مراقبتهای دوران سالمندی | تصورات اشتباه درباره دوران سالمندی

۰ 256 خواندن این مطلب 8 دقیقه زمان میبرد

دانستنی های سلامتی سالمندان و مراقبت های لازم آنان در خدمت شما هستیم. در ادامه این مقاله با ما همراه باشید.

مقاله سالمندی , مراقبتهای دوران سالمندی

تصورات اشتباه درباره دوران سالمندی

دوران سالمندی بر خلاف آنچه غالب تصور می شود همراه با آن گونه مشکلاتی نیست که بر سر زبان ها افتاده و پیران را مردمی خسته و بیمار و افسرده و بی حافظه و جدا مانده و دل نازک و عجیب و غریب به حساب می آورند، البته ممکن است اقلیتی از پیران چنین باشند ولی این گونه اندیشه های نادرست در مورد پیران باعث رنجیدن افراد سالخورده می شود و حتی گروهی از آنان را به قبول این باورهای نادرست درباره خود وا می دارند . در این مطلب به تصورات اشتباه نادرست درباره دوران سالمندی می پردازیم.

چه تصورات نادرستی درباره دوران سالمندی وجود دارد

آیا گمان می کنید که شما خلاقیت خودتان را با پیری از دست می دهید؟ متخصصان می گویند که لزوما این طور نیست. درواقع، خلاقیت همچنان به زندگی بهتر سالمندان کمک می کند. درواقع، سالمندانی که عضو گروه های موسیقی یا هم سرایی می شوند، سلامت عمومی بهتری دارند، کمتر به مصرف دارو نیاز پیدا می کنند و کمتر با مشکلات رایج در پیری مواجه می شوند. این فواید حتی برای سالمندانی که تنها زندگی می کنند نیز وجود دارند .

۱ . تصور اشتباه:استخوان ها شکننده می شوند و بدن حالت خمیده می گیرد

به یاد داشته باشید که تنها مساله قطعی و حتمی که با پیر شدن انسان اتفاق می افتد، مرگ است. پوکی استخوان اساسا در سالمندان رایج تر است، اما همچنان تا حد زیادی قابل پیشگیری محسوب می شود. یک مطالعه گسترده درباره زنان بالای ۱۰۰ سال نشان می دهد که فقط ۵۶ درصد از آنان به پوکی استخوان مبتلا هستند، درحالی که متوسط سن افراد مورد بررسی حدود ۸۷ سال بوده است . بنابراین، رژیم غذایی مناسب و ورزش منظم، دو عاملی هستند که باید از همان دوران نوجوانی جدی گرفته شوند و برای داشتن وضعیت استخوانی مطلوب تا پایان عمر ادامه پیدا کنند .

۲ . تصور اشتباه:پیری، میل جنسی را نابود می کند

ناتوانی جنسی و کاهش میل جنسی، دو مورد از مشکلات قابل پیشگیری در دوران پیری هستند که شانس پیشگیری از ابتلا به آن ها به اندازه بیماری دیگر مانند فشار خون بالا، بیماری های قلبی، بیماری دیابت و افسردگی است. راه حل اصلی برای جلوگیری از کاهش میل جنسی یا مبتلا شدن به ناتوانی جنسی در دوران سالمندی، حفظ طراوت و شادابی بدن است. کارهای ساده و مشخصی مانند وزنه زدن به طور منظم در طول هفته، می توانند کیفیت بهتری به زندگی جنسی شما بدهند . پس توجه داشته باشید که میل جنسی می تواند با افزایش سن ضعیف شود، اما می توان از این اتفاق تا ۷۵ سالگی جلوگیری کرد .

۳ . تصور اشتباه:ژن ها، مهم ترین نقش را در وضعیت پیری ایفا می کنند

این تصور نادرست است. حتی اگر شما با داشتن مجموعه ای از بهترین ژن ها متولد شوید، نوع زندگی پس از تولد است که وضعیت پیری شما را تعیین می کند . درواقع، ژن ها می توانند از طریق مواد غذایی مصرفی، میزان فعالیت های بدنی و حتی میزان تماس با ترکیبات شیمیایی تغییر کنند .

۴ . تصور اشتباه:خلاقیت خودتان را با پیری از دست می دهید

متخصصان می گویند که لزوما این طور نیست. درواقع، خلاقیت همچنان به زندگی بهتر سالمندان کمک می کند. محققان دانشگاه جورج واشنگتن در مطالعات اخیرشان متوجه شده اند که سالمندانی که عضو گروه های موسیقی یا هم سرایی می شوند، سلامت عمومی بهتری دارند، کمتر به مصرف دارو نیاز پیدا می کنند و کمتر با مشکلات رایج در پیری مواجه می شوند. این فواید حتی برای سالمندانی که تنها زندگی می کنند نیز وجود دارند .

