تاثیر شغل بر انسان | مشاغلی که اثر منفی بر شخصیت افراد می‌گذارند

کسب و کار ، تاثیر مشاغل بر روحیه افراد در خدمت شما هستیم. با ما همراه باشید.

معرفی شغل آزاد , تاثیر شغل بر انسان

۱۰ شغلی که اثر منفی بر شخصیت افراد می‌گذارند

طبق پژوهش های جامعه شناختی، هر فرد با ۴۰ ساعت کار در هفته، بیش از یک سوم زندگی اش را صرف کار می کند. بدیهی است که کارهایی که در طولانی مدت انجام می دهیم بر روی ما و ویژگی های روانشناختی مان اثر می گذارند. شغل ما علاوه بر جنبه های مثبت، ابعادی منفی هم دارد. برای مثال زمانی را تصور کنید یک مدیر در تعطیلات هم مشغول چک کردن ایمیل های کاری خود است یا یک نظامی در خانه هم به دستور دادن ادامه می دهد. در اینجا به اثرات شغل های مختلف بر شخصیت ما و راه های مقابله با این تأثیرات می پردازیم تا در زندان شغل خود محبوس نشویم.

مشاغل نظامی

مشاغل نظامی نه تنها بر روی خود فرد بلکه حتی بر خانواده ی او هم اثر می گذارند. همه ی اعضای خانواده در نظمی سختگیرانه زندگی می کنند. فرزند یک نظامی را به سادگی می توان از فرزند یک معمار یا خبرنگار تشخیص داد. افتخار، مقام و فیزیک مناسب، مزایای این شغل هستند. اما با گذشت زمان، شخص نظامی سختگیرتر و بدبین تر می شود و توانایی او در همدردی با دیگران از میان می رود. فرد نظامی تصور می کند هرگز نباید تحت تأثیر چیزی قرار بگیرد، هر موقعیتی را می بایست تنها با منطق تحلیل کند و علاقه و شفقت را کنار بگذارد. به همین دلیل است که برای این افراد مهربانی و تعادل در خصوص نزدیکان شان کار دشواری است.

پزشکی

به دلیل مواجهه ی هر روزه ی پزشک با رنج، درد و مرگ، این شغل سبب می شود دیواری تدافعی از بی تفاوتی، سردی و بدبینی در وجود پزشک ایجاد شود. شوخ طبعی خاص بسیاری از پزشکان در حقیقت یک مکانیزم تدافعی روانشناختی در برابر اضطراب و ترس مداوم است. عادت به پنهان کردن احساسات خود و برخورد خونسردانه با همه ی مسائل باعث انفصال عاطفی و عدم تمایل به اشتراک گذاشتن مشکلات با دیگران می شود. پزشکان عادت می کنند همواره به صورت فیزیکی و احساسی آماده ی کمک به دیگران باشند.

معلمی

یک معلم حرفه ای توانایی آن را دارد که تعداد زیادی کودک را مدیریت کند و به همین خاطر ممکن است در زندگی خانوادگی آن ها حسی از سختگیری به وجود آید. ویژگی هایی که اغلب در معلمان دیده می شود عبارتند از: مستبد بودن، محافظه کاری، میل به تک گویی و پیروی از تشریفات. اگر شخصی تمام روز را با کودکان کار کند، با نزدیکان خود که از سنین مختلفی هستند نیز همان رفتار را خواهد داشت، برای مثال زمانی که دیگران را نصیحت می کنند، ممکن است تصور کنند باید چیزی را چندین بار تکرار کنند.

کارآفرینی

مدیریت کسب و کار نه یک شغل بلکه نوعی نگرش و شیوه ای از زندگی است. این شغل اغلب به شخص این امکان را نمی دهد تا اهل سازش و مدارا باشد. فرد برای آنکه به موفقیت دست یابد، باید شغل خود را هدف اصلی اش در زندگی قرار دهد. به همین دلیل است که صاحبین کسب و کار ها شبانه روز در فکر کار خود هستند. کسب و کار در حقیقت یک چرخه ی پیشرفت دائمی است که هیچ هدف نهایی ای در آن وجود ندارد. بنابراین چنین افرادی همواره به پیشرفت شخصی خود فکر می کنند و خواستار آن هستند که نزدیکان شان نیز به همین ترتیب رفتار کنند. علاوه بر این، به دلیل آنکه کارآفرین ها همواره در جستجو هستند، گاهی نمی دانند حقیقتا خواهان چه چیزی هستند.

