بهترین جایگزین شیر مادر در طب سنتی چیست ؟ | انواع شیر در طب سنتی

تغذیه کودکان و نوزادان از نظر طب سنتی ، نکات مهمی درباره انواع شیر در خدمت شما هستیم. با ما همراه باشید.

دعای افزایش شیر مادر , جایگزین شیر مادر

از دید طب سنتی بهترین جایگزین شیر مادر چیست؟

ممکن است شما هم به هر علتی مانند مصرف بعضی دارو‌ها نتوانید به نوزادتان شیر خودتان را بدهید و مجبور شوید از شیرهای کمکی استفاده کنید. در این صورت اگر بخواهید از شیری غیر از شیر خشک استفاده کنید لازم است بدانید که چه نوع شیری برای فرزند شما خوب و مناسب است. در این مطلب سعی کردیم به این سوال از دیدگاه طب ایرانی پاسخ بدهیم که اگر مادری نتوانست شیر خودش را به نوزاد بدهد چه شیری برای تغذیه نوزاد او مناسب تر است.

بهترین شیر برای نوزاد، شیر گاو

در طب ایرانی بهترین شیر و سازگارترین شیر با طبع هر نوزاد، شیر مادر اوست. نه تنها در طب ایرانی بلکه در طب مدرن هم دانشمندان به این نتیجه رسیده‌اند که بهترین شیر برای رشد و تقویت سیستم ایمنی بدن نوزاد، شیر مادر است و برای هر نوزاد شیر مادر خودش مناسب‌ترین شیر از میان شیرهاست. اما در صورت نیاز از شیر پستانداران دیگر هم می‌توان استفاده کرد. البته در این شرایط باید توجه داشته باشید که شیر حیوانی که مدت بارداری آن نزدیک به زمان بارداری انسان باشد از نظر تغذیه برای نوزاد انسان مناسب‌تر است. پس شیرگاو که مدت حاملگی آن نه ماه است، برای تغذیه انسان و مخصوصا اطفال مناسب‌تر است. شیر بز و گوسفند نسبت به شیرگاو، در اولویت‌های بعدی قرار دارند.

 مواد موجود در شیر

به طور کلی هرشیری مرکب از سه بخش مختلف است: مائیت(بخش آبی) و جبنیت( بخش پنیری) و دسومت(بخش چربی) که هر یک مزاج مخصوصی دارد. طبیعت شیردر مجموع و بدون توجه به نسبت اجزای آن، گرم و تر است. اما هر چقدر اجزای آن تغییر کند ممکن است مزاج آن هم عوض شود. در مجموع انواع شیر مقوی، چاق کننده و برای رشد نوزادان و کودکان بسیار مناسب است. تغییر مزاج شیر هم به نوع حیوان بستگی دارد و هم به نوع تغذیه و حرکت حیوان. به عنوان مثال شیر حیوانی که در دشت و نیزار چرا می‌کند بخش آبی بیشتری دارد و شیر حیوانی که در کوه‌ها چرا می‌کند سبک‌تر است.

مقایسه انواع شیر

لابد برای شما هم این سوال پیش آمده که با توجه به این تغییرات بهترین شیر کدام است؟ از دید طب ایرانی شیر خوب قوام معتدل دارد، سفید و صاف است، طعم شیرین دارد و طعم و بوی بد نمی‌دهد. از بین انواع شیر حیوانات بهترین شیر، شیر گاو جوان و چاق است که سالم باشد، هیچ گونه بیماری نداشته و در ضمن در مراتع چریده باشد. زیرا بدن حیواناتی که تحرک کمتری دارند، مواد زاید و فضولات بیشتری دارد که می‌تواند از طریق شیر به انسان منتقل شود. شیر حیوانی که نوزادش از دنیا رفته یا سقط شده یا اینکه خودش بسیار لاغر و مریض باشد هم مناسب نیست. شیر گاو مزاج معتدل‌تری نسبت به سایر حیوانات دارد و برای انسان مناسب‌تر است اما شیر گوسفند غلیظ‌تر است و چربی و جبنیت بیشتری دارد، پس هضم آن برای نوزاد سخت‎تر است. شیر شتر رقیق‌تر از شیر گاو است و نسبت به سایر شیرها گرم و خشک تر است و بیشتر تشنگی ایجاد می‌کند. شیر بز معتدل‌ترین شیرهاست و از شیرگاو لطیف‌تر است و اثرات آن تا حد زیادی مانند شیر گاو است و در اغلب اوقات به جای آن به کار می‌رود. بنابر این در مجموع و به طور کلی شیر گاو برای نوزادان بهترین است اما بد نیست که انتخاب شیر برای کودکتان هم با توجه به مزاج او انجام شود. البته یادتان نرود که حتما شیر را از جاهایی تهیه کنید که از نظر آلودگی‌های میکروبی بررسی می‌شوند و حتما آن را به قدر کافی بجوشانید.