۵ . تصور اشتباه:تکامل مغز پس از ۳ سالگی متوقف می شود

این تصور نادرست درباره تکامل مغز در اولین سال های دهه ۱۹۹۰ میلادی برانداخته شد و از آن زمان به بعد، محققان با دیدگاه تازه ای به مغز سالمندان نگاه می کنند. مطالعات جدیدتر نشان می دهند که اگر شما در دوران پیری همچنان مغزتان را به چالش بکشید و آن را فعال نگه دارید، مغز نیز ارتباطات جدیدی را در خودش شکل می دهد و خودش را تقویت می کند. بنابراین، به جای فرورفتن بیش از حد در زندگی روزمره، از توانایی های مغزتان برای کارهای خلاقانه و چالشی کمک بگیرید .

۶ . تصور اشتباه:مغز در دوران پیری کوچک تر می شود

این تصور اشتباه از مطالعات سال ۲۰۰۲ شروع شد که نشان می دادند هیپوکامپ مغز، همان بخش از مغز که حافظه را کنترل می کند، به طور قابل توجهی در افراد سالمند کوچک تر می شود. با این حال، محققان متوجه شده اند که استرس مزن باعث کوچک تر شدن هیپوکامپ مغز می شود، نه افزایش سن و پیری. بنابراین، به جای غرق شدن در این باور اشتباه، سعی کنید که استرس را از زندگی خودتان دور نگه دارید .

سه تصور نادرست دیگر درباره دوران سالمندی

زنان از پیر شدن می ترسند

این طور نیست! مطالعات انجام شده در مرکز ملی سلامت زنان نشان می دهند که زنان نگرش مثبتی به روند پیری دارند و معمولا از نگرش های مثبت سایر افراد استقبال می کنند تا در سنین بالا فعال تر از همیشه باشند. اکثر زنان مورد مطالعه پیری را به عنوان یک «ماجراجویی و فرصت» تلقی کرده و توجه چندانی به مسئله ترس و افسردگی ناشی از پیری نداشته اند .

پیر شدن با افسردگی همراه است؛ بنابراین انتظارش را داشته باشید

دکتر هریس معتقد است که این مسئله به هیچ وجه درست نیست! افسردگی یک عارضه قابل درمان است. اگر افراد سالخورده بیماری خود را بپذیرند و از متخصصین کمک بگیرند، قطعا زندگی سالم تر و فعالانه تری خواهند داشت. مطالعات انجام شده نشان می دهند افراد سالخورده ای که از افسردگی رنج می برند، به مشکلات بیشتری در زمینه یادگیری و حافظه دچار می شوند. علاوه براین، افسردگی از جمله عواملی است که باعث افزایش خطر مرگ ناشی از امراض دوران پیری مانند پارکینسون، سکته مغزی و ذات الریه می شود .

اگر در سنین ۲۰ ، ۳۰ و یا ۴۰ سالگی ورزش نکنید، دیگر نمی توانید در سنین ۵۰ ، ۶۰ و ۷۰ سالگی ورزش کنید

هیچ وقت برای ورزش کردن دیر نیست! محققان در یکی از مطالعات تجربی اخیر که بر روی ۵۰ مرد و زن با میانگین سنی ۸۷ سال به انجام رسیده بود، دریافتند که ۱۰ هفته کار با وزنه به این افراد کمک کرده است که نیروی عضلانی خود را به میزان ۱۱۳ درصد افزایش دهند. به طور کلی، فعالیت های بدنی باعث افزایش سرعت عمل و بهبود سلامت جسمانی افراد مسن می شوند .

سالمندی pdf

سالمندی و مراقبت های دوران سالمندی

سالمندی آغازی دیگر در زندگی است با کوله باری از تجربه

سالمندی دوران پختگی، ورزیدگی و زمان احساس بی نیازی است و فرصت سیر به سوی کمال و رسیدگی به خویشتن. سالمندان، باور ارزش های وجودی خانواده و جامعه هستند. در فرهنگ اسلامی و ایرانی، «پیری» نه به عنوان یک کلمه ناخوشایند، بلکه به صورت «کمال،حکمت،خردمندی و فرزانگی » تلقی می شود. از این رو می تواند به عنوان مرحله ای موثر و گرانقدر در زندگی به حساب آید.

این واقعیت را نیز باید پذیرفت، اغلب سخن از سالمندی مترادف با ضعف و سستی تلقی می شود،که ناشی از محدودیت انسان در جنبه های فیزیکی می باشد. با شناخت سیرتکاملی و علل پیری می توان تاحدی از ناتوانی ها پیشگیری نمود و در نهایت «قدرت فکری» سالمند را با «توان جسمی» وی همراه نمود.

