چگونه خود را دوست داشته باشم | تمرین دوست داشتن خود
خودشناسی درباره چگونه دوست داشتن خود در خدمت شما هستیم. با ما همراه باشید.
چگونه خود را دوست داشته باشم
شفقتدرمانی؛ با خودمان مهربان باشیم
گاهی اوقات که خودمان را در برابر سختیها و مشکلات زندگی، شکستخورده یا بیکفایت تلقی میکنیم، احساسات و هیجانات منفی از قبیل ناامیدی، طرد، اضطراب، خشم و احساس گناه سراغمان میآیند. احساساتی که نهتنها باعث بهبود حال ما نمیشوند، بلکه ما را نسبت به مشکلات ضعیفتر و ناتوانتر خواهند کرد. این ضعف و ناتوانی به مرور باعث خصومت افراد حتی نسبت به خودشان میشود.
این موضوع درست مانند این است که در شرایط بد زندگی، زمانی که شدیدترین فشارهای روانی را تجربه میکنیم، به جای اینکه یک لحظه آرامش داشته باشیم تا بهترین راهحل را برای بهبود شرایط بررسی کنیم، با سرزنش و توهین به خود و احساسات منفی خودمان و اطرافیانمان را سرزنش کنیم و به جان و روان خود یا همان کودک درونمان که از شدت استرس خسته و ترسان است، بیفتیم و سلامت روانمان را به خطر بیندازیم. در واقع وقتی دائم خود را مقصر بدانیم دچار احساس گناهی میشویم که بهتدریج عزتنفسمان را با مشکل مواجه خواهد کرد.
با خودمان مهربان باشیم
محققان معتقدند تنها راهبرد درست برای تامین بهداشت روان «نگاه شفقتآمیز» و «مهربان بودن» با خود است. وقتی با خودمان مهربان باشیم؛ یعنی میتوانیم خودمان را دوست بداریم. همانطور که گفته شد، داشتن احساس شرم و تحقیر کردن خود، هزینههای هیجانی بالایی دارد و به مرور زمان افراد را دچار اختلالات روانی شدیدی مانند افسردگی، اضطراب، سایکوز و… خواهد کرد. شفقت ورزیدن به خود را میتوان شیوه کاملا جدید ارتباط با خود نامید که منجر به افزایش هوش عاطفی، عزتنفس و خودارزشمندی در افراد میشود. تجربه نشان داده افراد اغلب نسبت به خودشان سختگیرتر و نامهربانتر هستند تا دیگران.
چطور خودمان را دوست بداریم؟
در شفقت یا احساس دلسوزی داشتن نسبت به خود، اعتقاد بر این است که افراد باید همانطور که وقتی دوستان یا اعضای خانوادهشان در کاری شکست میخورند یا درگیر مشکلی هستند با آنها همدردی میکنند، با خودشان هم مهربانانه برخورد کنند. فرد باید به خودش بگوید که من هم حق دارم گاهی اشتباه کنم و باید به آنها به شکل نوعی تجربه بنگرم و بپذیرم شکست و اشتباه اقتضای انسان بودن است و همه افراد – که من هم یکی از آنها هستم- باارزش و دوستداشتنی هستند. پذیرش بله، بیتوجهی نه! البته مهربان بودن با خود به معنای توجه نکردن و اصلاح نکردن شکستها یا اشتباهات نیست، بلکه به این معناست که افراد به جای انتقاد سختگیرانه از خود به خاطر ناکامیها و شکستها، اعمالی را که برای عملکرد بهتر و سلامت الزامی هستند با ملایمت و شکیبایی دنبال کنند.