وکالت

این شغل تنها برای کسانی مناسب است که روحیه ای قدرتمند دارند چرا که معمولا تحت فشار بسیار زیادی هستند. سکوت یکی از عناصر اصلی این شغل است. از آنجایی که در این شغل صحبت درباره ی مشکلات خود چندان رایج نیست، وکلا به ندرت از دیگران درخواست کمک و حمایت می کنند. این عادت ها می تواند باعث افسردگی و اضطراب شود. برای موفقیت در این شغل لازم است که شخص توانایی بالایی در پیش بینی تمامی وضعیت های محتمل برای موکل خود داشته باشد. وکلا معمولا بیشتر از ظرفیت خود کار می کنند و مشکلات جسمی خود را پنهان می کنند تا در کارشان تداخلی ایجاد نکند.

حسابداری

برای حسابداران تغییر وضعیت از شغل به زندگی شخصی شان بسیار دشوار است چرا که آن ها به کار متمرکز بر اعداد عادت می کنند. موشکافی یکی از ویژگی هایی است که حسابداران به زندگی شخصی خود وارد می کنند. سال ها کار یکنواخت و پر زحمت تأثیرات زیادی بر روی فرد می گذارد و سبب بدخلقی و رفتار متظاهرانه در شخص می شود. حسابدارها همه ی کارها را دقیقا به جای خود و طبق برنامه ای سختگیرانه به انجام می رسانند. آن ها بودجه ی خانواده را به دقت تنظیم می کنند و تمام خانه ی خود را همواره تمیز نگه می دارند.

خبرنگاری

خبرنگاران همیشه درگیر مسائل مختلفی هستند و معمولا شاهد چیزهای ناخوشایند و دردناکی هستند که می تواند اثری منفی بر روان آن ها بگذارد. به علاوه، آن ها نمی توانند به مسائلی که در اطراف شان رخ می دهد بی تفاوت باشند چرا که هر اطلاعات جدیدی انگیزه ای برای نوشتن یک مقاله است. ارتباط با افراد مختلف (گاهی نیز اشخاص نه چندان جالب یا مثبت) لازمه ی این شغل است. همچنین سانسور باعث می شود خبرنگارها در بیان نظرات خود محدود شوند و این مسأله می تواند در آن ها ایجاد یأس کند. به علاوه، کار در روزهای تعطیل و کم خوابی های گاه و بیگاه بدن را به سرعت فرسوده می کند.

روانشناسی

در اغلب مواقع افراد برای آنکه بدانند چطور با مسائل خودشان مواجه شوند به مطالعه ی علم روانشناسی روی می آورند. بسیاری از روانشناسان مشکلات دیگر افراد را بررسی و تحلیل می کنند چون به دنبال آن هستند که ریشه ی مسائل شخصی خود را بیابند. روانشناسان به دلیل آنکه پیوسته باید به رنج ها و مشکلات دیگران گوش دهند و آن ها را درک کنند، دچار فرسودگی عاطفی می شوند. سلامتی مراجعین وابستگی زیادی به اقدامات روانشناس آن ها دارد و این مسئولیت سنگین ممکن است باعث ایجاد اضطراب و ترس از مرتکب شدن اشتباهی مخرب شود.

خوداشتغالی

افرادی که از روحیه ای اجتماعی و خود انضباطی فراوانی برخوردار هستند می توانند به یک فرد خود اشتغال موفق تبدیل شوند. اما ثابت نبودن درآمد و آسیب پذیری اجتماعی این شغل می تواند باعث ایجاد تردیدی دائمی در فرد شود. خانه ی فرد خوداشتغال همان محل کار او است و به همین دلیل شخص نمی تواند از کار خود به فضای شخصی اش در خانه تغییر وضعیت دهد و محیط اطراف او تغییری نمی کند. به علاوه، استاندارد نبودن ساعات کاری و درگیری مداوم فکری درباره ی کار می تواند تأثیری منفی بر زندگی شخص بگذارد. به همین دلیل بسیار مهم است که فرد خوداشتغال تغییری در محیط اطراف خود به وجود آورد و به خود اجازه دهد تا بتواند از نظر روحی آرامش یابد.

