بهترین سن حاملگی زنان | عوارض حاملگی در سنین پایین

۰ 1,112 خواندن این مطلب 13 دقیقه زمان میبرد

بارداری در سنین پایین ، و نکات مهم آموزشی آن در خدمت شما هستیم. با ما همراه باشید.

بهترین سن بارداری اول , بهترین سن حاملگی زنان

مزایا و معایب بارداری در سن زیر ۲۴ سال

بارداری زنان در سن کمتر از ۲۰ سال و بالاتر از ۳۵ سال به صلاح نیست، زیرا احتمال تولد فرزند نارس یا بچه کم وزن در این نوع از بارداری ها زیاد است .ما در این مطلب شما را با معایب بارداری در سن کم و بارداری در سنین بالا آشنا می کنیم و مناسب ترین سن بارداری را برای شما بازگو می کنیم پس با ما همراه شوید.

مناسب ترین سن بارداری چه سنی است

امروزه سن ازدواج و به تبع آن بارداری در کشور ما بالا رفته و خانم های زیادی هستند که پس از ۳۰ سالگی باردار می شوند. از طرفی، در برخی روستاها و شهرهای کوچک هم بعضی دختران کم سن و سال زود باردار می شوند و در نوجوانی خانواده تشکیل می دهند. در این گفت وگو یک پزشک متخصص زنان و زایمان و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران درباره بارداری زودهنگام و دیرهنگام توضیح داده که در ادامه می خوانید .

امروزه با توجه به اینکه سن ازدواج بالا رفته و از طرفی زنان هم در جامعه کار می کنند، سن بارداری بالا رفته است. به نظر شما بهترین سن برای بارداری چه زمانی است؟

تاثیر سن مناسب برای بارداری بر سلامت مادر و جنین انکارناپذیر است. به نظر من، سنین ۲۴ تا ۲۵ سالگی بهترین سن بارداری و سنین زیر ۲۰ سالگی و بالای ۳۵ سالگی، نامناسب ترین سنین برای بارداری است

چرا ۲۴سالگی را سن خوبی می دانید؟

علت تاکید بر سن ۲۴ سالگی، کمتر بودن چرخه های بدون تخمک گذاری و بالا بودن قابلیت باروری در یک خانم است . همچنین به نظر می رسد جدای از مسائل فیزیولوژیک، آمادگی روانی، عاطفی و اجتماعی کافی در این سن برای مادر شدن پیدا کرده است

بارداری در سن کمتر از ۲۰ سال چه خطراتی دارد؟

بارداری در سنین زیر ۲۰ سال مادر را با خطر زایمان زودرس، وزن گیری ناقص نوزاد و سقط جنین روبرو می کند. همچنین خانم ها در این سنین از نظر روانی و عاطفی آمادگی لازم را برای پذیرش مسوولیت مادرشدن ندارند که بی شک این مساله آنها را با چالش های خاصی پس از زایمان روبرو می کند .

بارداری های زیر۲۰ سال خطرات حین بارداری را برای خانم های بسیارجوان شامل زایمان زودرس، فشارخون بالای مادر، بروز کم خونی در مادر، مرگ مادر، مرگ جنین و رشد ناکافی جنین داخل رحم افزایش می دهند و بر احتمال بروز عوارضی مانند پیشرفت نکردن زایمان به دلیل تکامل ناکافی لگن، پارگی های نسج کانال زایمانی، خونریزی های حین و پس از زایمان ناشی از کم خونی مادر و درنهایت جمع نشدن رحم نیز تاکید می کنند. گرچه نباید از خطرات بروز عفونت و خونریزی پس از بارداری نیز در بارداری های زیر ۲۰ سالگی غافل شد .

آیا مشاوره های قبل از بارداری می تواند به خانم هایی که قصد بارداری دارند، کمک کند؟

بله، بی شک مشاوره قبل از بارداری نقشی اساسی در پیشگیری از عوارض بارداری در سن بالا دارد که شامل تست های غربالگری پیش از بارداری و انجام آزمایش های کم خونی، بررسی عفونت ویروسی، بررسی های لازم از حیث نداشتن بیماری های غدد و متابولیک و اتخاذ روش درمانی و کنترلی در صورت نیاز می شود .

