اسهال و تغذیه مناسب | تغذیه مناسب و مضر در زمان اسهال

۰ 200 خواندن این مطلب 9 دقیقه زمان میبرد

بیماریها ، نقش تغذیه در زمان اسهال در خدمت شما هستیم. با ما همراه باشید.

هندوانه برای اسهال خوب است ، اسهال و تغذیه مناسب

تغذیه مناسب زمان اسهال ؛ غذاهای مضر اسهال:

زمانی که دچار بیماری اسهال می شویم بایستی بسیار بیشتر از قبل مراقب تغذیه و بخور نخورهایمان در طول روز باشیم چرا که بعضی از مواد غذایی می تواند منجربه شدت اسهال و جدی شدن بیماری شود.

غذاهای مضر اسهال و آنچه هنگام اسهال نباید بخورید

محصولات لبنی:

اولین گروه غذاهایی که باید از خوردن آن اجتناب کنید آن هایی هستند که از شیر درست شده اند. حتی اگر به لاکتوز حساسیت ندارید، ممکن است ایده خوبی باشد تا برای درمان اسهال از مصرف لبنیات خود داری کنید اسهال می تواند باعث کاهش مقدار آنزیم لاکتوز شود. لاکتوز، برای هضم شکر لبنیات برای بدن لازم است . اگر ” شکر شیر ” هضم نشده باشد ، می تواند به علائم دیگری از جمله گاز، نفخ، تهوع و اسهال منجر شود. اینها برخی غذاهای حاوی لاکتوز هستند:

شیر، کرم
پنیر
بستنی
خامه

یک استثنا ماست است. پروبیوتیک ها در ماست می توانند به بدن کمک کنند تا درمان شود. ماست ساده را انتخاب کنید.

فهرست کامل غذاهای مضر اسهال

غذاهای چرب

غذاهایی که حاوی مقدار چربی بالا هستند می توانند موجب انقباضات روده شوند و باعث واکنش به سیستمی شود که قبلا حساس بوده است . بنابراین باید از غذاهایی مانند:

غذاهای چرب
فست فود
گوشت گوساله
غذاهای سرخ شده

انتخاب های بهتر شامل پروتئین های کم چرب مانند مرغ سفید یا بوقلمون و یا سوپ گوشت است.

خوراکی های بدون شکر

برخی شیرین کننده های مصنوعی و شکر اثر ضد یبوست دارند و هم چنین باعث گاز و نفخ می شود. پس تا زمانی که احساس بهتری داشته باشید، بهتر است از آن دوری کنید:

نوشابه های رژیمی
شکلات های بدون شکر
آدامس بدون قند

غذاهای نفاخ

غذاهای خاص به خاطر افزایش گاز روده می تواند منجر به اسهال بیشتر شود، که شهرتی به سزا دارند. بنابراین از خوردن غذاهای نفاخ اجتناب کنید و غذاهای دیگر را انتخاب کنید تا زمانی که احساس کنید معده تان واقعا آرام شده است.

در این بخش از سلامت نمناک چند نمونه از سبزیجات نفاخ آورده شده است. ممکن است بخواهید تا زمانی که احساس بهتری داشته باشید از اینها صرف نظر کنید.

حبوبات
بروکلی
کلم
گل کلم
پیاز

برخی از گزینه های بهتر شامل سبزیجات برگ مانند اسفناج، لوبیا سبز و کدو سبز هستند. در ادامه چند مثال از برخی از میوه های نفاخ آورده شده است. از اینها صرف نظر کنید تا زمانی که بهبود یابید:

هلو
گلابی
آلو
میوه های خشک ( زردآلو، آلو، کشمش )

اگر فکر می کنید سیستم بدن در حال بهتر شدن است ممکن است بخواهید قره قاط، توت فرنگی، ، طالبی، هندوانه و یا آناناس را امتحان کنید.

الکل، کافئین و نوشیدنی های کربنات

برای افراد سالم، نوشیدنی های حاوی الکل، کافئین و کربنات معمولا موجب اسهال نمی شوند. با این حال، هر کدام این پتانسیل را دارند که محرک باشند، و بنابراین به احتمال زیاد، تا زمانی که سیستم بدن به حالت عادی برگردد، بهتر است از خوردن آن اجتناب کنید. نوشابه هم نخورید چون مواد مووجود در آن ممکن است باعث بدتر شدن اوضاع شوند انتخاب بهتر نوشیدن آب ساده است.

