علائم یائسگی چیست | یائسگی و رابطه زناشویی

سلامت بانوان ، نکات مهم دوران یائسگی ، مراقبت های لازم در دوران یائسگی در خدمت شما هستیم. با ما همراه باشید.

درمان یائسگی , علائم یائسگی چیست

زنان میانسال و یائسگی

برای بسیاری از زنان، گذر از یائسگی دوره ای دشوار در زندگی تلقی می شود که اغلب با تعدادی علایم خاص همراه است.

یائسگی دوره ای خاص از زندگی زنان است و مطالعات انجام شده نشان داده، که در سراسر جهان، امید به زندگی در زنان با افزایش تعداد سال های زندگی بعد از یائسگی و تعداد زنانی که در معرض یائسگی هستند افزایش می یابد. گذر از یائسگی به عنوان فرآیندی طبیعی و مرحله ای تکاملی در زندگی بانوان شناخته شده است.

زنان میانسال باید بدانند که یائسگی بدین معنا نیست که پایان زندگی نزدیک شده، چرا که هنوز نیمی از زندگی باقی مانده است. دوره یائسگی در زنان میانسال علاوه بر تغییرات هورمونی و ساختار بدنی، شامل تغییراتی در سایر جنبه های روان شناختی و اجتماعی نیز می باشد و بر سبک زندگی فرد تاثیر می گذارد.

علایم یائسگی در ۷۰ درصد زنانی که به این دوران نزدیک می شوند، گزارش می شود. این علایم با تغییرات عمده فیزیولوژیکی، روان شناختی و اجتماعی همراه است. از لحاظ زیستی تغییرات هورمونی منجر به قطع دوره عادت ماهیانه می شود و علایمی مانند گرگرفتگی، خارش و عرق شبانه در زنان میانسال بروز می کند.

شایع ترین علایم در دوره یائسگی شامل موارد ذیل می باشد که البته برخی زنان این علایم را تجربه نمی کنند:

گرگرفتگی و قرمز شدن صورت : بیشتر زنان در دوران یائسگی، گرگرفتگی را تجربه می کنند. در این حالت حرارت بدن زیاد و صورت و بالاتنه قرمز می شود. گرگرفتگی واکنش بدن به کاهش ترشح هورمون استروژن است، که با نزدیک شدن به سن یائسگی امری طبیعی است.

تعریق شبانه : تعریق شبانه نسبت به گرگرفتگی دارای علائم شدیدتری است.

بی نظم شدن قاعدگی : علت اصلی آن عدم تعادل هورمونی یا کاهش تولید استروژن در زنان میانسال است.

درد قاعدگی : اولین علامت یائسگی است.

خستگی مفرط : دومین علامت یائسگی، خستگی مفرط است. در این حالت، فرد به طور بی وقفه احساس ضعف، خستگی و کمبود انرژی می کند.

اختلال خواب : بی خوابی دربرخی موارد با یائسگی ارتباط دارد. این مشکل نیز به علت تغییر در ترشح هورمون هاست.

افزایش وزن : زیاد شدن اندازه دور کمر علامت دیگری از تغییرات هورمونی در بدن است. با بالا رفتن سن، کند شدن سوخت و ساز بدن و افت ترشح هورمون ها فرد دچار اضافه وزن شده و تجمع چربی در پهلوها افزایش می یابد.

تغییرات خلق و خو : گاهی زنان یائسه دچار تغییر در خلق و خو می شوند و یا بصورت ناگهانی و غیر قابل کنترلی رفتار می کنند.

مشکل در تمرکز : در اوایل یائسگی، بسیاری از خانم ها در به یاد آوردن مسائل دچار مشکل می شوند. این امر به پایین بودن میزان استروژن و بالا بودن استرس ارتباط دارد.

افزایش حساسیت : اصولاً موارد زیادی از ابتلا به انواع حساسیت ها در نتیجه واکنش های هورمونی بروز می کند.

تپش قلب : تپش قلب، یکی از شایع ترین علایم قبل از یائسگی است. این حالت ناگهانی است و باعث وحشت بسیاری از بانوان می شود.