آزمایش های غربالگری فقط برای سنین نامناسب بارداری توصیه می شود؟

نه، آزمایش های غربالگری ۳ ماهه اول و دوم بارداری در همه سنین با هدف اطمینان یافتن از سلامت جنین انجام می شود که بر این اساس در ۳ ماهه اول بارداری با انجام سونوگرافی و آزمایش تخصصی خونی می توان میزان احتمال ناهنجاری های کروموزومی جنین را تشخیص داد و اگر در این نوع آزمایش، تشخیص احتمال وجود ناهنجاری کروموزومی بالاتر از حد قابل تعریف باشد، با برداشت مقداری از مایع اطراف جنین یعنی مایع آمنیوتیک می توان به طور قطعی از سالم بودن جنین در ۳ ماهه دوم بارداری اطمینان یافت .

چرا خطرات بارداری پس از ۳۵ سالگی جدی است؟

با افزایش سن بارداری خطر سقط جنین، کنده شدن جفت، افزایش فشارخون و دیابت بارداری و مرگ های غیرقابل توجیه داخل رحمی افزایش می یابد. بر این اساس توصیه می شود خانم ها در صورت امکان پیش از ۳۵ سالگی اقدام به بارداری کنند چون خطراتی مثل افزایش ناباروری و درنتیجه تقاضای بیشتر برای لقاح آزمایشگاهی (IVF) و افزایش غم انگیز مشکلات مربوط به جنین، سقط، بارداری خارج رحمی، فشارخون، دیابت بارداری، اختلالات ژنتیکی، اسکیزوفرنی، بارداری دوقلویی دوتخمکی، جداشدن زودرس جفت، جفت سرراهی و سزارین از جمله عوارضی هستند که در صورت بارداری در سنین بالا می توانند گریبان مادر یا جنین را بگیرند .

خیلی از خانم های باردار از دیابت بارداری هراس دارند. لطفا در این مورد توضیح دهید .

مادرانی که در سن بالا باردار می شوند باید از لحاظ دیابت نیز مورد آزمایش قرار بگیرند و اگر مشکلی دارند، رژیم غذایی خاصی برای آنها تجویز شود، گرچه در مشاوره قبل از بارداری وضعیت مادر از نظر قند، چربی، فشارخون و تیروئید بررسی و بر رعایت رژیم غذایی مناسب و کنترل وزن مادر نیز تاکید می شود. در ادامه نیز خانم باردار طی ۷ ماه اول بارداری هر ماه و از ۷ تا ۹ ماهگی هر ۲ هفته یکبار و در ماه ۹ هر هفته از لحاظ فشارخون مورد بررسی قرار می گیرد و میزان پروتئین موجود در ادرار و ورم اندام او کنترل می شود .

رمز بارداری موفق از نظر شما چیست؟

رمز بارداری سالم و کم خطر در هر سنی، کنار بررسی و مراقبت های پزشکی، در داشتن شیوه زندگی سالم خلاصه می شود که شامل رژیم غذایی مناسب، داشتن تحرکات جسمی متناسب با شرایط بارداری، مصرف نکردن دخانیات، استراحت مرتب و خواب شبانه منظم از سوی مادر است .

شایع ترین مشکلات دوران بارداری کدامند؟

وضعیت بدن خانم ها در زمان بارداری تغییرات زیادی می کند اما بعضی تغییرات جزو شایع ترین مشکلات دوران بارداری در آنهاست .

بهترین فاصله زمانی بین دو بارداری، چند سال است؟

فاصله سنی بین دو بارداری نباید کمتر از ۱۸ ماه و بیشتر از ۵۹ ماه باشد .

نکته دیگر این است که با افزایش سن مادر، بروز بارداری دوقلویی دوتخمکی افزایش پیدا می کند؛ اگرچه در حال حاضر علت اصلی بارداری چندقلویی در سنین بالای مادر، استفاده از روش های کمک باروری (لقاح آزمایشگاهی) عنوان شده، هرچه بارداری بیشتر به تاخیر بیفتد و سن خانم بالاتر برود، احتمال وقوع آن کمتر می شود .