بنابراین، شفقت و مهر ورزیدن به خود به علت توجه به ضعفها و اشتباهاتمان منجر به سکون و انفعال نمیشود، بلکه برعکس مهربان نبودن با خود بیشتر باعث انفعال و بیتفاوتی میشود. تصور کنید نوجوانی که نمره قبولی از امتحان پایان ترمش کسب نکرده، اگر بخواهد سختگیرانه با خود برخورد کند و با جملاتی از قبیل «من بسیار احمق و تنبل هستم و هرگز از عهده هیچ کاری برنمیآیم» مدام از خود انتقاد کند، شاید موقت به تلاش خود بیفزاید اما درنهایت افسرده خواهد شد و بهتدریج اعتمادش را به خود از دست خواهد داد، در حالی که اگر از لحاظ احساسی نسبت به خود مهر و شفقت بیشتری داشته باشد و در برابر اینگونه ناکامیها مثلا به خود بگوید: «من میدانم که نمرات کم من باعث شده تا حدودی ناامید شوم، اما همه افراد گاهی اوقات اشتباه میکنند. مهم این است که میتوانم با تنظیم برنامه درسی جدید، نمرات خودم را بهتر کنم.» این شکل برخورد قطعا منجر به افزایش انگیزه برای پیشرفت خواهد شد.
درمان مبتنی بر شفقت
در درمانهای مبتنی بر شفقت توصیه میشود افراد در مواجهه با سختیها به مولفههای اولیه شفقت و مهر ورزیدن به خود که برای موفقیت ضروری هستند، توجه کافی داشته باشند. این مولفهها عبارتند از:
- حتما با خود مهربان باشیم؛ یعنی همان قدر که با دیگران در سختیها مهربان هستیم، از خود واقعیمان هم با تمام کاستیها و بیکفایتیهایش حمایت کنیم.
- مشترکات خود را با دیگران درک کنیم و بپذیریم همه انسانها نقصهایی دارند و اشتباه میکنند.
- ذهن آگاهی داشته باشیم؛ یعنی نسبت به تجارب زمان حال آگاه باشیم و جنبههای سخت یک تجربه را به اندازه جنبههای خوشایند آن نادیده نگیریم و دائم ذهنمان را از آنها پر نکنیم.
هیچکس کامل نیست
با شروع این تمرینها باید بدانیم هیچ انسانی در دنیا کامل نیست و همه ما محدودیتها و ضعفهایی در زندگی داریم. بنابراین، هنگام اشتباه یا رویارویی با سختیها و شکستها بهتر است به جای انتقاد از خود و پیچیدهتر کردن مساله با خودمان ملایمتر و مهربانتر باشیم و به این موضوع فکر کنیم که حتی افراد بسیار موفق هم اشتباهات زیادی داشته و حتما گاهی شکست را تجربه کردهاند. تحقیقات نشان میدهد بازخورد مهربانانه به خود نهتنها باعث کاهش احساسات غیرعادی ناشی از سرزنش خود خواهد شد، بلکه میتواند نگاه ما را به مشکلات تغییر دهد و درهای جدیدی را برای رشد و پیشرفت به رویمان باز کند. به این ترتیب بار بزرگی از روی شانههایمان برداشته میشود و درک میکنیم انجام فعالیتهای نادرست یا تصمیمات اشتباه هرگز ما را به انسان ناموفق یا بدی تبدیل نخواهد کرد.
تغییر باورها
وقتی باورهایمان را تغییر میدهیم، نهتنها مشکلات و ضعفهای خود را در ابعاد مختلف دقیقتر بررسی میکنیم، بلکه از احساسات و هیجاناتی که پیامد این مشکلات هستند نیز آگاهی بیشتری پیدا خواهیم کرد. اگر افراد هنگام برخورد با مشکلات زندگی به جای گفتوگوهای درونی انتقادآمیز و مقصر دانستن خود کمی با خود مهربان باشند، قطعا از بسیاری از آسیبهای روانی و اجتماعی مصون خواهند ماند.
چگونه خودمون رو دوست داشته باشیم
اگر شاخهات را قطع کنند، باز جوانه میزنی؟
همه ما ممکن است در اطرافمان کسانی را سراغ داشته باشیم که در زندگی سختیهای زیادی متحمل شدهاند؛ سختیهایی که حتی تصورش هم برای ما غیرقابلتحمل است اما این افراد به جای شکستن، افسرده و ناامید شدن، روحیه خوبی دارند و از کوچکترین موهبتهای زندگی قدردانی میکد. تا اواسط دهه ۹۰ میلادی، تصور غالب در روانشناسی در مورد اتفاقات ناخوشایندی که در زندگی ما آدمها میافتد این بود که پس از آن، برای مدتی (با توجه به شدت اتفاق و تفاوتهای شخصیتی) به شدت رنج میبریم و درنهایت، ممکن است بتوانیم دوباره عملکرد قبلی خود را بازیابیم. این نشانگان که بهعنوان اختلال استرس پس از سانحه (Posttraumatic stress disorder) شناخته میشد، بر این اساس بود اتفاقات ناگواری مثل بلایای طبیعی، بیماری، مرگ عزیزان، جنگ، مورد سواستفاده جنسی قرار گرفتن، مهاجرت و… میتوانند پریشانی بسیاری به دنبال داشته باشند تا جایی که زندگی فرد را به طور جدی مختل کنند.
