علت و درمان آفت دهان و زبان با راههای موثر

۰ 402 خواندن این مطلب 9 دقیقه زمان میبرد

بیماریها و راه درمان ، راه های درمان آفت دهان در خدمت شما هستیم. با ما همراه باشید.

بستنی برای افت دهان , علت و درمان آفت دهان

علت ، علائم و درمان سریع آفت دهان و زبان

زبان یکی از قویترین عضلات بدن است که توانایی صحبت ، غذا خوردن وتشخیص مزه های گوناگون به ما می بخشد. آفت دهانی، عارضه ای است که هر فردی در هر سنی ممکن است به آن دچار شود و بسیار آزاردهنده خواهد بود و به دلایل مختلفی ممکن است دیده شود . با دلایل و درمان آفت دهان وزبان در این مطلب آشنا شوید.

آفت دهان چیست

به زخمی سطحی، کوچک و خوش خیم در بافت نرم داخل دهان یا لب ها، زیر زبان و روی غشاء لثه آفت دهانی یا زخم آفتی می گویند که اندازه ی آن یک سانتی متر و زخمی گرد یا بیضی شکل، سفید یا زرد رنگ است. آفت دهانی برخلاف تاول هایی که در اثر تب شدید در دهان ایجاد می شود یا زخم های با منشاء سرماخوردگی مثل تبخال ، خارج از دهان ایجاد نشده و به هیچ وجه سرایت نمی کنند .

انواع آفت دهان

آفت دهان به سه نوع اصلی کوچک (مینور)، بزرگ (ماژور) و هرپتی فرم تقسیم می شود .

آفت کوچک

آفت کوچک و دایره ای شکل شایع ترین نوع آفت است که در یک تا دو هفته بدون باقی گذاشتن جای زخم برطرف می شوند ، این زخم ها به اندازه نوک مداد و به صورت گروهی یا خوشه ای دیده می شود. هر باردر دهان چهار تا شش آفت به صورت همزمان ایجاد می شود . محل زدن آفت کوچک اغلب داخل گونه، روی لب، زبان و لثه است .

آفت بزرگ

آفت بزرگ از نوع آفت کوچک، بزرگ تر و عمقی تر با لبه های نامنظم است که بهبودی آن بیش از ۶ هفته طول می کشد. هر گونه آفتی که بیشتر از سه هفته در دهان باقی بماند باید توسط دندانپزشک معاینه شود.محل زدن آفت های بزرگ معمولاً نزدیک لوزه ها است که بیمار متحمل درد زیاد، به ویژه هنگام بلع می شود. معمولاً هر بار فقط یک آفت بزرگ در دهان ایجاد می شود .

آفت هرپتی فرم

آفت هرپتی فرم به اندازه نوک سوزن و در گروه های ۱۰ تا ۱۰۰ تایی در بین بزرگسالان دیده می شود. آفت هرپتی فرم لبه های نامنظم دارد وبدون باقی گذاشتن جای زخم پس از یک تا دو هفته بهبود می یابد .

دلایل ایجاد آفت دهان و زبان

آفت زبان و دهانی جزئی و ضعیف به دلیل آسیب سیستم دفاعی بدن به غشای مخاطی به وجود می آید. آفت های دهانی در موارد زیر پدیدار می شوند :

هنگام آسیب دیدگی های جزئی مانند تصادفی گاز گرفتن زبان و یا ضربه مسواک به دهان

هنگام استرس

بعد از خوردن غذاهای حساسیت زا و بعضی داروها

هنگام تغییرات هورمونی مثلا در زمان های از چرخه ی قاعدگی

هنگام کمبود مواد مغذی مثل ویتامین B 12 و یا آهن و اسیدفولیک

آسیب های ناشی از دندان مصنوعی و یا سایش نوک دندان ها

ویروس ها شامل ویروس هرپس سیمپلکس (تب خال) و یا وارسیلا زوستر ویروس به وجود آورنده ( آبله مرغان و زونا )

مشکلات گوارشی مانند بیماری سیلاک و یا کورن

هنگام ترک سیگار

سرطان دهان (در موارد بسیار نادر)

