علل نوزادان نارس | راه های پیشگیری و درمان
رشد نوزاد هفته به هفته ، علل رشد نارس نوزادان در دوران جنینی ، در خدمت شما هستیم. با ما همراه باشید.
نوزاد نارس هشت ماهه ، علل نوزادان نارس
نوزادان نارس؛ علل، نشانه‌ها و بیماری‌های آنها
نوزادان نارس زودتراز نوزادان رسیده و کامل به دنیا می‌آیند. اگربارداری کمتر از ۳۷ هفته طول بکشد، نوزاد نارس خواهد بود اما نوزادان رسیده ۳۷ تا ۴۲ هفته پس ازآخرین قاعدگی مادر متولد می‌شوند.
این هفته‌های نهایی دررحم مادر برای بالا رفتن وزن نوزاد و رشد کامل اندام‌های حیاتی مختلف ازجمله مغز و ریه بسیارمهم است. به همین دلیل است که نوزادان نارس مستعد ابتلا به بیماری‌های مختلف‌اند و باید مدت بیشتری در بیمارستان بستری شوند.
ممکن است نوزاد نارس به عارضه‌هایی مانند ناتوانی‌های یادگیری یا جسمی نیز مبتلا شود.در ادامه با علایم ،بیماری ها و مراقبت های ویژه این نوزادان هم آشنا می شویم .
نوزادان نارس غالباً به مراقبت ویژه نیاز دارند و معمولاً در ابتدا در بخش مراقبت‌های ویژه نوزادان (NICU) نگهداری می‌شوند. دربخش مراقبت‌های ویژه، محیطی فراهم می‌شود تا کمترین استرس ممکن به نوزاد وارد شود.
علل نارسی نوزاد
دیابت مادر
ناراحتی‌های قلبی
بیماری‌های کلیوی
فشارخون بالا
عوامل احتمال زایمان زودرس
تغذیه نامناسب قبل از آبستنی و در طول بارداری
سیگار کشیدن، مصرف مواد مخدر یا نوشیدن الکل در دوران بارداری
عفونت‌های خاص مانند عفونت‌های مجاری ادراری و غشاء آمنیوتیک
سابقه زایمان زودرس
ناهنجاری‌های رحم
ضعیف بودن دهانه رحم و زود باز شدن آن
همچنین احتمال زایمان زودرس در سنین کمتر از ۱۷ و بالاتر از ۳۵ سال بیشتر است.
علایم
زایمان زودرس به این معناست که جنین زمان کافی برای رشد در رحم و سازگار شدن با زندگی خارج از رحم را نداشته است.
نشانه‌های نارس بودن نوزاد
کوچک بودن نوزاد و سر بزرگی که با این جثه کوچک تناسب ندارد.
نوک تیز بودن اعضای بدن: اعضای بدن نوزاد نارس برخلاف نوزادان دوره کامل به دلیل فقدان ذخایر چربی حالت گرد ندارد.
موهایی کرک مانند (لانوگو) بخش اعظم بدن نوزاد را می‌پوشاند.
پایین بودن دمای بدن به دلیل کمبود ذخایر چربی در بدن
تنفس دشوارنوزاد یا سندروم زجرتنفسی
نداشتن واکنش‌های لازم برای مکیدن و بلع
بعضی ازبیماری‌های نوزادان نارس
اندام‌های داخلی نوزادان نارس کاملاً برای عملکرد مستقل آماده نیست، این نوزادان مستعد ابتلا به مشکلات متعددی هستند از جمله :
آپنه
آپنه یکی از عوارض شایع در میان نوزادان نارس است. در طول حمله آپنه، تنفس نوزاد قطع می‌شود، ضربان قلبش کاهش می‌یابد و پوستش کبود، مایل به بنفش یا رنگ پریده می‌شود. آپنه یا وقفه تنفسی معمولاً پی‌آمد رشد ناقص ناحیه‌هایی از مغز است که تنفس را تحت کنترل دارند.
کم‌خونی
در خون بسیاری از نوزادان نارس، گلبول‌های قرمز کافی برای رساندن اکسیژن به تمام نقاط بدن وجود ندارد. این عارضه که با اصطلاح کم‌خونی یا آنمی از آن یاد می‌شود، به سادگی با توجه به آزمایش خون تشخیص داده می‌شود. شدت کم‌خونی و تعداد گلبول‌های قرمز تولید شده در آزمایش خون مشخص می‌شود.
فشار خون پایین
فشارخون پایین عارضه نسبتاً شایعی است که مدت کوتاهی پس از تولد بروز می‌یابد. از علل پایین بودن فشار خون می‌توان به عفونت، خونریزی، کاهش مایعات بدن یا داروهایی اشاره کرد که مادر قبل از زایمان مصرف کرده است.
سندروم زجر تنفسی
یکی از شایع‌ترین مشکلاتی که بلافاصله پس از تولد در نوزادان نارس مشاهده می‌شود، مشکلات تنفسی است.