بزرگ ترین مزیت برای بارداری در سن مناسب چیست؟

بزرگ ترین مزیت بارداری در سنین مناسب بالا بودن قدرت باروری است. ازآنجایی که بیشترین قدرت باروری مربوط به زنان ۱۸ تا ۲۵ سال است، احتمال اختلال در بارداری در این سنین بسیار پایین است . چنانچه تشکیل خانواده برای یک خانم اهمیت داشته باشد، بارداری در سن مناسب بالاترین شانس بارداری موفقیت آمیز را در اختیار او قرار می دهد .

علاوه بر بالا بودن قدرت باروری، مادران جوان به طورمعمول سلامت جسمانی بیشتری نسبت به مادران مسن تر دارند. این موضوع به این معنی است که زنان بین سنین ۱۸ تا ۲۵ سال با کمترین احتمال بروز عوارض در دوران بارداری مواجه اند. همچنین مادران جوان به طورکلی انرژی جسمانی بیشتری برای پرورش نوزاد خود دارند .

آیا ابتلا به فشارخون بالا در دوران بارداری افزایش می یابد؟

فشارخون بالا که در طول بارداری ایجاد می شود در زنانی که سن بیشتری دارند بیشتر دیده می شود. پزشک فشارخون مادر و رشد و تکامل جنین را به دقت کنترل خواهد کرد. گاهی حتی زایمان قبل از تاریخ مشخص شده اتفاق می افتد .

آیا سن بالا در بارداری می تواند سقط جنین را افزایش دهد؟

بله، خطر از دست دادن جنین به واسطه سقط جنین و مرده زایی با بالا رفتن سن احتمالا به دلیل بیماری های فعلی یا ناهنجاری های کروموزومی جنینی افزایش می یابد. معمولا کاهش کیفیت تخمک های زن، همراه با افزایش خطر بیماری های مزمن مانند فشارخون بالا و دیابت می تواند خطر سقط جنین را افزایش دهد .

احتمال تولد نوزاد کم وزن و زایمان زودرس نیز بیشتر است. نوزادان نارس، به ویژه نوزادانی که خیلی زود متولدشده اند، اغلب با اختلالات پزشکی پیچیده ای مواجه می شوند .

احتمال زایمان از طریق سزارین هم افزایش می یابد. از طرفی، خطر بروز عوارض بارداری در خانم های مسن تر بیشتر است و ممکن است باعث زایمان سزارین شود. نمونه ای از این عوارض شرایطی است که در آن دهانه رحم با جفت مسدود می شود. (جفت پایین)

خطر بروز ناهنجاری های کروموزومی هم بالاتر است. نوزادان متولدشده از خانم های مسن تر، در معرض خطر بالاتر بروز اختلالات خاص کروموزومی مانند نشانگان داون قرار دارند .

اگر خانمی پس از ۳۵ سالگی باردار شد، چه باید بکند؟

قبل از بارداری باید نزد پزشک مربوط برود و در مورد سلامت عمومی خود و تغییرات در شیوه زندگی که ممکن است احتمال برخورداری از بارداری و نوزاد سالم را افزایش دهد، با او صحبت کند و هرگونه نگرانی در مورد باروری یا بارداری را با پزشک در میان بگذارد. در مورد چگونگی افزایش احتمال باروری و راه حل های موجود در صورت مواجهه با اختلالات باروری هم اطلاعاتی به دست بیاورد .
ملاقات های منظم قبل از زایمان به پزشک کمک می کند بر سلامت مادر و کودک نظارت داشته باشد. هرگونه علائم یا نشانه های نگران کننده را با پزشک در میان بگذارید. صحبت کردن با پزشک موجب آسودگی خاطر می شود.
در دوران بارداری، مادر به میزان بیشتری اسیدفولیک، کلسیم، آهن، ویتامین D و دیگر مواد مغذی ضروری نیاز دارد . چنانچه در حال حاضر از رژیم غذایی سالمی برخوردار هستید، آن را حفظ کنید . مصرف روزانه ویتامین قبل از زایمان که بهتر است چند ماه قبل از بارداری شروع شود می تواند نیازهای ضروری بدن را تامین کند .
افزایش وزن مناسب می تواند تضمینی برای سلامت کودک باشد و کم کردن وزن اضافه پس از زایمان را راحت تر می کند. برای آگاهی از میزان مناسب افزایش وزن با پزشک خود مشورت کنید .
فعالیت بدنی منظم به کاهش یا پیشگیری از ناراحتی کمک می کند، سطح انرژی مادر را افزایش می دهد و سلامت کلی او را بهبود می بخشد. همچنین با افزایش استقامت و قدرت عضلانی، او را برای زایمان و تولد نوزاد آماده خواهد کرد. قبل از شروع یا ادامه برنامه ورزشی، حتما با پزشک خود مشورت کنید، به ویژه اگر دچار بیماری زمینه ای هستید. در مورد آزمایش های مربوط به ناهنجاری های کروموزومی قبل از زایمان اطلاعات به دست بیاورید .

