استرس مزمن چیست و چه تاثیری بر بدن دارد؟ | اقدامات پیشگیرانه برای مقابله با استرس
روان افراد در خدمت شما هستیم. با ما همراه باشید.
نشانه های استرس , استرس مزمن چیست
استرس مزمن چیست و چه تاثیری بر بدن دارد؟
استرس یک واکنش ذهنی و جسمی طبیعی نسبت به تجربیات زندگی است. هر کسی گهگاه دچار استرس می شود. مسئولیت های کاری، مشکلات خانوادگی، تشخیص یک بیماری، جنگ و یا مرگ یک عزیز می تواند برانگیزاننده ی استرس باشد. در ترافیک مانده اید، قرار ملاقاتی دارید و دیرتان شده و می بینید که دقیقه ها می گذرند. هیپوتالاموس مغزتان، که یک برج کنترل کوچک در مغزتان است تصمیم می گیرد فرمان را صادر کند:هورمون های استرس را ترشح کنید! این هورمون های استرس همان هورمون هایی هستند مه واکنش جنگ یا گریز بدن را برانگیخته می کنند، ضربان قلب را بالا می برند، تنفس تان را تند کرده و عضلات تان را آماده ی حرکت می کنند.
این واکنش برای این طراحی شده که با آماده کردن شما جهت واکنش فوری، از بدن تان در شرایط خطرناک محافظت کند. اما وقتی هورمون استرس، هر روز و هر روز ترشح می شود می تواند سلامتی شما را به خطر بیندازد. استرس یک واکنش ذهنی و جسمی طبیعی نسبت به تجربیات زندگی است. هر کسی گهگاه دچار استرس می شود. مسئولیت های کاری، مشکلات خانوادگی، تشخیص یک بیماری، جنگ و یا مرگ یک عزیز می تواند برانگیزاننده ی استرس باشد.
استرس در موقعیت های کوتاه مدت و لحظه ای می تواند به نفع سلامتی تان باشد؛ می تواند به شما کمک کند بر خطرات بالقوه غلبه کنید. بدن شما با ترشح هورمون هایی که ضربان قلب و تنفس را بالا می برند و عضلات شما را آماده ی حرکت می کنند به استرس جواب می دهد. اما اگر واکنش استرسی شما متوقف نشود و این هورمون ها برای مدت طولانی تری در سطح بالا بمانند می توانند به سلامتی آسیب جدی بزنند. استرس مزمن می تواند علائم گوناگونی داشته باشد و بر سلامت عمومی اثر بگذارد.
علائم استرس مزمن شامل:
حساس و بد خلق شدن. اضطراب. افسردگی. سر درد. بیخوابی
سیستم های عصبی مرکزی و غدد درون ریز
سیستم عصبی مرکزی شما (CNS) مسئول واکنش جنگ یا گریزتان است. در مغز شما، هیپوتالاموس فرمانده است؛ به غدد فوق کلیوی تان می گوید هورمون های استرس یعنی کورتیزول و آدرنالین ترشح کنند. این هورمون ها، ضربان قلب را بالا برده و خون زیادی را به سمت نواحی مورد نیاز ارسال می کنند، مثلا به عضلات، قلب و سایر اندام های مهم. وقتی ترس برطرف می شود، هیپوتالاموس باید به تمام سیستم ها اعلام کند تا به وضعیت نرمال برگردند. اگر سیستم عصبی مرکزی نتواند به وضعیت عادی برگردد، یا اگر عامل استرس زا برطرف نشود، این واکنش ادمه پیدا خواهد کرد. استرس مزمن، همچنین فاکتوری برای رفتارهایی، چون پُر خوری یا به اندازه ی کافی نخوردن، اعتیاد به الکل و مواد یا روگردانی از اجتماع است.
سیستم های تنفسی و قلبی و عروقی
هورمون های استرس بر سیستم های قلبی و تنفسی نیز اثر می گذارند. حین واکنش به استرس، شما تندتر نفس می کشید تا خون سرشار از اکسیژن را سریع تر به بدن برسانید. اگر در حال حاضر دچار مشکل تنفسی مانند آسم یا آمفیزم باشید، استرس می تواند نفس کشیدن را برای تان دشوارتر کند. قلب شما تحت استرس، تندتر می زند و هورمون های استرس موجب انقباض رگ های خونی و انتقال اکسیژن بیشتر به سمت عضلات می شوند تا شما قدرت بیشتری برای حرکت کردن داشته باشید. اما این اتفاق باعث افزایش فشار خون نیز می شود. در نتیجه، استرس مزمن و مکرر، باعث می شود قلب شما برای مدت های طولانی به سختی کار کند. وقتی فشار خون تان بالا می رود، ریسک سکته ی مغزی یا حمله ی قلبی هم بیشتر می شود.