معماری

معماران به اعتیاد به کارشان مشهور هستند، تا حدی که حتی درباره ی ظاهر خسته ی آن ها شوخی های زیادی می شود. شب بیداری های مداوم در دفتر کار، کار در روزهای تعطیل و کمبود خواب اثراتی منفی بر سلامتی شخص دارد. دوستان معماران هم معمولا معمار هستند چون آن ها به ارتباط با افراد دیگر علاقه ای ندارند. فشار روحی دائمی، مسئولیت پذیری بسیار بالا، کشمکش پی در پی با مشتریان و بحران خلاقیت معمولا منجر به بروز افسردگی در میان معماران می شود.

توصیه هایی برای کسانی که به شغل خود اعتیاد دارند

زمان خود را مدیریت کنید

تلاش کنید برای همه ی مسائل هفته ی پیش روی خود، حتی زمانی که صرف رفت و آمد می شود برنامه ریزی کنید. علاوه بر این، انجام تفریحات هم باید در فهرست کارهای شما قرار گیرد. این مسأله هم برای کسانی که در یک محل جداگانه کار می کنند اهمیت دارد و هم برای افراد خوداشتغال (به ویژه به دلیل آنکه جدا کردن کار از زندگی شخصی برای این افراد دشوارتر است).

جلسات کاری خود را در طول روز برگزار کنید

این کار به شما اجازه می دهد تا در هنگام شب برای انجام تفریحات، ورزش یا گذران وقت با خانواده آزاد باشید. ابتدا کارهای ضروری را انجام دهید تا در بعد از ظهر بتوانید کمی استراحت کنید.

کار خود را فراموش کنید

وظایف شغلی تان را به خانه منتقل نکنید، برای خود ایمیلی کاری بسازید تا مجبور نباشید در تعطیلات آخر هفته آن را چک کنید و شماره تلفن کاری جداگانه ای داشته باشید تا بتوانید آن را خاموش کنید. بعد از پایان ساعات کاری، ورزش کنید، دوش بگیرید یا در پارک قدم بزنید.

سرگرمی خود را داشته باشید

اگر به شغل تان علاقمند هستید این اتفاق خوبی است اما باید سعی کنید چیز دیگری را هم که احتمالا به آن علاقمند هستید پیدا کنید. ساعاتی از هفته را صرف سرگرمی خود کنید و به این ترتیب در فعالیت های خود تغییر به وجود آورید.

شغل ازاد

پست خود را فراموش کنید

اگر در محل کار مدیریت کارکنان به عهده ی شما است، اجازه دهید مدیریت مسائل خانه در دست همسرتان باشد. از طرفی دیگر، اگر در محل کار مسئولیت انجام کارها بر عهده ی شما است، مدیریت مسائل خانه را در دست بگیرید تا اهمیت نقش خود را در زندگی شخصی تان احساس کنید.

«نه» بگویید

به افراد، کارها و اتفاقات بی اهمیت و بی فایده نه بگویید. کارهایتان را بر اساس اولویت سامان دهید و برای وقت ارزشمندتان ارزش قائل باشید.

وظایفی را به دیگران محول کنید

همه ی مسئولیت را به عهده نگیرید و وظایف را تقسیم کنید. بعضی مسائل بدون شما نیز قابل حل است. خانواده و دوستان تان همواره آماده ی کمک به شما هستند. تنها کافی است از آن ها بخواهید.

مشکلات روحی و روانی مشاغل سخت

وقتی پای مشاغل سخت و طاقت فرسا وسط می آید ،مشکلات خانوادگی نیز سر بر می آورند و گریبانگیر شما می شوند و موجب ایجاد فشار های روحی و روانی از هر دو طرف به شما می شوند.

حسین محرابی – روان شناس- وقتی بحث اشتغال پیش می آید، توجه ها بیشتر به سوی درآمد و جایگاه اجتماعی آن معطوف می شود تا تاثیر آن روی سلامت. انگار گاهی فراموش می کنیم که بعضی مشاغل روی سلامت تاثیر منفی دارند، در حالی که از مدت ها پیش، محققان ارتباط بعضی بیماری های روحی ، روانی و یا حتی جسمی را با مشاغل خاص، اثبات کرده اند.در این میان، نوبت کاری یا مشاغل شیفتی و سخت، معمولا فشار و استرس بیشتری را به کارکنان این بخش ها وارد می کند و ممکن است باعث به وجود آمدن اختلال خواب، خستگی، تغییرات رفتاری و مشکلات گوارشی در فرد شود. ریتم های شناخته شده در فیزیولوژی بدن انسان، دارای حرکتی سرشتی است و در برابر تغییرات ناگهانی مقاومت نشان می دهد. وضعیت هایی از قبیل آماده سازی بدن برای خواب یا بیداری در زمان های مشخص و یا ترشح هورمون هایی مانند «کورتیزول» برای بیداری و فعالیت و یا ترشح هورمون هایی مانند «ملاتونین» برای ایجاد احساس خواب و تغییر در میزان فعالیت دستگاه گوارشی و … از جمله مواردی است که به وسیله ریتم «سیرکادین» در بدن انسان انجام می گیرد و هر گونه تغییر در این ریتم ها موجب بی قراری، تحریک پذیری، بدخلقی و پرخاشگری و یا اختلالات گوارشی می شود.اختلالات خواب شامل؛ بی خوابی، آشفتگی خواب و تغییر در کیفیت خواب نیز از دیگر عوارضی است که معمولا برای افراد شب کار و در نتیجه تغییر در ریتم «سیرکادین» به وجود می آید.