افسردگی : احساس ناراحتی یا افسردگی کوتاه مدت در این دوران طبیعی است. اما اگر این وضعیت ادامه یابد و زندگی را مختل کند، افسردگی رخ داده است.

سردرد : اگرچه سردرد عوامل مختلفی دارد اما در مراحل اولیه یائسگی، سردردها بیشتر و شدیدتر است و علت اصلی آن کاهش استروژن است.

مشکل لثه، افزایش خون ریزی : شایع ترین مشکل لثه، خون ریزی و التهاب است.

خارش و مورمورشدن پوست : با افت میزان استروژن، تولید کلاژن نیز کند می شود.کلاژن در انعطاف پذیر بودن پوست نقش مهمی دارد.

پوکی استخوان : در دوران یائسگی، میزان استروژن افت پیدا می کند و روند کاهش تراکم استخوان، سرعت پیدا می کند. توانایی بدن برای تحمل این روند با بالا رفتن سن تحلیل می رود.

نتیجه گیری :

طبق پژوهش های صورت گرفته، درک زنان میانسال نسبت به مفهوم گذر از یائسگی فردی و شخصی است و آن را شامل یکسری علائم خاص جسمی و روانی می دانند. زنان میانسال دیدگاه کلی در زمینه یائسگی دارند و آن را به عنوان دوره انتقالی تحت تأثیر فرایند طبیعی غدد درون و عوامل زیستی تلقی می کنند که علاوه بر تاثیرات جسمانی بر وضعیت روحی، اجتماعی، سبک زندگی و درک از بالارفتن سن و پیری خود تاثیر میگذارد.

به همین خاطر بایستی ارائه دهندگان مراقبت های پزشکی و سلامتی به چگونگی درک زنان در مورد گذر از یائسگی توجه داشته باشند تا بتوانند به طرز مطلوب و مناسبی با آنان ارتباط برقرار کرده و در زمینه توانمندسازی آنان و ارائه خدمات حمایتی و روان شناختی اقدامات لازم را انجام دهند.

یائسگی چیست

 همه نکات درباره یائسگی

اکثر خانم‌ها تا به حال چندین بار اختلالات و بی‌نظمی‌های قاعدگی را تجربه کرده‌اند. این اختلالات تا حدودی طبیعی محسوب می‌شوند اما اگر روزی متوجه شوید عادت ماهانه‌تان در هر دوره کمتر می‌شود و دیگر آن شور و شوق همیشگی را ندارید و احساس می‌کنید پوست‌تان خراب شده و مثل یک خانم میان‌سال شده‌اید، شاید باید این بی‌نظمی‌ها را جدی‌تر بگیرید و هر چه زودتر به پزشک مراجعه کنید. یائسگی قبل از ۴۰سالگی امر بعیدی نیست و بی‌توجهی به آن می‌تواند عوارضی جدی از جمله پوکی استخوان را در پی داشته باشد. دکتر آزیتا صفارزاده، متخصص زنان و فوق تخصص نازایی و لاپاراسکوپی شما را با انواع نارسایی‌های تخمدان و راه‌های تشخیص و درمان آنها آشنا می‌کند.

قبل از ۴۰ سالگی یائسه شده‌اید؟

علائم نارسایی اولیه تخمدان به این صورت است که اصلا قاعدگی اتفاق نمی‌افتد و سینه‌ها بزرگ نمی‌شوند و علائم ثانویه جنسی از جمله رشد موی زیر بغل و قسمت تناسلی بروز نمی‌کنند. اما در نارسایی ثانویه معمولا این علائم ظهورکرده و بعد بیمار دچار یائسگی زودرس می‌شود. به عبارت دیگر قاعدگی‌اش قطع می‌شود، سطح استروژن بدنش افت می‌کند، علائم گرگرفتگی و درد مفاصل و درد استخوان‌ها به علت پوکی استخوان پیدا می‌کند، لیبیدو و میل جنسی اش کاسته می‌شود، دچار خشکی واژن شده و کیفیت پوستش خراب می‌شود.