سیستم گوارش
کبد تحت استرس، قند خون بیشتری تولید می کند تا انرژی بیشتری برای تان فراهم باشد. اگر دچار استرس مزمن باشید، بدن تان ممکن است نتواند این گلوکز اضافی را تحمل کند. استرس مزمن می تواند ریسک ابتلا به دیابت نوع دوم را افزایش بدهد. ترشح زیاد هورمون ها، تنفس تند و افزایش ضربان قلب همچنین می توانند سیستم گوارشی تان را هم مختل کنند و در معرض سوزش معده یا ریفلاکس اسید معده قرار بگیرید. استرس منجر به زخم معده نمی شود، اما می تواند احتمال ابتلا به آن را بالا برده و موجب شود اگر زخم معده دارید، بدتر شود. استرس می تواند روی نحوه ی حرکت غذا در بدن تان هم اثر بگذارد و منجر به اسهال یا یبوست بشود. شاید هم با تهوع، استفراغ یا معده درد روبرو شوید.
سیستم عضلانی
عضلات شما هنگام استرس منقبض می شوند تا در برابر آسیب از خود محافظت کنند. این عضلات وقتی شما آرام و خونسرد می شوید مجددا رها می شوند، اما اگر مدام تحت استرس باشید، عضلات شما ممکن است فرصت آرام شدن پیدا نکنند.
عضلات سفت و منقبض شده باعث سر درد، کمر درد و شانه درد می شوند. به مرور زمان، این شرایط می تواند چرخه ی ناسالمی ایجاد کند و دست از ورزش کردن بکشید و سراغ داروهای مسکن بروید.
سیستم ایمنی
استرس، سیستم ایمنی را تحریک می کند که می تواند در شرایط اورژانسی یک امتیاز محسوب شود. تحریک سیستم ایمنی می تواند به شما کمک کند از عفونت ها دور بمانید و زخم های تان را ترمیم کنید. اما به مرور زمان، هورمون های استرس، سیستم ایمنی تان را تضعیف کرده و واکنش بدن تان به مهاجم های خارجی را ضعیف خواهند کرد. آن هایی که استرس مزمن دارند، بیشتر مستعد بیماری های ویروسی مانند آنفلوآنزا و سرما خوردگی هستند. استرس می تواند طول مدت ریکاوری تان از یک بیماری یا آسیب را طولانی تر کند.
اقدامات پیشگیرانه برای مقابله با استرس
سخن اینجاست که راهکار مقابله با استرس چیست؟ ودرصورت دچار شدن به استرس مزمن چه باید کرد؟
امروزه با شناخت و آگاهی نسبت به عارضه پیش بینی ها و اقدامات پیشگیرانه و درمان های متفاوتی برای مقابله و مبارزه با استرس انجام می شود؛ همچون ورزش، تفریحات سالم، جمع درمانی، مذهب درمانی، روانکاوی، طب سنتی، هیپنوتراپی(درمان به کمک هیپنوتیزم) و غیره.