چطور در سن بالا بارداری طبیعی داشته باشید

باردار شدن در سنین بالا این احتمال را دارد که دیابت یا فشار خون حاصل از بارداری، پس از زایمان برای مادر باقی بماند یا اینکه ممکن است اختلالات مربوط به وریدها باعث لخته شدن خون و ترومبوزهای وریدی شود. البته این احتمال در افراد چاق و کم تحرک بیشتر است حتی احتمال آمبولی ریه نیز وجود دارد. با این حال اگر مادر از سلامت جسمانی خوبی برخوردار باشد، رژیم غذایی مناسبی داشته باشد، به طور مرتب ورزش کند و اضافه وزن نداشته باشد می تواند در سنین بالاتر نیز بارداری سالم و بی خطری داشته باشد .

برای مثال یک خانم ۴۰ ساله که از سلامت کامل برخوردار است و مرتب ورزش می کند، نسبت به یک خانم ۲۷ ساله که چاقی مفرط دارد و وزنش بالای ۱۰۰ کیلوگرم است، بارداری بسیار بهتری را خواهد گذراند. علاوه بر این متاسفانه در فرهنگ ما این تفکر وجود دارد که یک خانم باردار باید ۲۰ تا ۳۰ کیلوگرم وزن اضافه کند درحالی که این موضوع می تواند سلامت بارداری را به خطر بیندازد و باعث دیابت و فشار خون شود بنابراین نحوه زندگی حتی می تواند سن را تحت تاثیر قرار دهد .

فال سن بچه دار شدن

عوارض حاملگی در سنین پائین

در سال‌های اخیر، تبلیغات گسترده در مخالفت با بالا رفتن سن ازدواج موجب شده تا این موضوع مهم در نظر بسیاری از افراد جامعه امری تکراری تلقی شود. جالب است بدانید آمارهای وزارت بهداشت (در سال ۱۳۷۹) حاکی از این است که طی ۳۰ سال اخیر سن ازدواج مردان تنها ۱ تا ۲ سال افزایش یافته در حالی که این افزایش برای زنان ۵ تا ۶ سال بوده است.

یکی از دلایل اینکه چرا این بحث بازار داغی را به خودش اختصاص داده، عوارض حاملگی در سنین بالا است. از طرفی ما با مقوله عوارض حاملگی در سنین پایین نیز رو به رو هستیم؛ سنینی که به‌عنوان نوجوانی تعریف شده و افراد ۱۰ تا ۱۹ ساله را در برمی‌گیرد. امروزه در کشور ما مشخص شده که ۱٫۱۴ درصد دختران شهری (با بیشترین شیوع در قم) و ۴٫۱۹ درصد دختران روستایی (با بیشترین شیوع در همدان) در سنین ۱۵ تا ۱۹ سالگی ازدواج می‌کنند. این رقم در رابطه با سنین ۱۰ تا ۱۴ سالگی، ۱ درصد در مناطق شهری و ۶٫۱ درصد در مناطق روستایی است. این اعداد و ارقام ما را بر آن داشت تا گزارشی پیرامون عوارض بارداری در سنین پایین تهیه کنیم. با ما همراه شوید:

حاملگی‌های پرخطر

سنین باروری زیر ۱۹ سال و بالای ۳۴ سال به عنوان حاملگی‌های پرخطر تلقی می‌شوند. برای حاملگی‌های سنین ۱۵ تا ۱۹ سال اصطلاح حاملگی نوجوانی به کار برده می‌شود. طبق آمارهای مرکز ملی بهداشت، حاملگی‌های این دوران ۱۳ درصد کل تولدها را تشکیل می‌دهند.

