند و یا به وسیله دستگاه وارمر(که در آن محفظه ای برای ریختن اسانس در بالای ظرف و جایی برای قرار گرفتن شمع در زیر آن تعبیه شده است، به تدریج که حرارت شمع محفظه حاوی اسانس را گرم می کند بوی این رایحه دلنواز در سراسر اتاق و یا هر محیطی پخش می شود)استفاده شوند.
آروماتراپی برای کاهش درد، محافظت از پوست، کاهش استرس و خستگی کاربرد دارد و همچنین می تواند در تحریک انرژی برای تمام بدن مؤثر باشد. روغن های اسانسیل می تواند روی حیطه فرد اثر بگذارند و باعث تغییرات خلقی شوند. وقتی این رایحه استشمام می شود روی مغز و سیستم عصبی اثر می گذارد و این فرایند از طریق تحریک اعصاب بویایی انجام می شود. روغن های اسانسیل در واقع اسانس هایی خوشبو هستند که از گیاهان، پوست درختان، دانه ها، گل ها و میوه ها استخراج می شوند و اثرات درمانی مشخص در درمان و و هم در پیشگیری از بیماری ها علی الخصوص بیماری های روان-تنی دارند. حدود ۱۵۰نوع روغن اسانسیل داریم. بیشتر این اسانس ها دارای خواص ضد باکتری(آنتی سپتیک)هستند و بعضی از آنها خواص ضد ویروس دارند.
گروهی تسکین درد و گروه دیگر ضد التهابند همچنین می توان به اثرات ضد افسردگی، خلط آور، آرامش بخش، بهبود دهنده هضم و خواص ادرارآور گروهی دیگر اشاره کرد. اگر بخواهیم بهترین نتیجه را از آروماتراپی به دست آوریم بهتر است که از مواد کاملاً طبیعی خالص و ماده خام تهیه شوند. اسانس هایی که از مواد مصنوعی ساخته می شوند دارای اثر درمانی نیستند. آروماتراپی جزو شاخه هایی از طب کل نگر است که در سالهای اخیر رشد بسیار سریعی در کشورهای اروپایی و آمریکا داشته و به طور گسترده در منازل، کلینیک ها و بیمارستان های آنها استفاده می شود.
کاربرد مهمی که آروماتراپی در تسکین دردهای زایمان و تسکین دردهایی که بعد از شیمی درمانی در افراد مبتلا به سرطان و باز توانی بیماران قلبی ایفا می کند براهل فن پوشیده نیست. در ژاپن مهندسانی که به کار ساخت و ساز مشغولند سیستم های آروما را در داخل ساختمان ها تعبیه می کنند و یکی از کاربردهای آن پمپ کردن اسانس رزماری و لاواندر به داخل سالن انتظار است که مشتریان به خاطر زمان انتظار طولانی خسته و کلافه نشوند. از طرف دیگر، پمپ کردن اسانس لیمو و اکالیپتوس به داخل محوطه کارمندان بانک باعث هوشیاری بیشتر آنها می شود.
تاریخچه آروماتراپی
تاریخچه آروماتراپی به ۶۰۰۰سال قبل برمی گردد. یونانی ها، رومی ها و مصریان باستان همگی از روغن های اسانسیل استفاده می کردند. ایمهوتپ(خدای پزشکی مصر)استفاده این روغن ها را برای استحمام، ماساژ و حتی زمان مومیایی کردن اجساد توصیه می کرده است. در سال ۱۹۳۰شیمی دان فرانسوی به نام Rene Maurica Gatlefosseتوانست با استفاده از روغن لاواندر دستش را که دچار سوختی شده بود-بدون به جای گذاردن اسکار و جای زخم –بهبود بخشد.
از آن به بعد او شروع به تحقیق و بررسی بر روی اسانس های مختلف کرد و توانست اثرات مفید آنها را بر روی روح و روان کشف کند. در طی جنگ جهانی دوم یک جراح ارتش فرانسه به نام دکتر جین و النت توانست از این روغن ها به عنوان ضد باکتری استفاده کند. بعدها خانم مارگارت ماری توانست آروماتراپ را به عنوان درمان کل نگر معرفی کند. او شروع به تجویز اسانس به صورت درمان برای تمام بیمارانش کرد.
آروماتراپی زمانی که روی روح و جسم همزمان کار می کند بهترین نتیجه را دارد.
آروما تراپی چگونه عمل می کند؟
روغن های اسانسیل می توانند حس قدرتمند پویایی ما را تحریک کنند. امروزه مشخص شده که حس بویایی نقش بسیار مهمی در زندگی ما بازی می کند.پزشکان براین عقیده اند در بیمارانی که دچار اختلال و یا از دست دادن حس بویایی شده اند، آمار مشکلات روحی، از جمله اضطراب و افسردگی بیشتر است .
ما توانایی درک و تشخیص ده هزار بوی مختلف را داریم. بوهای مختلف ابتدا وارد سی لیاها می شوند (موهای ریزی که مخاط بینی را می پوشانند)و از آن طریق به سیستم لیمبیک(قسمتی از مغز است که مسئول کنترل خلق و خو، احساسات، حافظه و قدرت یادیگری ماست) راه می یابند! پژوهش های اخیر نشان داده اند که بوییدن اسانس لاواندر می تواند امواج آلف در پشت سر را افزایش دهد که این علامت ایجاد آرامش است .
اسانس جاسمین (یاسمن)می تواند امواج بتا( β) را در جلوی سرافزایش دهد که باعث هوشیاری می شود . مطالعات علمی همچنین نشان داده است که روغن های اسانسیل شامل مواد شیمیایی هستند که باعث ایجاد اثرات مشخصی در ذهن و جسم می شوند
هر روغن اسانسی شامل بیش از ۱۰۰نوع جزء شیمیایی است که در کنار هم اثرات مهمی در کل بدن می گذارند، به طور کلی هر جزء شیمیایی که در آن ترکیب غالب باشد روغن اسانسیل همان اثر را بیشتر ایفا می کند.
اسانس هایی مثل لیمو و لاواندر به نام«منطبق شونده »یا(adaptogenic)نام دارند، یعنی این اسانس،اسانس ها با مکانیزمی که هنوز شناخته نشده است به طریقی عمل می کنند که بدن نیاز دارد. می توان گفت شاید مکانیزم این طرز عمل اثر روی ذهن و احساسات فرد است .
عوارض رایحه درمانی
عوارض رایحه درمانی | نکات مهمی درباره رایحه درمانی
منبع:نشریه دنیا تغذیه، شماره۵۲ / راسخون / برترین ها