هر کدام از روش های گفته شده دارای بردی در درمان هستند و به فراخور بیماری و بیمار کارایی متفاوتی خواهند داشت. اما آنچه در این بین ناشناخته مانده و در گیر و دار تبلیغات منفی ونادرست، با وجود قدرت شگرف در درمان بیماری ها مغفول مانده هیپنوتراپی است.کسی که افسرده است و تمایل به انزوا دارد را آیا می توان راغب به تحرک کرد تا روی به ورزش آورد؟ آیا می توان اضطراب را با دارو درمانی به صورت ریشه ای درمان کرد تا درجایی دیگر و به گونه ای دیگر رخ ننماید؟و هزاران آیای دیگر؟
هانس سلیه پدر تحقیقات در زمینه استرس، در انتهای کتاب معروف خود به نام فشار زندگی پرسشی را مطرح می کند. او می گوید که آیا بشر قادر است با مطالعات علمی پدیده استرس، برنامه دقیقی برای تنظیم رفتار خود طرح ریزی کند، در حدی که بتوان، توسط آن از فشارهای زندگی جلو گیری کرد و یا حداقل از شدت آن کاست؟
امروزه هیپنوتراپی با شناخت و درک بهتر و بیشتر در عرصه جهانی به کمک بیماری های روانی و پزشکی شتافته است و می رود تا جایگاه واقعی خود را باز یابد. هیپنوتراپی در واقع کاربرد هیپنوتیزم در محدوده وسیعی از اختلالات پزشکی و روانشناختی است. به راستی انسان امروزه از چند درصد توانایی مغز خود استفاده و بهره می برد؟ برخی آن را ۲درصد برخی ۴ درصد و انیشتین این رقم را ۷ و دیگران دربهترین حالت جایگاهش را۱۰ درصد می دانند. این بدان معناست که در خوشبینانه ترین حالت۹۰درصد از پتانسیل بکر مغز انسان بدون استفاده باقی می ماند. چه مقدار بشر امروزی در پی تلاش و استفاده مطلوب از ذهن وقدرت عظیم آن برآمده است؟ بسیاری از کسانی که به مراکز درمانی پزشکی مراجعه می کنند با این درخواست متخصص مربوطه مواجه می شوند:
« سعی کنید آرامش خود را حفظ کرده و باز یابید» اما به راستی چگونه می توان این پدیده حیاتی بشر را که همچون آب برای انسان حیاتی است به روح آدمی برگرداند؟
امروزه از هیپنوتیزم در پزشکی برای زایمان های بدون بیهوشی طبیعی و سزارین، دندانپزشکی، کاهش وزن، ترک اعتیاد، بیمارهای جنسی، سندرم روده تحریک پذیر، درمان انواع مختلف سرطان ها و حتی فعالیت های ورزشی استفاده می شود. هیپنوتیزم در زمینه اختلالات روانی دارای قدرت شگرفی است. در اکثر موارد به جز چند نوع به خصوص، همگی در محدوده درمان به شیوه هیپنوتیزم هستند.
هیپنوتراپی با ایجاد آرامش و افزایش اعتماد به نفس، بیمار را در درمان بیماری های روان تنی یاری می دهد. مطالعات انجام گرفته روی ۲۴۱ بیمار که در نشریه پزشکی لانسنت(Lancent) منتشر شده، نشان داد بیمارانی که قبل از عمل هیپنوز شده اند دردها و عوارض کمتری داشته اند و همچنین سریع تر بهبودی خود را بازیافته اند. هیپنوتیزم با تنظیم فشار خون، ضربان قلب و یا اتساع یا انقباض عروق در قبل و هنگام عمل جراحی می تواند متخصص جراحی و بیمار را یاری کند و در بعضی از بیمارانی که دارای مشکلات قلبی هستند و درصد ریسک بیهوشی در آنها بالاست بسیار تاثیر گذار باشد. بر همین اساس انجمن پزشکی انگلستان در سال ۱۹۵۵ و آمریکا در سال ۱۹۵۸ هیپنوتیزم را به عنوان یک ابزار مناسب و یک روش بسیار با ارزش در درمان بیماری ها به رسمیت شناختند.
در سال ۱۹۷۷ کالج ملی هپینوتیزم در Loughborough انگلستان تاسیس شد وتا کنون به تربیت دانشجویان و دانش پژو هان می پردازد و هم اکنون در بسیاری از شهرهای بزرگ آن کشور شعبه دارد. هیپنوتیزم از سال ۱۹۹۶ با طی مراحل علمی «کلینیکال ترایال» به عنوان یک روش کاملاً کلاسیک علمی در کتاب مرجع روانپزشکی گنجانیده شد و امروزه در بسیاری از مراکز بزرگ روان درمانی و پزشکی دنیا مورد استفاده قرار می گیرد به گونه ای که مؤسسه ملی بهداشت و درمان آمریکا در همان یعنی سال ۱۹۹۶آن را برای کاهش دردهای ناشی از سرطان و سایر بیماری های مزمن مؤثر شناخت. باشد که روزی این دانش به دور از زنگارهای تبلیغاتی نادرست و کاذب در کشور عزیزمان به یاری هزاران بیمار نیازمند بشتابد.