عواقب حاملگی نوجوانی

بر اساس اظهارات فاطمه ناهیدی، دکترای بهداشت باروری، عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، رخ دادن پدیده بلوغ در سنین نوجوانی همه افراد از جمله زنان را در مسیر تغییرات زیادی قرار می‌دهد. از نظر جسمی، دختر نوجوان در حال رشد بوده و اندام‌های تولید مثلی و تناسلی وی از رشد کافی برخوردار نیستند بنابراین مادر شدن در این سنین فرد را دچار مخاطراتی می‌کند که از جنبه‌های گوناگون جسمی، روانی، اجتماعی و اقتصادی قابل بحث است:

بعد جسمی

زنان نوجوان معمولا در حال رشد و تکامل هستند. نیاز آنها به انرژی و تغذیه مناسب نسبت به افراد مسن‌تر بیشتر است، بنابراین چنین کمبودهایی با وقوع حاملگی نه تنها به مادر بلکه به جنین نیز آسیب وارد می‌کند.

بعد روحی- روانی

در نوجوانی بلوغ کامل فکری اتفاق نمی‌افتد، در نتیجه این افراد آمادگی لازم را برای تشکیل خانواده ندارند. حال اگر ازدواج کرده و پرورش یک کودک به مسوولیت‌های آنان افزوده شود، مشکل چند برابر خواهد شد. این افراد در نوجوانی هنوز نیاز به حمایت‌های خانواده دارند. تغییرات خلقی که در نتیجه بلوغ رخ می‌دهد، نظیر حساس شدن و زودرنجی نشان‌دهنده آماده نبودن این زنان برای پرورش بچه است.

بعد اجتماعی

نوجوانی سنی است که در آن فرد برای برقراری ارتباط مناسب با دوستان، اعضای خانواده و جامعه نیاز به راهنمایی و هدایت دارد. بنابراین فرد نوجوان از بعد اجتماعی نیز برای راهنمایی و پرورش موجودی دیگر، مناسب نخواهد بود.

بعد اقتصادی

به طور معمول دختران نوجوان با مردان کم سن ازدواج می‌کنند که از لحاظ اقتصادی در وضعیت مناسبی قرار ندارند. حمایت نکردن مالی مرد از زن موجب می‌شود که در صورت وقوع حاملگی مشکلات معیشتی و تغذیه‌ای برای زن ایجاد شود که در نهایت برای هر دو، یعنی مادر و جنین مشکلاتی را فراهم می‌کند. بنابر اظهارات فوق‌ تخصص نازایی، از آنجا که حاملگی دوران نوجوانی از حاملگی‌های پرخطر محسوب می‌شود، این مادران طی بارداری باید مراجعات بیشتری به پزشک داشته باشند. هنگام وضع حمل، زایمان طبیعی در آنها ترجیح داده می‌شود و پس از زایمان، برای حاملگی بعدی حداقل ۴ سال فاصله‌گذاری توصیه می‌شود.

دلایل حاملگی نوجوانی

اعتقادات و ارزش‌های فرهنگی از مسائل مهمی هستند که جان مادران را به مخاطره می‌اندازند.

وضعیت زنان در بسیاری از کشورهای در حال توسعه با ازدواج و مادر شدن تثبیت می‌شود. طبق آمارهای صندوق کودکان سازمان ملل متحد )unicef(،‌ در بیش از ۵۰ کشور جهان اجازه ازدواج در سن ۱۶ سالگی و پایین‌تر و در ۷ کشور جهان از سن ۱۲ سالگی صادر می‌شود.

دکتر ناهیدی موارد زیر را از دلایل عمده حاملگی در نوجوانی ذکر می‌کند:

۱) کمبود اطلاعات و خدمات بهداشتی

۲) کمبود یا دسترسی نداشتن به وسایل تنظیم خانواده.

مراقبت‌های بهداشتی و باروری

توصیه‌های پیش‌گیری: احتمال مرگ ناشی از عوارض بارداری و زایمان در مادران نوجوان ۱۵ تا ۱۹ ساله دو برابر مادران ۲۰ تا ۳۴ ساله است و در مادران زیر ۱۵ سال احتمال مرگ پنج برابر زنان بالای ۲۰ سال عنوان می‌شود.