رادیوتراپی اطراف سر و گردن

علائم آفت دهان

زخم دردناک داخل دهان، روی زبان، بخش عقبی سقف دهان یا داخل گونه ها

زخم گرد، سفید یا خاکستری رنگ با کناره یا لبه قرمز

علائم آفت های شدید دهان

تب

تنبلی جسمی

متورم شدن غدد لنفاوی

نشانه های استوماتیت آفتی عودکننده

استوماتیت آفتی عود کننده و شایع در کودکان است که از سلامت عمومی مناسبی برخوردار هستند. دلیل این ناراحتی مشخص نیست، اما عفونی وارثی نمی باشد .

تشخیص آفت دهان

آزمایش خون جهت شمارش سلول های خونی

بررسی میزان آهن، اسیدفولیک و ویتامین B12

کشت زخم تا آفت را از زخم هرپسی (ویروس تبخال) افتراق داد، یا عفونت باکتریایی ثانویه آن را تشخیص داد .

در چه کسانی احتمال ابتلا به آفت دهان بیشتر است

۲۰ درصد از جمعیت جهان، یک بار یا بیشتر دچار آفت دهان می شوند. آفت دهان در زنان شایع تر از مردان است و معمولا در دوران کودکی و یا کهنسالی روی می دهد .جالب است بدانید دود سیگاراز دهان در برابر آفت ها محافظت کند .

آفت دهانی متداول ترین زخم هایی هستند که طی دوره زمانی تکرار می شود و انواع و دلایل مختلفی دارند ، طول درمان این آفت ها معمولا ۱۰ الی ۱۴ روز است اما روش هایی نیز برای بهبود سریع زخم ها وجود دارد که شامل شست و شوی دهان و برخی داروها است.

زمان مراجعه به پزشک در آفت دهانی

آفت دهانی ممکن است نشانه ای از یک عفونت ویروسی یا نشانه کمبود مواد مغذی در بدن و یا ابتلا به بیماری سیلاک باشد . آفتی که با گذشت ۳ هفته از بین نرفت و ظاهری غیرمعمول داشت باید به پزشک نشان داده شود. در مواردی نادر این آفت نشانه سرطان دهانی هست. تشخیص زود خنگام سرطان دهان می تواند به درمان کمک کند.

غذای مفید برای افت دهان

سرطان دهان در موارد زیر رایج تر است :

مردان

کسانی با بیش از ۴۵ سال سن

افراد وابسته به سیگار

علت به وجود آمدن آفت ها در کنار دهان و دیگر قسمت های بدن ،بیماری های مربوط به دهان، دست وپا و یا بیماری های آمیزشی است .

گزینه های درمان آفت دهان

زخم ها معمولاً بدون درمان طی حدود یک یا دو هفته بهبود پیدا می کنندو درد ناشی از آفت دهان ظرف چند روز بهتر می شود. اکر زخم ها بزرگ، دردناک یا ماندگار باشند،احتیاج به کمک یک پزشک داریم.

مراقبت از خود در درمان آفت دهان

اگر آفت دهان به علت عفونت باشد، می توان داروهایی را تجویز کرداگر زخم بیش از حد بزرگ شود و مشکل آفرین باشد، می توان برای بستن زخم از سوزاندن استفاده کرد. بیشتر اوقات درمان به معنی آرام نگه داشتن زخم است بطوری که خود به خود بهبود پیدا کند. در ادامه به برخی از درمان ها برای خلاص شدن از آفت زبان و دهان می پردازیم.

شست شو : آفت نوعی زخم باز است، بنابراین باید تمیز نگه داری شود تا از بروز عوارض جلوگیری کرد. می توان برای این منظوراز آب نمک و دهان شویه های حاوی بی کربنات سدیم برای شستن دهان استفاده کرد.

خمیر : برای تهیه ی نوعی خمیرمی توان از هیدروکسید منیزیم، دهان شویه حاوی بی کربنات سدیم یا نمک استفاده کرد. این کار باعث تسکین زخم می شود ، این خمیربا یک گوش پاک کن بر روی آفت قرار دهید و از بلعیدن آن پرهیز کنید .