غذاهای ناسالم

چه اسهال داشته باشید چه نداشته باشید، باید همیشه مطمئن شوید که تنها غذایی بخورید که کاملا شسته و خوب نگه داری شود.

همیشه بهداشت غذا را رعایت کنید:

قبل از آماده کردن یا خوردن غذا، دست هایتان را به طور کامل بشویید.
به طور کامل همه میوه ها و سبزیجات خام را بشویید.

سطوح آماده سازی غذا را قبل و بعد از استفاده، تمیز کنید.
همه غذاها را در دمای داخلی ۱۶۰ درجه فارنهایت بپزید.
باقی مانده غذاها را بلافاصله پس از خوردن غذا فریز کنید.

غذاهای حاوی کربوهیدرات بالا

اگر اسهال دارید ، چون مبتلا به سندروم روده تحریک پذیر ( IBS) هستید، ممکن است بخواهید از غذاهایی اجتناب کنید که کربوهیدرات بالایی دارند.

تغذیه در اسهال

اسهال از علل مرگ و میر کودکان در کشور های در حال توسعه می باشد. در طول اسهال آب و الکترولیت های بدن از دست می رود و بدن دهیدره می شود مرگ ومیر در اسهال بیشتر در بیماران مبتلا به سوءتغذیه شدید رخ می دهد. زیرا سوءتغذیه سبب افزایش تعداد دفعات و طولانی شدن اسهال می شود. جایگزینی آب و الکترولیت ها و تغذیه مناسب در درمان اسهال خیلی مهم است مثلا در کودک مبتلا به اسهال نباید شیر مادر قطع شود. یک رژیم غذایی اسهال برای کمک به کاهش اسهال است و اسهال یک بیماری است که با حرکات غیر منتظره و مکرر روده و تخلیه بیش از حد مدفوع آبکی شروع می شود.

رابطه هندوانه با اسهال

برخی از علل اسهال

آنتی بیوتیک ها: اثرات جانبی مصرف برخی از آنتی بیوتیک ها موجب اسهال می شود

سلیاک: بیماری است که فرد تحمل مصرف گلوتن، پروتئین موجود در گندم و جو را ندارد و باعث آسیب به جدار روده ها شده و اسهال شروع می شود.

بیماری کرون: بیماری التهابی است که معمولا در آخرین بخش از روده کوچک ( ایلئوم ) شروع می شود و باعث تورم در روده کوچک می شود این بیماری در روده بزرگ هم می تواند ایجاد شود.

دیورتیکولیت: یک نوع التهاب کیسه های کوچک به نام دیورتیکول که باعث ضعیف شدن دیواره روده بزرگ شده و سبب اسهال می شود.

اسهال خونی: یک نوع اسهال شدید و خونریزی دهنده روده که ناشی از آب آشامیدنی حاوی انگل انتامیبا هیستولیتیکا است

مسمومیت غذایی: خوردن غذاهایی که خراب و یا آلوده هستند زیرا آنها هم حاوی میکروارگانیسم های مضر و یا مواد سمی هستند که برای مصرف نامناسب اند.

ژیاردیا: یک نوع انگل است که از طریق آب شرب و غیر شرب انتقال می یابد.

اسهال ناشی از عفونت باکترایی و یا ویروسی: اسهال باکترایی معمولا توسط کمپیلوباکتر ژژونی، سالمونلا، شیگلا، اشرشیاکلی ایجاد می شود. ویروسهای نوروالک و سیتومگالوویروس هم باعث اسهال می شود.

سندرم روده تحریک پذیر: روده بزرگ تحریک پذیر می شود.

عدم تحمل لاکتوز: اگر آنزیم لاکتاز ( که توسط سلولهای پوشاننده جدار داخلی روده کوچک تولید می شود ) در بدن وجود نداشته باشد لاکتوز که قند اصلی شیر است نمی تواند شکسته شود و جذب جریان خون شود لذا لاکتوز شکسته نمی شود. و سبب اسهال می گردد.

سوءجذب: مواد مغذی در روده کوچک جذب خوبی ندارد

کولیت اولسروز: التهاب پوشش داخلی روده بزرگ و ایجاد زخم های باز که در غشاء مخاطی روده بزرگ ایجاد می شود.