یعنی درست همان علائمی که در یائسگی اتفاق می‌افتد برای یک خانم زیر ۴۰ سال رخ می‌دهد. چه در سنین بالا و چه در خانم‌های جوان این موضوع می‌تواند به علت عوامل فیزیکی محیطی اتفاق بیفتد. برای مثال قرار گرفتن مداوم در معرض دود و آلودگی، مواد شیمیایی، اشعه رادیولوژی و رادیوهیدروتروپ، همچنین استفاده از داروهای شیمی‌درمانی برای درمان سرطان می‌توانند این مشکلات را بیافرینند. متاسفانه در کسانی که بیماری‌های سیستم ایمنی دارند ازجمله رماتیسم و آرتریت روماتوئید، لوپوس یا بیماری‌های دیگری از این قبیل و حتی کولیت اولسروز که باید برای مدتی از داروهای تضعیف‌کننده سیستم ایمنی و گاهی حتی داروهای ضدسرطان استفاده کنند همگی این داروها اثرات بدی روی کارکرد تخمدان می‌گذارند و منجر به زودتر از کار افتادن تخمدان و ایجاد علائم یائسگی می‌شوند.

خانم‌هایی که اصلا قاعدگی را تجربه نکرده‌اند!

در بیماری نارسایی تخمدان به دلیل کمبود ذخایر بنیادی تخمدان یا عوامل فیزیکی و محیطی و استرس‌های روحی، ترشح استروژن توسط تخمدان کاهش پیدا می‌کند. این نارسایی می‌تواند به صورت اولیه یا ثانویه باشد. در نارسایی اولیه تخمدان از همان ابتدا حدود ۱۲ سالگی تخمدان شروع به تخمک‌گذاری نمی‌کند و به هیچ عنوان فولیکولی نمی‌سازد، درنتیجه قاعدگی صورت نمی‌گیرد. سطح استروژن در بدن این دختران جوان معمولا بسیار پایین است و در عوض سطح هورمون‌های هیپوفیزی FSHو LH شان بسیار بالا است. نارسایی یا کم‌کاری ثانویه تخمدان نیز معمولا به این صورت است که یائسگی قبل از ۴۰ سالگی اتفاق می‌افتد که در این شرایط نیز سطح هورمون استروژن و استرادیول کاهش پیدا می‌کند و سطح هورمون‌های هیپوفیزی FSH و LH معمولا بالای ۴۰ می‌رود.

مشکل از تخمدان است یا هیپوفیز؟!

برای تشخـیص نارسایی تخمدان میزان هورمــون‌های FSH ،LH، استرادیول و به‌تازگی هورمون AMH مورد آزمایش قرار می‌گیرند. این آزمایش‌ها به ما نشان می‌دهند که واقعا بیمار در چه حالی قرار دارد. متاسفانه اشتباهی که رخ می‌دهد این است که گاهی اوقات هیپوفیز یا حتی هیپوتالاموس مشکل دارند و مشکل از خود تخمدان نیست به این صورت که بیمار FSH و LH پایینی دارد و به دلیل پایین بودن سطح این هورمون‌هاست که تخمک‌گذاری انجام نمی‌شود. این دسته از افراد خوشبختانه به درمان طبی جواب می‌دهند و حتی می‌توانند با تخمک خودشان بارور شوند اما آن دسته دیگری که نارسایی اولیه تخمدان یا نارسایی ثانویه واقعی تخمدان دارند و FSH و LH شان بالاست و استرادیول پایینی دارند معمولا برای باروری شان دچار مشکل می‌شویم و باید از تخمک فرد دیگر استفاده کنیم.