علائم استرس مزمن
همه چیز در مورد استرس
استرس پاسخ بدن به نیاز جسمی و یا احساسی می باشد
شرایط استرس زا می تواند عامل ایجاد احساس افسردگی باشد. و این احساسات سر و کار داشتن با استرس را سخت تر می کنند. حوادث پر استرس مثل از دست دادن شغل و یا پایان دادن به یک رابطه ی احساسی طولانی مدت می تواند به افسردگی منجر شود. البته همه ی افرادی که این شرایط را تجربه کنند دچار افسردگی نمی شوند. عوامل بیولوژیکی تعیین می کند که چرا بعضی از افراد در این شرایط دچار افسردگی می شوند ولی بعضی دیگر افسردگی را تجربه نمی کنند.
استرس چیست؟
استرس به معنای فشار و تنش است. هر عاملی که موجب تنش روح و جسم و از دست رفتن تعادل فرد شود، عامل استرس است. وجود استرس برای ما ضروری است. اما گاهی می تواند زندگی شخص را مختل کند. استرس اگر چه به ارتقاء خلاقیت فرد و دستیابی به سطوح بالا کمک می کند اما استرس شدید و طولانی مدت دارای اثرات فیزیولوژیک مختلفی است که می تواند در طول زمان تقویت شود و احساس خستگی و بی حالی و بی میلی را به همراه آورد.
علت استرس
از دست دادن یک عضو از خانواده، طلاق و تغییرات بزرگ در زندگی می توانند از عوامل ایجاد استرس باشند. برخی مطالعات استرس شدید و سطح بالا ی کورتیزول در بدن را به افسردگی و سایر مشکلات در سلامتی افراد شامل بیماری های قلبی پیوند می دهند. وقتی سردرد دارید بدن هورمون استرس بیشتری مثل کورتیزول برای مقابله با درد ترشح می کند. این عمل وقتی شما در شرایط خطر جدی قرار دارید به نفع شماست ولی در زندگی روزانه ممکن است اینطور نباشد. عوامل دیگری که می تواند عامل ایجاد استرس باشد موارد زیر را شامل می شود:
- درگیر شدن با همسر و یا از دست دادن شغل
- بلایای طبیعی مثل زمین لرزه و یا گردباد که ممکن است به خانه شما آسیب بزند و یا آن را به طور کلی نابود کند.
- تصادف با ماشین که می تواند استرس جسمی، احساسی و یا مالی وارد کند.
- قرار گرفتن در معرض حمله و کتک و یا دزدیده شدن
تاثیر شیوه ی زندگی بر استرس
انتخاب شیوه ی زندگی می تواند در میزان استرس نقش داشته باشد. این موضوع مخصوصا اگر روی سلامت کلی شما اثر گذار باشد و یا اگر شما یک شیوه ی زندگی نادرست را پیش گرفته باشید، بیشتر مورد توجه قرار می گیرد. موارد زیر از این دست هستند:
- مصرف سنگین و یا بیش از حد از الکل
- ورزش نکردن در حد مورد نیاز
- سیگار کشیدن و یا مصرف قرص های غیر قانونی
- کار کردن بدون استراحت برای مدت زمان طولانی
- نداشتن رژیم غذایی مناسب
- صرف مدت زمان طولانی برای تماشای تلویزیون و یا بازی های ویدئویی
- کار کردن با گوشی همراه قبل از خواب که می تواند میزان خواب شما را کم کند
گاهی اوقات داشتن استرس ثابت در طول روز باعث می شود حالت تدافعی پیدا کنید. این موضوع می تواند عوارضی داشته باشد که افسردگی یکی از آن هاست. در غیر این صورت پیشرفت افسردگی ربطی به استرس ندارد. افسردگی می تواند تجربه و مقابله با حوادث را با چالش رو به رو کند. استرس کم و یا زیاد ممکن است در هر شخصی رخ دهد ولی اگر با افسردگی همراه شود ممکن است مشکل ساز شود. این موضوع می تواند علائم استرس و یا افسردگی را بد تر کند.
انواع استرس
- استرس حاد
استرس می تواند از یک حادثه و یا شرایط موقتی ناشی شود. این نوع استرس ها به استرس های حاد معروف هستند. استرس حاد می تواند در شرایطی که تحت فشار قرار دارید ایجاد شود مثل زمانی که آزمون بزرگی دارید و یا قرار است تحت عمل جراحی قرار بگیرید.