انواع شیر در طب سنتی

نکات کاربردی در مصرف شیر

یادتان باشد مصرف زیاد انواع شیر به خصوص شیر بز برای کسانی که مزاج سرد و تر دارند مناسب نیست. بنابراین بهتر است مزاج آن را با گرم کردن و اضافه کردن گلاب، عسل، دارچین، زنجبیل و عسل اصلاح کنند. روش اصلاح شیر این است که به اندازه یک چهارم مقدار شیر به آن آب اضافه کنند و بجوشانند تا آب اضافه شده تبخیر شود. در طی جوشیدن می‌توان به شیر دارچین، زنجبیل، گلاب و عسل اضافه کرد.

نکته دیگر درباره مصرف شیر در بزرگسالان این است که استفاده از آن به صورت ناشتا و باشکم خالی توصیه نمی‌شود. بهترین زمان استفاده از شیر در بزرگسالان کمی قبل از خواب و به شکل گرم و اصلاح شده با عسل و زنجبیل است. شیر و شیر برنج نه تنها به خوش رنگ شدن پوست و رنگ صورت کمک می‌کند، می‌تواند به بهبود خواب به خصوص در سالمندان کمک کند.

نکات شیردهی

 ۱۰ راه افزایش شیر مادر

گاهی سؤالات زیر برای کسانی که به تازگی طعم مادر شدن را چشیده‌اند، مطرح می‌شود:راه های افزایش شیر مادر

آیا شیر مادر به تنهایی برای تغذیه نوزادشان کافی است؟

شیر مادر از لحاظ مقدار و کیفیت برای رشد نوزاد کفایت می‌کند؟

چگونه می‌توان تولید شیر مادر را به طور طبیعی افزایش داد؟

زنان در طی دوران بارداری حالات مختلفی را تجربه می‌کنند، مثلاً یک مادر در دوران بارداری با مشکلات متعددی مثل حالت تهوع، ورم بدن و … مواجه می‌شود، ولی مادری دیگر بدون داشتن این ناراحتی‌ها، خاطرات خوبی از دوران بارداری خود خواهد داشت.

در دوران شیردهی هم مادران دچار حالات گوناگونی می‌شوند. برخی مادران با دادن شیر خود به نوزادشان احساس می‌کنند نوزادشان کاملاً سیر شده است، اما برخی دیگر علی رغم دادن دفعات زیاد شیر به نوزادشان باز هم احساس می‌کنند نوزادشان گرسنه است و گریه می‌کند.

در این مطلب نکات مفیدی درباره افزایش شیر به مادران ارائه می‌شود:

۱- مادر باید به نوزاد خود اجازه دهد که هر موقع از شبانه روز، شیر او را بمکد. عمل مکیدن سبب تولید شیر بیشتر در مادر می‌شود. هر چه دفعات مکیدن شیر توسط نوزاد بیشتر باشد، تولید شیر نیز در مادر بیشتر خواهد بود.

۲- مادر نباید خودش سینه را از دهان نوزاد بگیرد و به او شیر ندهد، بلکه باید به نوزاد فرصت دهد تا خودش شیر خوردن را رها کند. گرفتن سینه از دهان نوازد، روی محرک‌های طبیعی تولید شیر تأثیر منفی می‌گذارد.

استراحت کردن به مقدار کافی به مادران شیرده توصیه می‌شود. بدن مادر پس از هر بار شیردهی، مقدار زیادی انرژی از دست می‌دهد. این انرژی از طریق تغذیه مناسب و استراحت کافی قابل برگشت به بدن خواهد بود.

۳- در ابتدای هر بار شیردهی، شیر مادر آبکی‌تر است و به تدریج به مقدار چربی آن افزوده می‌شود، طوری که در پایان هر مرحله شیردهی، مقدار چربی که برای رشد نوزاد ضروری است، بیشتر می‌شود.

بنابراین هر چه مدت شیردهی طول بکشد، نوزاد از چربی بیشتری استفاده می‌کند و کاملاً سیر می‌شود و در نتیجه فاصله بین دو مرحله شیردهی نیز بیشتر خواهد شد و افزایش وزن نوزاد طبق منحنی رشد، طبیعی خواهد بود.