این مسأله مرگ کودکان را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد، به طوری که کودکان مادران نوجوان بیشتر در معرض مرگ و میر هستند. پیش‌گیری از این رخدادها از اهداف مهم سلامت جامعه است. عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در این‌باره می‌گوید: <احتمال تولد نوزادان کم‌وزن در مادران نوجوان بیشتر است.

این کم‌وزنی نوزاد را در معرض عوارض مختلفی قرار می‌دهد، از جمله: عفونت، سوء‌تغذیه، معلولیت‌های طولانی مانند اختلال بینایی و شنوایی، مشکلات یادگیری و عقب‌ماندگی‌های ذهنی.> طیف عوارضی که در کمین مادر نوجوان و نوزادش است موجب می‌شود توصیه‌های پیش‌گیری در صدر مراقبت‌های این زنان قرار گیرد. طبق تحقیقات، در موارد زیادی این زنان خود از مادران نوجوان متولد شده‌اند. به طور کلی دکتر ناهیدی برای پیش‌گیری از عوارض بارداری در این سنین، به موارد زیر اشاره می‌کند:

۱) صرف‌نظر از مسائل اقتصادی خانواده، توجه بیشتر به امر تغذیه مادر نوجوان (در این دوران روزانه دریافت ۴۰۰ کیلو کالری انرژی اضافی توصیه می‌شود.)

۲) حمایت این مادران از سوی همسر، خانواده و اجتماع

۳) ایجاد امکانات تسهیلاتی جهت این افراد برای دسترسی بیشتر به مراقبت‌های بارداری، زایمان بی‌خطر و….

۴) جلوگیری از سوء استفاده‌های عاطفی

۵) استقلال و احترام زنان در خانواده مانند برخورداری از قدرت تصمیم‌گیری

۶) دسترسی به درآمد و سرمایه خانواده ( زنان تنها ناظر خرج مرد نباشند)

۷) کاهش حجم کار

۸) افزایش سواد و تحصیلات

۹) انجام مشاوره (از آنجا که اصولا حاملگی‌های این دوران بدون برنامه‌ریزی است، مشاوره قبل از بارداری به بهبود شرایط این مادران کمک زیادی می‌کند.)

کنترل باروری

بر اساس اظهارات عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، سازمان بهداشت جهانی ازدواج در سنین نوجوانی را به دلیل وجود غرایز جنسی و مشکلات حاصل از آن تایید می‌کند اما ازدواج در حکم حاملگی نیست. توصیه‌ می‌شود در صورت ازدواج در سنین پایین، با استفاده از وسایل مناسب تنظیم خانواده حاملگی حداقل تا سنین ۲۰ تا ۲۲ سالگی به تعویق انداخته شود.

عوارض حاملگی در سنین پایین

۷۰ درصد از ۳٫۱ میلیارد نفری که در فقر واقعی زندگی می‌کنند را زنان تشکیل می‌دهند. با توجه به این آمار وحشتناک، مشکلاتی که بارداری در سنین پایین به زنان تحمیل می‌کند، در خور توجه است. بنابر اظهارات دکتر بهناز عطار شاکری، فوق تخصص نازایی، حاملگی در زنان نوجوان عوارض مختلفی برای مادر و جنین به همراه دارد؛ این عوارض که در نتیجه تکامل نیافتن دختر بروز می‌کند: آن قبل از زایمان، حین زایمان و پس از زایمان مشاهده می‌شود.

عوارض قبل از زایمان

زایمان زودرس

فشارخون بالای مادر

کم‌خونی

مرگ مادر

مرگ جنین

رشد ناکافی جنین داخل رحم

عوارض حین زایمان

پیشرفت نکردن زایمان به دلیل تکامل ناکافی لگن

پارگی‌های نسج کانال زایمانی

خون‌ریزی‌های حین و پس از زایمان ناشی از کم‌خونی مادر، پارگی‌های نسج‌های کانال زایمانی و در نهایت جمع نشدن رحم

عوارض پس از زایمان

* عفونت (ناشی از مراقبت‌های ناکافی و کم‌خونی)

* خون‌ریزی

* رسیدگی ناکافی به خود و فرزند

عوارض بارداری در سن کم