- استرس مزمن
استرس همچنین می تواند برای مدت زمان طولانی ادامه یابد و با گذشت زمان نیز احساس بهتر شدن نداشته باشید. برای مثال بیماری ها می توانند این شرایط را به وجود آورند. این استرس ها به عنوان استرس مزمن شناخته می شوند. این نوع استرس نتیجه ی سبک زندگی شحصی و یا بیماری های مزمن می باشد.
دلایل معمول استرس مزمن موارد زیر را شامل می گردد:
- داشتن درگیری های مالی
- کار کردن تحت فشار کار بالا
- درگیری های خانوادگی و یا داشتن مشکلات شخصی در خانه
- عدم دریافت حمایت کافی از خانواده و یا دوستان
- تاثیر استرس بر افسردگی
تاثیر استرس بر زندگی فرد
استرس به طور عمده سلامت جسمی و یا ذهنی فرد را تحت تاثیر قرار می دهد. اگر به افسردگی نیز مبتلا باشید شرایط بد تر خواهد شد و می تواند تاثیر مخرب تری بر زندگی شما بگذارد.
استرس می تواند توانایی شما را در حفظ عادات مثبت که برای مدریت افسردگی مهم هستند، تحت تاثیر قرار دهد. ای مسئله می تواند علائم افسردگی را شدید تر کند. قطع شدن یک رویه ی سالم می تواند در نتیجه ی استراتژی منفی مقابله، مثل نوشیدن و یا کنار کشیدن از روابط اجتماعی باشد. این اقدامات می تواند در آینده موجب بد تر شدن علائم افسردگی در شخص شود. استرس همچنین می تواند خلق و خوی شما را تحت تاثیر قرار دهد و باعث تحریک پذیری و اضطراب در شما شود. وقتی یک عامل استرس زا باعث می شود احساس اضطراب داشته باشید خود این اضطراب ممکن است در طول زمان حس نا امیدی را ایجاد کند.
نکاتی درباره ی مدیریت و درمان استرس
تکنیک های مدریت استرس برای مقابله با استرس و درمان استرس و افسردگی مفید است. همچنین می تواند باعث جلوگیری از بروز علائم افسردگی شود. برخی تکنیک های مقابله با استرس شامل موارد زیر است:
- خوابیدن به اندازه کافی
- داشتن رژیم غذایی سالم و مناسب
- ورزش منظم
- رفتن به تعطیلات وداشتن استراحت حین کار
- داشتن یک سرگرمی آرامش بخش مثل باغبانی و نجاری
- مصرف کم تر کافئین و الکل
- انجام ورزش های هوازی برای کم کردن ضربان قلب
- اگر شیوه ی زندگی شما باعث ایجاد استرس می شود باید ان را تغییر دهید.
راهکار های زیر به شما در کاهش استرس کمک خواهد کرد:
- در محل کار و یا در خانه مسئولیت و فشار کار را کم تر کنید
- در محل کار و یا مدرسه استاندارد های خود را تا حدی که هنوز هم قبل قبول باشد کم کنید
- مسئولیت های خود را با سایر افراد و دوستان خود تقسیم کنید
- دوستان و اعضای خانواده انسان های مثبت نگر و همچنین باید مایل به حمایت از شما باشند
- فعالیت هایی مثل یوگا، مدیتیشن داشته باشید ویا در خدمات مذهبی حضور پیدا کنید
- خودتان را در معرض محیط های پر استرس و شرایط استرس زا قرار ندهید
- صحبت کردن و مشاوره با درمانگر و متخصصان بهداشت روانی نیز می تواند راهی مفید برای مقابله با استرس و درمان افسردگی باشد. صحبت کردن برای درمان، درمان های رفتاری شناختی و یا استفاده از قرص های ضد افسردگی راه حل های کنرل و درمان افسردگی و استرس هستند.
برخی قرص های ضد افسردگی عبارتند از:
مهار کننده های جذب دوباره ی سروتونین مثل : سیتالوپرام، مهار کننده های منوآمین اکسیداز مثل: ایسوکاربوکزید
نکاتی درباره درمان استرس
استرس مزمن چیست و چه تاثیری بر بدن دارد؟ | اقدامات پیشگیرانه برای مقابله با استرس
منبع : اینفو سلامت / نمناک