مشکلات تنفسی در نوزادان نارس دلایل بسیاری دارد اما شایع‌ترین آن ها سندروم زجر تنفسی (RDS) است که در اثر ابتلا به آن، ریه‌های نوزادان نارس به اندازه کافی ماده مهمی به نام سورفکتانت تولید نمی‌کند.
سورفکتانت انبساط مناسب سطح داخلی ریه را پس از خروج نوزاد از رحم و متولد شدن ممکن می‌کند.
عفونت
عفونت خطر بزرگی برای نوزادان نارس است چرا که نوزادان نارس به خوبی نوزادان دوره کامل نمی‌توانند با میکروب‌های عامل بیماری‌های جدی مقابله کنند.
نوزادان نارس معمولاً زمانی از بیمارستان مرخص می شوند که بتوانند از شیشه یا سینه مادر شیر بمکند، بدون کمک نفس بکشند و وزن و دمای بدن شان به حد مناسب برسد
۴ نکته درباره نوزاد نارس
اکثر نوزادان در محدوده زمانی موعد زایمان خود به دنیا می‌آیند. اما برخی از نوزادان هفته‌ها یا حتی ماه‌ها پیش از زمانی که باید متولد شوند، به دنیا می آیند. این نوزادان به دلیل این که دوران جنینی چهل هفته ای کامل را طی نکرده اند، احتمال دارد در برخی از اندام ها رشد کاملی نداشته و هنگام تولد، وزن بسیار پایین و مشکلات تنفسی داشته باشند. بطور کلی نوزادانی که قبل از هفته ۳۷ بارداری به متولد می شوند «نارس» هستند.
برخی از نوزادانی که خیلی زود به دنیا می‌آیند، چنان کوچک‌اند که در کف دستان پدرشان جای می‌گیرند. البته نوزادان نارسی که تنها کمی زودتر به دنیا آمده‌اند، وزن طبیعی‌تری دارند.
داشتن فرزندی نارس، معمولاً شوک بزرگی به شما وارد می‌کند، زیرا در دوران بارداری تان انتظار داشته‌اید که نوزاد کاملی را به دنیا بیآورید، ولی بعد از زایمان ناگهان با نوزادی کوچک مواجه می‌شوید. نگران نباشید و بدانید که امروزه در مراقبت از نوزادان نارس، علم پزشکی پیشرفت‌های بزرگی داشته است.
تعریف نوزاد نارس
مشخصات ظاهری نوزاد نارس
نوزادان نارس پوست شفافی دارند و ممکن است رگ‌های زیر پوست آنها قابل مشاهده باشد.علت این امر لایه‌های چربی زیر پوست هستند، یعنی “چربی قهوه‌ای” هنوز کاملا گسترش پیدا نکرده است. این لایه، پوششی است که وظیفه گرم نگه داشتن ما را نیز برعهده دارد.
گاهی احتمال دارد اندام‌های جنسی کاملا رشد نیافته باشد، بنابراین ممکن است بیضه‌های پسر پایین نیامده و لبه‌های آلت تناسلی دخترانه کاملا شکل نگرفته باشند. همچنین ممکن است، اثری از ناخن‌های دست و پا وجود نداشته باشند.
همچنین ممکن است واکنش‌هایی مثل، “مکیدن، چنگ‌زدن و چرخیدن به سمت منبع شیر” که در یک “نوزادِ دوره کامل” کاملا رشد کرده است، در نوزادان نارس رشد نکرده باشد. احتمال دارد تنفس نیز مشکل باشد، زیرا ریه ها آخرین اعضاء بدنی اصلی هستند که رشد می‌یابند.
مراقبت های ویژه از نوزاد نارس
احتمالاً فرزندتان را به بخش مراقبت‌های ویژه نوزادان نارس منتقل می‌کنند. نوزاد را درون محفظه مخصوصی قرار می‌دهند که او را گرم، خشک و ایمن از هرگونه عفونت احتمالی نگه می‌دارد.
برای پیشگیری از کاهش آب بدنی و خشک شدن پوست نوزاد، هوای داخل محفظه مرطوب نگه داشته می‌شود. دستگاه تنفس مصنوعی یا تهویه مطبوع هوا نیز به تنفس نوزاد کمک می‌کند. فرزندتان در تمامی ساعات روز به وسیله نرس‌ها و دستگاه‌ها تحت نظارت دائم قرار می گیرد تا علائم حیاتی او اندازه‌گیری شود.
شما می‌توانید اتاقی را تصور کنید که در آن ماشین‌های فراوان، بوق‌ها و چراغ‌های کم نور وجود دارد که فرزندتان با لوله‌هایی به آن متصل است. ممکن است به نظر وحشتناک باشد، اما نگران نباشید، زیرا خیلی زود به مکان و برنامه‌های آن عادت می‌کنید.
فرزندتان مراقبت‌های پزشکی بسیار خوبی را دریافت می‌کند، اما شما نیز در رشد و پرورش فرزندتان نقش مهمی را بازی می‌کنید. او به مراقبت و گرمای تماس والدینش نیاز دارد. پژوهش‌ها نشان می‌دهند، نوزادان نارسی که توسط مادرشان ( تماس پوست با پوست) به آغوش کشیده و نوازش می‌شوند، سریع‌تر رشد می‌کنند.