در مقابل، رشد پس از سانحه(Posttraumatic growth)، مفهومی است که به تازگی در جنبش روانشناسی مثبتگرا (شاخهای از روانشناسی که به بررسی تاثیر تجربیات مثبت زندگی، مانند خوشبینی میپردازد) مطرح شده و بر این مبناست که بسیاری از ناگواریها و تلخیهای زندگی، میتوانند در نهایت اثر مثبتی بر افراد به جا گذارند؛ از نظر شخصیتی آنها را رشد دهند و عملکردشان را در زندگی بهبود ببخشند. رشد پس از سانحه، به این معنا نیست که افراد بتوانند دوباره به وضعیت قبل از رویداد ناگوار برگردند، بلکه از نظر روانشناختی تغییرات عمیق مادامالعمری را در وجودشان تجربه کنند که در نگرش آنها نسبت به خود، دیگران و دنیا به گونهای مثبتتر و معنادارتر اثرگذار است.
کسانی که میتوانند با موفقیت رنجهایشان را پشت سر بگذارند، همینطور در استرسهایی که در آینده برایشان اتفاق میافتد کمتر واکنشی و منفعل پاسخ میدهند و سریعتر بهبود مییابند. از طرفی، معنایابی در رنج نیز همواره مورد توجه ادیان و مذاهب بوده و به خوبی مورد بررسی قرار گرفته است. اغلب در متون و اعتقادات دینی و مذهبی بیان میشود انسانها پتانسیل خاصی برای رشد کردن پس از پشت سر گذاشتن دشواریها دارند. امروزه شواهد علمی بسیاری نیز از این باور که افرادی که در شرایط سخت قرار میگیرند، میتوانند تغییرات سازندهای از خودشان بروز دهند، پشتیبانی میکند. در مقایسه با اینکه همه انسانها ظرفیت ویژهای برای تغییرات مثبت دارند، کمتر اهمیت دارد که چند ساله هستیم، در چه فرهنگ و جامعهای زندگی میکنیم یا چه تجربهای را پشت سر گذاشتهایم، درست مثل گیاهی که شاخهای از آن را قطع میکنند، حق انتخاب داریم؛ میخشکیم یا از ناحیه آسیبدیده جوانه میزنیم؟
چگونه با وجود ضعف هایمان خودمان را دوست بداریم ؟
آیا ضعف هایتان موجب ناراحتی و افسردگی تان شده اند؟ اگر پاسختان مثبت است پس حالا وقت آن است که خود را به خاطر آنچه که هستید دوست داشته باشید و عاشق خود شوید. آغوش خود را به روی ضعف های خود بگشایید و خود را آنگونه که هستید، به طور کامل بپذیرید.
یکی از چیزهایی که مانع پیشرفت ما می شود اینست که نمی توانیم خودمان را دوست داشته باشیم ، ما خودمان را لایق موفقیت نمی دانیم چرا که اعتقاد داریم دارای کاستی های زیادی هستیم ، در ادامه به ده نکته اشاره می کنیم تا بتوانید کاستی هایتان را در آغوش بگیرید :
دلیل ناراحتی خود را بیابید
بدون دانستن علت اصلی نگرانی خود، نمی توانید با ضعف های خود کنار بیایید. خود را عمیقا مورد بررسی قرار دهید، ببینید آیا در زیر لایه ضعف های خود علتی نهفته است یا نه. در این صورت بهتر و آگاهانه تر می توانید با ضعف خود روبه رو شوید.