گاستروآنتریت ویروسی: ویروس باعث التهاب دستگاه گوارش ( معده، رودهای کوچک و بزرگ ) می شود این عفونت ویروسی خفیف بوده و به طور خود بخود در عرض چند روزایجاد می شود که به آن آنفولانزای معده هم می گویند.

ورزش بیش از حد: ورزش بیش از حد نیز موجب شل شدن شکم می شود.

تغذیه در اسهال

در موارد اسهال باید ازدهیدراتاسیون ( از دست دادن مایع ) و کاهش الکترولیت ها ( املاح و مواد معدنی مورد نیاز بدن ) جلوگیری کرد بر این اساس یک رژیم غذایی اسهال شامل نوشیدن مقدار زیادی آب است لذا مصرف سوپ، آب میوه، آب معدنی، میوه های نرم، و یا سبزیجاتی که حاوی پتاسیم هستند خوب است از خوردن نوشابه، آب میوه های رقیق نشده، فیبر زیاد، غذاهای چرب، غذاهای سرخ شده و غلات باید اجتناب کرد.

توجه داشته باشید که خوردن آب به اندازه کافی برای برگشت مایعات به وضع نرمال لازم است ولی خوردن آب بیش از حد در هر سنی می تواند مضر هم باشد زیرا آب دارای هیچ نوع قند یا الکترولیت های اساسی مثل سدیم نیست به همین دلیل در رژیم غذایی باید از غذاها و نوشیدنی هایی که الکترولیت دارند مانند ( آب معدنی ) استفاده کنید.

مصرف برنج ساده، موز، سیب و نان تست توصیه می شود در موارد عدم تحمل به لاکتوز از خوردن محصولات لبنی پرهیز کنید و در موارد سوء جذب ماست پروبیوتیک مصرف کنید.

زمانی که اسهال شروع به بهبود می یابد شما می توانید غذاهای نرم و بی مزه را به رژیم غذایی ( مکمل موز، برنج ساده، نان برشتک با سیب زمینی آب پز، کراکر، هویج پخته، مرغ پخته شده بدون پوست و چربی اضافه کنید. و سپس غلات ( برنج، گندم و غلات جو ) و ماست را مصرف کنید. وقتی که اسهال متوقف شد فرد می تواند به رژیم سالم و متعادل برگردد.

۲۴ ساعت پس از اسهال می توانید غذاهایی که هضم آسان دارند استفاده کنید

برای چند روز اول اسهال از خوردن غذاهایی مانند ( فلفل سیاه و سفید، پودر فلفل قرمز، کافئین، شکلات، نوشابه های گاز دار، الکل، غذاهای سرخ شده در روغن و چرب، آب میوه های اسیدی ( پرتغال و گریپ فروت ) سبزیجات گازی ( گلم بروکلی، کلم، ذرت، گل کلم و پیاز ) که باعث ناراحتی، گرفتگی و یا گاز در روده ها می شود پرهیز کنید.

به منظور کاهش اسیدیته معده در طول روز وعده های غذایی کوچک و مساوی استفاده کنید.

غذا را خوب جویده و به آرامی بخورید.
نمونه یک رژیم غذایی در اسهال

روز اول: مایعات روشن و چای ضعیف ( بدون کافئین ) استفاده کنید.

روز دوم: به آرامی غذاهای شیرین و مطلوب را در مقادیر کوچک در صورت تحمل مصرف کنید به عنوان مثال از بلغور جو، غلات خشک ( بدون شیر ) برنج ساده ( حاوی کربوهیدرات کم فیبر ) یا پاستا ( بدون کره، روغن و سس )، بیسکویت یا چوب شور، نان تست ساده بدون کره یا ژله، پوره سیب زمینی ( بدون پوست )، موز رسیده ( حاوی پتاسیم و مورد نیاز برای تعادل مایعات بدن )، سیب ( فیبر کم و گلیسمیک ایندکس پایین دارد)، سوپ رشته فرنگی با مرغ می توانید استفاده کنید.

روز سوم: بتدریج انواع بیشتری از مواد غذایی را اضافه کنید و وعده های غذایی کوچک ، مساوی در طول روز و با فاصله مصرف کنید بطور مثال از تخم مرغ جوشانده و نرم یا نیمروی تخم مرغ، سیب زمینی پخته شده ساده، ماهی یا مرغ به خوبی پخته شده یا کبابی ( بدون پوست )، ماست ساده، پنیر، هویج، لوبیاسبز پخته شده و یا شیر ( خامه گرفته یا کم چرب ) می توانید استفاده کنید.