۴- به مادران شیرده توصیه می‌شود مقدار مایعات دریافتی خود را افزایش دهند. افزایش مصرف آب‌میوه های تازه و مصرف میوه و سبزی‌های تازه به افرایش تولید شیر کمک زیادی می‌کند.

۵- قرار گرفتن کمتر مادر در محیط پر استرس یکی از ضروریات دوران شیردهی می‌باشد. متخصصان به مادران شیرده توصیه می‌کنند موقع استرس و یا عصبانیت، به نوزاد خود شیر ندهند، زیرا مواد سمی موجود در خون بالا رفته و وارد شیر مادر می‌شوند و نوزاد را تحت تأثیر قرار می‌دهند.

۶- استراحت کردن به مقدار کافی به مادران شیرده توصیه می‌شود. بدن مادر پس از هر بار شیردهی، مقدار زیادی انرژی از دست می‌دهد. این انرژی از طریق تغذیه مناسب و استراحت کافی قابل برگشت به بدن خواهد بود.

۷- مادران شیرده حداقل ۵۰۰ کالری بیشتر از حالت عادی در روز نیاز دارند. اگر کمتر از این مقدار کالری دریافت شود، میزان شیر تولید شده در مادر نیز کمتر خواهد بود. متأسفانه برخی مادران پس از زایمان، رژیم‌های سخت لاغری می‌گیرند و در نتیجه شیرشان کم می‌شود.

دم کرده شنبلیله.

دم کرده های مهم برای افزایش شیر مادر

۸- یکی از مهم‌ترین و مؤثرترین گیاهان برای افزایش تولید شیر مادر، شنبلیله می‌باشد. این گیاه را می‌توان به صورت دم نوش شنبلیله مصرف کرد (تصویر کناری).

مصرف گیاه رازیانه نیز برای افزایش تولید شیر به مادران توصیه می‌شود.

۹- اگر نوزاد ساعات طولانی می‌خوابد و برای شیر خوردن بیدار نمی‌شود، مادر باید او را به آرامی بیدار کند و شیر دهد. این کار علاوه بر افزایش رشد نوزاد، سبب تخلیه شیر از سینه مادر می‌شود و مادر کمتر دچار درد و ناراحتی در سینه می‌گردد.

۱۰- به مادران شاغل توصیه می‌شود برای زمان‌هایی که در خانه نیستند، هر چند ساعت یک بار شیر خود را بدوشند و تحت شرایط مناسب نگهداری کنند. این کار علاوه بر تداوم تولید شیر در سینه مادر و جلوگیری از خشک شدن آن، می‌تواند منبع غذایی خوبی برای نوزاد در غیبت مادر باشد.

توصیه‌هایی برای افزایش چربی شیر مادر:

به نوزاد خود اجازه دهید تا یک سینه را کاملاً بمکد و سپس از سینه دیگر به او شیر دهید. در غیر این صورت، میزان چربی دریافتی او کم می‌شود و سرعت رشد او کاهش می‌یابد، زیرا همان‌طور که گفته شد شیر مادر در ابتدای شیردهی آبکی‌تر است و به تدریج به میزان چربی آن افزوده می‌شود.

شیر ابتدایی سینه‌ها حاوی مقادیر زیادی آب است و قسمت انتهایی آن حاوی مقادیر زیادی چربی می‌باشد.

اگر پزشک متخصص اطفال تشخیص دهد که میزان رشد کودک شما کندتر از حد طبیعی است و میزان چربی دریافتی او از شیر مادر کم است، می‌توانید به این طریق عمل کنید :

قبل از شیر دان به نوزاد خود، ابتدا چند دقیقه شیر سینه خود را بدوشید و سپس به کودک خود شیر دهید، زیرا شیر ابتدایی سینه‌ها حاوی مقادیر زیادی آب است و قسمت انتهایی آن حاوی مقادیر زیادی چربی می‌باشد. البته این روش شیر دادن برای مدت طولانی اصلاً توصیه نمی‌شود و حتماً باید با پزشک خود در این باره مشورت کنید.

هشدار:

برخی قرص‌ها و یا حتی گیاهانی که مدعی افزایش تولید شیر در مادر هستند، عوارض جانبی ایجاد می‌کنند. عارضه‌هایی مانند واکنش‌های آلرژیک و انقباضات و درد رحمی. بنابراین حتماً قبل از مصرف هر گونه دارو و مکملی، با پزشک خود مشورت کنید.

جایگزین شیر مادر در طب سنتی

بهترین جایگزین شیر مادر در طب سنتی چیست ؟ | انواع شیر در طب سنتی

منبع: ninisite.com/ تبیان / شفاجو / بیتوته