عوارض و آثار روانی – خانوادگی مشاغل سخت

عوارض روحی و روانی مانند تحریک پذیری، افسردگی ،استرس و اضطراب و …که به آن اشاره کردیم، بر کیفیت زندگی خانوادگی افراد تأثیر منفی زیادی می گذارد و زندگی اجتماعی آن ها را تا حدودی مختل می کند. در ادامه راهکارهایی را برای کاهش تبعات روانی مشاغل سخت برای زندگی اجتماعی بیان می کنیم.

توصیه ها و راهکارها :

به طور معمول وقتی شما شغلی را پذیرفته اید، گرچه سخت، امکان تغییر آن را ندارید اما نگران نباشید. شما بدون تغییر شغل نیز می توانید راهکارهایی را به کار بگیرید تا فشارهای روحی ، روانی و تبعات خانوادگی ناشی از شغل خود را به حداقل رسانده و آن ها را کنترل کنید. ما این راهکارها را در سه دسته تقسیم کرده ایم:

الف) بهبود وضعیت و شرایط محیط کار :

به طور قطع و یقین، یک محیط کاری امن و سالم باعث می شود که فرد در آن احساس امنیت و برقراری عدالت داشته باشد و با انگیزه بیشتری به کار خود اهتمام بورزد؛ بنابر این شایسته است که موارد زیر در راستای بهبود شرایط کاری مشاغل شیفتی و نوبت کاری مدنظر قرار گیرد تا آثار نامطلوب این نوع مشاغل تا حدودی کنترل شود .

سالم سازی و ایمن سازی محیط کار

فراهم کردن امنیت شغلی و امکان ارتقا برای افراد

ایجاد روابط اجتماعی سالم

برقراری حقوق و مزایای متناسب با کار

فراهم کردن امکانات رفاهی و ورزشی مناسب

انجام حمایت های عاطفی و خانوادگی از اعضا

ارائه خدمات بالینی و آموزش های دوره ای منظم

بررسی وضعیت سلامت روانی افراد در بازه های زمانی متناوب و شیفت های چرخشی

ب) نوع نگرش و میزان رضایت مندی فرد از شغل

نوع نگرش فرد به شغل مورد تصدی و همچنین میزان علاقه مندی و رضایت مندی او از این شغل، تا حد زیادی فشارهای ناشی از نوبت کاری را کاهش و یا افزایش می دهد؛ به عبارت دیگر اگر چنانچه فردی از روی اجبار و در حالت بی علاقگی به این شغل گمارده شود، علاوه بر تحمل فشارهای طبیعی ناشی از برنامه کاری، استرس و ناراحتی زیادی را نیز به خاطر اینکه مجبور به تحمل و ادامه این وضعیت شده است تجربه خواهد کرد و طبیعی است که چنین فردی خستگی ، عصبانیت و مشکلات روحی روانی بیشتری را به محیط خانواده وارد خواهد کرد. بنابر این لازم است که ابتدا خود فرد تکلیفش را با شغلش روشن کند و با پذیرش وضعیت موجود یک بار برای همیشه خود را متقاعد کند که این شغل را انتخاب کرده و عواقب و تبعات آن را نیز قبول کند؛ بنابر این در این صورت دیگر حس اجبار به وی دست نمی دهد و می تواند به مرور در راستای علاقه مندی بیشتر و دیدن جنبه های مثبت و انسانی آن گام بردارد.