تغذیه در کودک مبتلا به اسهال

اسهال یک بیماری منتقله از راه دستگاه گوارش است و انتشار پاتوژن ها عفونی از طریق ( غذا، آب، دست، ظروف و پشه آلوده ) منتقل می شود هنگامی که فرزند شما مبتلا به اسهال، استفراغ و بی اشتهایی است مقدار غذای خود را کاهش می دهد و از طرفی به علت آسیب روده در اثر مواد سمی باکتری ها توانای جذب مواد مغذی مانند ( لاکتوز ) از روده کاهش می یابد. لذا وضعیت تغذیه کودک بدتر می شود و کودک مستعد ابتلا به بیماری های عفونی بیشتر شده و در نهایت در صورت عدم درمان منجر به مرگ کودک می شود.

در کودکان علاوه بر الکترولیت ها یک رژیم غذایی مناسب که دارای مقدار انرژی و مواد مغذی کافی باشد در بازیابی سریع وزن نوزاد پس از اسهال موثر است.
در نوزادان باید تغذیه با شیر مادر را ادامه یابد زیرا شیر مادر منبع غذایی ( قابل هضم، تمیز، سالم و سرشار از مواد ضد باکتری ( آنتی بادی ) می باشد و از طرفی لاکتوز که در اثر مواد سمی جذبشان در روده کاهش یافته به کودک می رسد.

کودکان در صورتی که اسهال خفیفی دارند باید همچنان به خوردن یک رژیم غذایی طبیعی از جمله شیر ادامه دهند ماست به علت لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس ممکن است مفید باشد

وقتی کودک شما اسهال دارد از خوردن

( نوشابه های گازدار، آب میوه ها و مایعات با قند بالا، دسرهای ژلاتینی ) اجتناب کنند.
اگر شیر یا دیگر غذاها سبب بدتر شدن ( استفراغ، نفخ، درد شکم ) یا بدتر شدن اسهال می شود با متخصص اطفال تماس بگیرید تا که ببینید آیا شما نیاز دارید به طور موقت رژیم غذایی کودک خود را تغییر دهید .

در اطفال زیر ۳ سال سن، کودکان دچار سوء تغذیه، دیدن مدفوع شل تر، مدفوع متخلخل و ترش که نشانه یک پدیده عدم تحمل لاکتوز است شما باید به مدت ۵ – ۷ روز شیر دارای لاکتوز ندهید تا مدفوع سفت تر شود و تغذیه با شیر همزمان با بهتر شدن کودک و قبول روده های کودک شروع شود با شروع کودک به غذا خوردن، غذاهایی مانند ( فرنی، گوشت، سبزیجات، ماست، میوه … ) که هضمشان آسان است انتخاب کنید اگر اشتهای خوبی ندارد غذای کودک را تقسیم کنید وقتی کودک اشتهای بهتری دارد مقدار مواد غذایی کودک را افزایش دهید تا بدن کودک وزن از دست رفته را جبران کند.

در کودکان لوس و جباز که از غذا خوردن سرپیچی می کنند در ۱۲ ساعت اول از ( آبگوشت، مایعات، آب میوه ) پس از ۱۲ ساعت ( مایعات، موز، برنج، سیب و نان تست ) بدهید و مواد غذایی با فروکتوز بالا را حذف کنید.

درمان اسهال

درمان اصلی در اسهال جلوگیری از کم آبی بدن و تجدید الکترولیت های از دست رفته (بویژه بطور جدی در نوزادان و کودکان خردسال ) است در مواردی جدی پزشک از الکترولیت ها و داروهای متوقف کننده اسهال استفاده می کند. ولی در افرادی که اسهال های انگلی یا میکروبی دارند. این داروها توصیه نمی شود زیرا اسهال به پاک سازی عامل میکروبی از روده کمک می کند. و باید از داروهای مخصوص آن میکروب و یا انگل استفاده کرد.

علایم کم آبی در اسهال

در مواردی مانند ( تشنگی، خشکی پوست و مو ، خشکی دهان و لب، خشک شدن گلو، کاهش ادرار و ادرار تیره ) لازم است ( مخصوصاً در نوزادان و اطفال ) حتماً به پزشک مراجعه کنید. تا بیمار بستری و یا تحت درمان دارویی قرار گیرد.

اسهال شدید