نارسایی تخمدان درمان قطعی ندارد

نارسایی تخمدان درمان قطعی ندارد و معمولا نمی‌توان کاری کرد که تخمدان حالت عادی خود را پیدا کند. فقط اگر در مرحله قبل از یائسگی باشد به بیمار توصیه می‌کنیم آرامش روحی داشته باشد و اگر در تماس با مواد محرک است از آنها دور شود و اگر هنوز بچه‌دار نشده است سریع‌تر با داروهای تحریک تخمک‌گذاری حامله شود. هر زمان هم که یائسگی اتفاق افتاد می‌توان از همان درمان‌هایی استفاده کرد که برای خانم‌های یائسه به کار می‌روند. به این ترتیب که اول باید حتما ماموگرافی و بررسی دقیق رحم و سینه انجام شود.

اگر سرطانی در کار نباشد تا ۵۰ سالگی می‌توان از درمان‌های جایگزین هورمونی استفاده کرد. در این صورت این خانم‌ها می‌توانند تا ۵۰سالگی کیفیت واقعی زندگی خود را داشته باشند و عوارض یائسگی را تجربه نکنند. استفاده از این درمان‌ها معمولا بعد از ۵۰ سالگی دیگر توصیه نمی‌شود. در دختران جوانی هم که دچار نارسایی اولیه تخمدان هستند و مشخص شده است که مشکل‌شان از هیپوفیز نیست، توصیه می‌شود درمان‌های جایگزینی هورمون هرچه زودتر شروع شود تا دچار عوارضی چون پوکی استخوان، عدم رشد قدی و… نشوند. مصرف این هورمون‌ها باید با کنترل دقیق باشد. در غیر این صورت می‌توانند برای سینه خطرناک باشند. نکته آخر اینکه ورزش کردن باعث بهبود علایم ناشی از نارسایی تخمدان و استرس باعث تشدید این علائم می‌شود.

با تخمدان پلی‌کیستیک اشتباه نگیرید!

در ایران بسیاری از پزشکان بیماری تخمدان پلی کیستیک را با تنبلی و نارسایی تخمدان یکسان می‌دانند درحالی که این دو متفاوت هستند. فردی که مبتلا به تنبلی تخمدان است سطح استروژن خونش کاهش یافته است و ممکن است دچار یائسگی زودرس شود. درواقع تنبلی تخمدان نوعی نارسایی تخمدان است که معمولا بعد از ۴۰سالگی رخ می‌دهد اما برخی افراد قبل از ۴۰ سالگی دچار تنبلی تخمدان می‌شوند و هورمون‌های‌شان شبیه به یائسه‌ها می‌شود.

به این صورت کهFSHشان بالا و AMH شان پایین می‌رود؛ درست برعکس مبتلایان به بیماری تخمدان پلی کیستیک. مبتلایان به تخمدان پلی‌کیستیک دارای AMH بالا و FSH طبیعی یا پایین هستند. اما در مبتلایان به تنبلی تخمدان هیپوفیز به طور مداوم در حال کار کردن است تا تخمدان را مجبور به کار کند اما موفق نمی‌شود و AMH شان پایین می‌آید یعنی کیفیت فولیکول‌های‌شان واقعا خراب شده است. درمورد این افراد خیلی نمی‌توان به باروری‌شان کمک کرد و بیشتر آنها باید از تخمک اهدایی استفاده کنند اما در بیماری پلی کیستیک بیشتر افراد را می‌توان باردار کرد.

سن یائسگی ارثی است

بسیاری از اوقات وقتی از خانم‌هایی که زیر ۴۰ سال دچار نارسایی زودرس تخمدان می‌شوند در مورد سابقه خانوادگی‌شان سوال می‌کنیم متوجه می‌شویم مادر، خواهر، خاله یا عمه‌شان نیز زیر ۴۰سال دچار یائسگی شده‌اند. در واقع سن کارکرد تخمدان در هر خانواده متفاوت است و می‌تواند ارثی باشد. حتما شنیده‌اید که در یک خانواده یائسگی در ۵۵ سالگی اتفاق می‌افتد اما متاسفانه در خانواده‌ای دیگر همه خانم‌ها زیر ۴۰سال یائسه می‌شوند.

همه چیز درباره یائسگی

علائم یائسگی چیست | یائسگی و رابطه زناشویی

منبع: بانوی شهر/ مجله سیب سبز / برترین ها / بیتوته