اگر فرزندتان داخل محفظه قرار دارد، به او اجازه دهید تا انگشتان شما را بگیرد، این عمل به آرام شدن و تنفس بهتر او کمک می‌کند. از پزشک یا پرستارها بپرسید که برای مراقبت از فرزندتان و برقراری تماس بدنی، چه کاری می‌توانید انجام دهید.
تغذیه نوزاد نارس
برای نوزادان نارس، شیر مادر بهترین ماده غذایی است، زیرا آنتی بادی‌های موجود در شیر مادر از او در برابر عفونت‌ها پشتیبانی می‌کند و کلستروم سرشار از مواد مغذی، سیستم گوارش او را فعال می‌سازد.
این ماده سرشار از DHA است که برای رشد مغز، چشم و اعصاب او ضروری است. زمانی که فرزندتان متولد شد، بدون در نظر گرفتن این که او چقدر زود بدنیا آمده، بدن شما تولید کلستروم یا شیر اولیه را آغاز می‌کند.
معمولاً نوزادان نارس در اولین ۲۴ ساعت زندگی خود، شیر دریافت نمی‌کنند، زیرا ابتدا باید وضعیت سلامت آنان تثبیت شود. اگر فرزندتان برای نوشیدن شیر پستانی بسیار کوچک است، می‌توان از طریق تغذیه با لوله، شیر دوشیده شده را به او داد. باید شیر خود را در شیشه‌ای استریل بدوشید، سپس در مکانی ایمن ذخیره کنید و به شکلی منظم آن را به بخش مراقبت‌های ویژه از نوزادان نارس برسانید.
نوزادان نارس به انرژی و مایعات بیشتری نیاز دارند. اگر محدودیتی برای تغذیه با شیر مادر وجود داشته باشد، برای تقویت عملکرد بدن نوزاد در برابر عفونت‌ها، مواد غذایی جایگزین تغذیه می‌شوند.
یکی از مشکلات تغذیه چنین نوزادان کوچکی این است که آنها برای گوارش غذای خود انرژی زیادی مصرف می‌کنند. تغذیه این نوزادان، براساس بلوغ سیستم گوارشی آنها، تنظیم می‌شود و معمولاً در دفعات بیشتر و مقدار کمتری تغذیه می‌شوند.
با توجه به اینکه «واکنش مکیدن» حدوداً در هفته ۳۶ بارداری به وجود می‌آید، ولی این نوزادان معمولا هنگامی که مقداری افزایش وزن پیدا کردند، می‌توانند نوشیدن شیر از پستان مادر را آغاز کنند. معمولاً هم، پیشرفت سریع‌تری دارند.
مراقبت مادرانه از نوزاد نارس
احتمالاً واژه “مراقبت کانگورویی” را شنیده‌اید که چگونه نوزاد، از تماس پوست با پوست مادرش بهره‌مند می‌شود. بدنِ مادر از پیچیده‌ترینِ محفظه‌های مخصوص نوزادان نارس، کار‌آمدتر است. پژوهش‌ها نشان داده‌اند، ” اگر نوزادی که دمای بدنش پایین است را روی سینه لخت مادرش قرار دهند، بلافاصله، دمای بنیانی بدن مادر افزایش می‌یابد تا دمای بدن نوزاد را افزایش دهد و شرایط ایمنی را برای نوزاد ایجاد کند.”
زمانی‌که مادر و نوزاد در تماس بدنی نزدیکی هستند، سیستم ایمنی مادر در برابر باکتری‌های خاص موجود در بدن نوزاد، آنتی بادی‌هایی تولید می‌کند که از طریق شیر مادر به نوزاد می‌رسد.
نوزادان نارس نباید کمترین تنشی را احساس کنند. زیرا گریه کردن این نوزادان ممکن است باعث بروز مشکلاتی در گردش خون، اختلال در عملکرد ریه ها و حتی خونریزی مغزی شود. بدن مادر آرام‌بخش‌ترین مکان برای نوزاد است، زیرا او با حرکات، گرما، صدای تپش قلب و صدای شما احساس آشنایی می‌کند.
اگر پزشک تان موافق است، درخواست کنید هرچه سریع‌تر پس از اینکه علائم حیاتی او مانند تپش قلب و تنفس تثبیت شد، فرزندتان را از محفظه خارج و روی سینه شما قرار دهند. احتمال دارد فرزندتان نیاز داشته باشد که همچنان به لوله‌های داخل دستگاه متصل باشد، در این صورت برای تماس پوست با پوست با نوزاد خود باید در کنار دستگاه بنشینید.
فراموش نکنید او هرقدر که کوچک و نارس باشد اما می تواند عشق و محبت شما را درک کند. امیدواریم با صبوری و حمایت خانواده و پزشکان بتوانید این دوران را پشت سر بگذارید.
نوزادان نارس
علل نوزادان نارس | راه های پیشگیری و درمان
منبع : روزنامه خراسان / برترین ها / نی نی پلاس