ج) نحوه تعاملات خانوادگی

بدون تردید اگر خدمات بالینی مناسب و آموزش های کافی برای افراد شاغل در مشاغلی که شرایط سخت و طاقت فرسا دارند وجود نداشته باشد، شیفت های کاری متغیر و ساعات زیاد و پیوسته حضور نداشتن در خانه، تهدیدی برای روابط خانوادگی خواهد بود؛ چرا که تغییر خلق و خو، احساس خستگی، بی حوصلگی و عصبانیت ناشی از نوبت کاری، می تواند ارتباطات فرد را با خانواده اش محدود سازد و از طرفی چون او هم زمان با خواب و استراحت دیگران مشغول کار می شود، احساس تنهایی و انزوا می کند. همچنین هماهنگ نبودن با برنامه های فرهنگی و تفریحی دیگران نیز احساس عقب ماندگی از اجتماع را به وی منتقل می کند که در مجموع همه این عوامل زمینه را برای ابتلا به افسردگی در فرد به وجود می آورد که تبعات آن، خانواده را نیز تهدید خواهد کرد. لذا لازم است موارد زیر نیز در راستای بهبود روابط خانوادگی این افراد مدنظر قرار گیرد:

تلاش برای تبیین و پذیرش وضعیت موجود و ایجاد هماهنگی با شغل مورد تصدی:

در صورتی که خانواده فرد بتوانند تصویر درستی از وضعیت شغلی وی به دست آورند و شرایط کاری او را درک کنند قطعا نسبت به او درک کامل تری پیدا می کنند و سطح انتظارات خود را بر مبنای آن تنظیم خواهند کرد که این مسئله باعث خواهد شد که میزان اختلافات کمتر شود.

ایجاد و تقویت انگیزه برای داشتن نگاهی مثبت و از روی علاقه به کار خود:

هرقدر که فرد علاقه و وابستگی بیشتری به شغلش پیدا کند نکات مثبت و تقویت کننده بیشتری را در آن خواهد دید و این امر باعث می شود که بسیاری از خستگی ها و تألمات ناشی از کار را به راحتی تحمل کند و تنش های ناشی از آن را به خانواده منتقل نکند.

تفکیک مشکلات و گرفتاری های کاری از مسائل و مشکلات زندگی خانوادگی:

وقتی افراد بیاموزند که مشکلات و مسائل مربوط به کار و زندگی خانوادگی، دو مقوله متفاوت هستند، آنگاه برنامه ریزی جداگانه ای را نیز برای آن صورت خواهند داد؛ بنابراین افراد شاغل در این گونه مشاغل باید توجه بیشتری به این نکته داشته باشند که نمی توانند حق و حقوق سازمان و یا اعضای خانواده خود را نادیده بگیرند و هر کدام باید در جای خودش ادا شود. برای این منظور شایسته است که برنامه ریزی لازم برای هر یک از امور انجام گیرد.

رسیدن به توافقاتی در زمینه های مختلف زندگی با دیگر اعضای خانواده

برای اینکه اختلافات به حداقل برسد، در این خانواده ها لازم است اعضا توافقاتی را با یکدیگر داشته باشند که از بروز تداخل و ناهماهنگی جلوگیری شود و همچنین سطح انتظارات از یکدیگر نیز با توجه به شرایط و توانمندی های یکدیگر تنظیم شود.

تقسیم کار در خصوص وظایف مربوط به زندگی خانوادگی بین اعضا

تقسیم صریح وظایف و امور مربوط به زندگی مشترک نیز یکی از کارهایی است که می تواند از بروز اختلاف و درگیری بکاهد. با تقسیم درست وظایف، هر عضو از خانواده تا حدودی نسبت به کارها و برنامه های خود آگاهی و اشراف بیشتری پیدا می کند.

پرهیز از قبول اضافه کاری بعد از شیفت کاری

انجام کار اضافه و قبول اضافه کاری بعد از شیفت موظف، می تواند فرسودگی شغلی مضاعفی را برای فرد به دنبال داشته باشد. بنابراین تحت هیچ شرایطی نباید این اقدام فراگیر شود چرا که علاوه بر ایجاد خطرات ناشی از خستگی و خواب آلودگی در محیط کار، آثار نامطلوب و عوارض غیر قابل جبران روحی و روانی برای فرد به دنبال خواهد داشت .

نکاتی درباره تاثیر شغل بر روحیه

تاثیر شغل بر انسان | مشاغلی که اثر منفی بر شخصیت افراد می‌گذارند

منبع: روزیاتو / برترینها / دکتر سلام