دهان شویه ضد میکروبی : دهان شویه ضد میکروبی هر گونه باکتری ، ویروس یا قارچ هایی که ممکن است در صورت عدم مسواک زدن صحیح دندان ها باعث عفونت دهان شوند، از بین می برد.

درمان آفت دهان با لیزر

یک راه درمان آفت دهان ، استفاده از لیزر است .

درمان آفت دهان با لیزر مزایای زیر را داراست :

انرژی لیزر ویروسی که موجب آفت شده را از بین می برد .

تسکین آفت فوری وعمقی می باشد.

از پیشروی ضایعه پس از درمان جلوگیری می کند.

موجب بهبودی سریع بدون ناراحتی می شود.

درمان چند دقیقه و بدون بی حسی است.

دارو درمانی برای آفت دهان

اگر زخم باعث درد و ناراحتی شود ، پزشک دارویی را برای تسکین علائم تجویز می کند ، این داروها برای درمان زخم ها را می توان بدون نسخه از داروخانه تهیه کرد. با مسئول داروخانه در مورد اینکه کدام دارو برای شما مناسب تر است، مشورت کنید. برخی ژل های زخم دهان برای کودکان زیر ۱۶ سال مناسب نیستند.

نکاتی درباره آفت دهان

آفت دهانی یک بیماری دردناک و عود کننده مخاط دهان بوده که به صورت زخم های کوچک و بزرگ، گرد و کم عمق هستند که در داخل دهان شکل می گیرند.

آفت دهانی زخم های دردناکی هستند که درون دهان و اغلب در پایه لثه، درون گونه ها یا لب ها، روی کام نرم یا روی زبان به وجود می آیند، افزود: مکانیسم دقیق ایجاد آفت هنوز به درستی روشن نیست اما به نظر می رسد واکنش های ایمنی بدن بیمار در ایجاد آن دخیل باشد.

زخم های آفتی زمانی ایجاد می شود که به دلایل نامشخص سیستم ایمنی بیمار وجود یک مولکول ناشناخته را اعلام می دارد، حضور این مولکول سبب حمله لنفوسیت خواهد شد نتیجه این فرآیند پیدایش زخم های آفتی خواهد بود.

هرچند درمان قطعی برای آفت وجود ندارد اما روش هایی وجود دارد که در کاهش مدت زمان حضور زخم و نیز کاهش درد و ناراحتی و تسریع بهبودی بیمار موثر است، این روش ها شامل بکار گیری نکات تغذیه ای و غیر تغذیه ای است.

* مصرف گلوتن گندم، فلفل، لیمو، آب لیمو، پرتقال، گوجه فرنگی، رب گوجه فرنگی، توت فرنگی، شکلات و گردو ایجاد آفت دهان را تشدید می کند. مصرف بادمجان نیز بروز آفت دهان را تشدید می کند.

* مصرف مرتب و روزانه ماست، گنجاندن مواد غذایی سرشار از آهن، اسیدفولیک، و ویتامین ب ۱۲ در رژیم غذایی موجب از بین رفتن آن می شود.

* از آنجایی که یکی از دلایل بروز آفت می تواند کمبود دریافت ریزمغذی ها باشد، خوردن موادی همچون جگر، غذاهای دریایی، گوشت قرمز کم چربی، لوبیای خشک، حبوبات، سبزیجات دارای برگ های سبز تیره و پهن و زرده تخم مرغ که بهترین منابع آهن هستند در بهبود این مشکل موثر است.

* مصرف سیب و خرمالو نیز در درمان آفت دهان تأثیرگذارند.

“تانن” موجود در انار خواص ضد باکتریایی و ضدعفونی کننده دارد و برای رفع آفت دهان موثر است

کمبود ویتامین B12 و آهن از مهم ترین علل آفت دهان

بهترین روش جبران کمبود ویتامین B12 و آهن در این افراد رعایت یک رژیم غذایی مناسب همراه با گوشت قرمز است و مکمل های آهن به عنوان روش درمانی به هیچ وجه توصیه نمی شود.