ضعف هایتان را به چشم یک راهنما ببینید که شما را به سمت پیشرفت هدایت می کند
به آغوش گرفتن ضعف ها به این معنی نیست که دیگر نمی توانید خود را رشد بدهید. بلکه گاهی، آگاهی از ضعف ها کمک می کند تا آن ها را محو کنیم. اگردر خود ضعفی می بینید که دوست دارید آن را در خود از بین ببرید، پس دیگر منتظر نمانید و در این راه تمام تلاش خود را بکنید.
به شخصیت خود احترام بگذارید
درست است که معایب شما ممکن است موجب تفاوت شما با سایرین شود اما آیا این متمایز بودن زیبا نیست؟! البته سعی نکنید که زیاد از حد، از دیگران متفاوت باشید!
اجازه ندهید که ضعف هایتان موجب عقب ماندگیتان شود
چندی پیش زندگی روزمره و کاملا عادی یک دوقلوی به هم چسبیده را می دیدم. پدر و مادر این دوقلو آن ها را به گونه ای تربیت کردند که باور داشته باشند می توانند هر کاری را که دیگران قادر به انجامش هستند، انجام دهند و البته آن ها هم این کار را عملی کردند! تصور کنید اگر این دو قلو به جای آنکه آغوش خود را به سوی این ضعف بگشایند، ذهن خود را درگیر آن می کردند زندگیشان چقدر متفاوت از این زندگی طبیعی می شد؟
نقاط قوت خود را برجسته کنید
به جای اینکه مدام بر روی چیزهایی که موجب آزارتان می شوند تمرکز کنید، یک دفترچه یادداشت بردارید و سه ویژگیتان را که به داشتنش می بالید یادداشت کنید. آیا ترجیح نمی دهید به جای داشتن زیبایی ای خیره کننده، تنی سالم و خانواده ای خوب و مورد پسند داشته باشید؟
گاهی می توان تعریفی نو از کاستی ایجاد کرد!
اخیرا لیدی گاگا در پاسخ به انتقاداتی که به اضافه وزنش می شد بر روی صفحه اش پستی با نام “انقلاب بدن” گذاشت و در آن پست، عکس هایش را به نمایش گذاشت و از هوادارانش نیز خواست همین کار را انجام دهند. گاگا در وبلاگش نوشت: ” می توانیم موجب معروفیت نقص هایمان شویم و به این طریق، مسائلی را که از دید عموم بد تعریف می شوند، مجددا تعریف کنیم”
آن ها را در گوگل بیابید
اگر نقص شما جنبه فیزیکی دارد، آن را در گوگل جستجو کنید. درست شنیدید! در صفحه گوگل بنویسید “هیکل چاق” یا “بینی بزرگ” و بعد تصاویر این موضوعات را بیابید. با این کار حتما تصاویر بسیار تاثیر گذاری را خواهید دید که موجب احترام شما به آن نقص فیزیکی تان می شود!
از داشتن بعضی از ضعف هایتان خوشحال باشید!
اگر بتوانید نقطه قوتی در ضعف هایتان بیابید احتمالا خودتان هم مایل به داشتن چنین ضعفی هستید. مثلا، اگر خودتان را آدمی خجالتی و ساکت می بینید، این احتمالا به این معنا است که شنونده و مشاهده گر بسیار عالی ای هستید.
خودتان را با کسی مقایسه نکنید
اجازه بدهید که امسال سال شما باشد. دست از مقایسه کردن خود با دیگران بردارید و به خاطر آنچه که هستید به خود عشق بورزید. هر فردی خصوصیت های ذاتی خود را دارد. و این همان چیزی است که موجب جذابیت زندگی می شود!
در کنار ضعف هایتان فوق العاده باشید
بله اخیرا سایت trendwaching.com این تعبیر را ابداع کرده است که با این تعبیر انسان باید با رویی خوش به استقبال ضعف هایش برود. به گفته آن ها :” همیشه به انسان ها دیکته شده است که باید به سختی تلاش کنند تا خود را شبیه انسان هایی کنند که دارای هیچ گونه ضعف، خطا و اشتباهی نیستند.” اما براستی چه کسی این را می خواهد؟ پس آغوش خود را به سوی ضعف ها و نقص های خود بگشایید و در کنارشان فوق العاده باشید!
چگونه با خود مهربان باشیم
چگونه خود را دوست داشته باشم | تمرین دوست داشتن خود
منبع:alamto.com / بیتوته / برترین ها