تغییرات هورمونی در زنان یکی دیگر از عوامل این بیماری است. ایام قبل از قاعدگی و دیگر عوامل تغییرات هورمونی خصوصاً افزایش هورمون استروژن در بروز ضایعات آفتی موثر است.

آزمایش خون C.B.C، جهت بررسی میزان آهن کافی، اسیدفولیک و ویتامین B12 لازم است انجام شود. اگر فردی به دلیل کمبودهای تغذیه ای و نقایص خونی دچار آفت دهانی شود بهترین روش درمانی این افراد تجویز رژیم غذایی مناسب است و مکمل های آهن به علت اینکه در بدن ذخیره نمی شوند به هیچ وجه مناسب نیست.

افراد مستعد آفت دهان از مصرف غذاهای تند و سخت اجتناب کنند

افراد مبتلا و یا مستعد به آفت دهان را از مصرف غذاهای کنسرو شده ی تیز و تند و غذاهای دارای سفتی بیش از حد اجتناب کنند، مصرف غذاهای سخت باعث ضربه و تروما به دهان و غذاهای تند میزان بروز آفت دهان را افزایش می دهند.

آفت دهان ساده ترین ضایعه دهانی است. از آنجایی که هر نوع ضایعه ای در دهان به شکل زخم ظاهر می شود، بنابراین توصیه می شود هر نوع زخم در دهان به عنوان آفت شناخته نشود، ولی با این حال در اسرع وقت باید به پزشک معالج نشان داده شود. آفت دهان، زخم های منفرد با پایه و بنیاد ژنتیک است و این بیماری گاهاً در برخی خانواده ها شایع تر است. آفت دهانی بعد از سنین ۱۰ سالگی شیوع بیشتری پیدا می کند.

تغذیه نادرست یکی از عوامل مستعد کننده بروز آفت دهان است؛ مصرف مقدار کم ویتامین ب که در سبزیجات و میوه ها موجود است، کاهش مصرف غذاهایی که منبع آهن می باشند از جمله گوشت و تخم مرغ، بیماری کم خونی و سنین بلوغ به ویژه در دختران، عوامل مستعد کننده بروز بیماری آفت دهان می باشند.

مصرف گلوتن گندم، فلفل، لیمو، آب لیمو، پرتقال، گوجه فرنگی، رب گوجه فرنگی، توت فرنگی، شکلات و گردو ایجاد آفت دهان را تشدید می کند. مصرف بادمجان نیز بروز آفت دهان را تشدید می کند.

ضربه یا تروما از دیگر علل بروز بیماری آفت است و افرادی که مستعد بیماری آفت دهان می باشند می بایست از مصرف غذاهای تند و تیز و سخت اجتناب کنند؛ چرا که گاز گرفتن و مصرف این نوع غذاها منجر به ایجاد ضربه به دهان و بروز آفت در دهان می شود.

افرادی که بیش از دو مرتبه در طول یک ماه به یک نوع آفت در دهان دچار می شوند، با توجه به این که برخی بیماری های روماتولوژی به صورت زخم های دهانی تظاهر می یابند، بیمار حتماً با یک متخصص روماتولوژی نیز مشورت نماید.

بیماری آفت دهان، تغذیه فرد را مختل می کند؛ بنابراین به منظور درمان آن می توان از روش هوتو شیمیایی استفاده نمود که در این روش با استفاده از ماده ای اسیدی ناحیه آفت سوزانده و زخم بهبود می یابد. بهترین روش درمان آفت دهان مصرف کپسول آنتی بیوتیک و تتراسایکلین است و استفاده از دهان شویه های محتوی کورتون نیز می تواند آفت دهان را بهبود بخشد.

داروی طبیعی رفع آفت دهان

“تانن” موجود در انار خواص ضد باکتریایی و ضدعفونی کننده دارد و برای رفع آفت دهان موثر است. رب انار از تغلیظ آب انار جوشانده حاصل می شود و در صورت تهیه از انار مرغوب و فرایند بهداشتی، مصرف آن مفید است. در طی تهیه رب انار، میزان ویتامین c موجود در انار کاهش می یابد، اما “پلی فنول ها” و “اسید الایژیک” انار در رب انار نیز محفوظ می ماند.

درمان آفت دهان