همانطور که می دانید، افزایش طول عمر انسان ها و اضافه شدن جمعیت سالمندان یکی از دستاوردهای قرن ۲۱ بوده و سالخوردگی جمعیت پدیده ای است که برخی جوامع بشری با آن روبرو شده و یا خواهند شد. براساس نظریات WHO این پدیده ناشی از بهبود شرایط بهداشتی است که منجر به پیشگیری از بیماری ها و در نهایت افزایش امید به زندگی شده است .

بنابراین سالخوردگی جمعیت در واقع یک موفقیت بهداشتی است که در صورت عدم برنامه ریزی مناسب، به یک چالش بزرگ تبدیل خواهد شد.

بر اساس منابع علمی جمعیتی، زمانی که ۸% جمعیت را افراد ۶۵ سال و بالاتر و یا ۱۲% جمعیت را افراد ۶۰ سال و بالاتر تشکیل دهند، پدیده سالمندی استقرار می یابد. این روند تغییرات جمعیت سالمندان در ایران نیز سیر صعودی طی می کند به طوری که پیش بینی می شود تا سال ۱۴۲۹جمعیت سالمندان کشور به ۶۲/۲۴% برسد.

از آنجایی که با افزایش جمعیت سالخورده، شیوع بیماری های مزمن نیز افزایش می یابد،در اکثر کشورهای توسعه یافته،سیستم درمانی برای درمان بیماری ها از مداخله های پیشگیری و نظارت درمانی استفاده می کنند که دارای ابعاد سه گانه «پزشک،بیمار و محیط» می باشد.

اقدامات پیشگیرانه در سالمندان بر اساس زمان مداخله به سه سطح تقسیم می گردد:

۱- پیشگیری اولیه: مشتمل بر اقدامات مثبتی است که سبک ناسالم زندگی را تغییر داده و مانع حضور عوامل خطر ساز می شود. این سیاست شامل کاربرد توصیه های معمول در زمینه «تغذیه،ورزش،مصرف دخانیات و الکل و مواد مخدر» می باشد. همچنین مراقبت های بهداشتی پیشگیرانه از دهان و دندان و ایمن سازی را برای پرهیز از ابتلا به بیماری های عفونی شامل می شود. (مانند آموزش، مشاوره، واکسیناسیون)

۲- پیشگیری ثانویه: بسیاری از سالمندان دارای بیماری خفیف یا عوامل خطر قابل شناخت بیماری مزمن یا ناتوانی زودرس می باشند. در این نوع پیشگیری با شناسایی عوامل خطر و غربالگری و تشخیص و درمان زودهنگام بیماری ها، عوامل خطر را سریع تشخیص داده و برای آن ها اقدامات مناسب و خاص انجام می گیرد. این اقدامات زودهنگام بر مرگ و ناتوانی تاثیر می گذارد و مانع پیشروی بیماری می گردد.

۳- پیشگیری ثالثیه: بسیاری از سالمندان دارای یک بیماری مزمن می باشند. در این سطح پیشگیری، هدف حفظ عملکرد جسمی،روانی و اجتماعی سالمند تا بیشترین زمان ممکن و با کیفیت مناسب است. این سیاست شامل جلوگیری از وقوع مجدد حمله حاد بیماری با کمک دارو یا تغییرات سبک زندگی و کمک های توانبخشی است. ( توانبخشی و ارتقای کیفیت زندگی سالمند)

مراقبت ها ی دوران سالمندی و پیشگیری های لازم :

اگرچه تغییرات ناشی از پیری اجتناب پذیر است اما نمی توان از بسیاری از آنها تا حدودی پیشگیری نمود یا وقوع آن را به تعویق انداخت بدین جهت لازم است سالمندان را به رعایت موارد ذیل تشویق نمائید :

۱- انجام برنامه های ورزشی منظم به ویژه پیاده روی و استفاده از کفش های پاشنه کوتاه، با کف غیر لغزنده

۲- رژیم غذایی مناسب ( کم نمک و کم چربی ) و خوردن غذا در وعده های زیاد و حجم کم

۳- مصرف کافی مایعات (حراقل ۸-۶ لیوان در روز)

۴- استفاده از عینک آفتابی در مقابل نور خورشید

۵- کنترل منظم وزن و فشارخون

۶- عدم استعمال دخانیات

۷- داشتن دوره های کوتاه استراحت در فعالیت های طولانی

۸- رعایت بهداشت دهان و استفاده از ورقه های نازک

۹- عدم تغییر ناگهانی محل تاریک به روشن و بر عکس

۱۰- ماساژ نواحی تحت فشار

۱۱- تغییر وضعیت از حالت نشسته به ایستاده به آهستگی

۱۲- داشتن الگوی خواب منظم

۱۳- استفاده از مرطوب کننده و ضد آفتاب

از آنجائیکه رعایت اصول تغذیه صحیح در دوران سالمندی تاثیر به سزایی در روند سالم پیر شدن دارد،به چند مورد از توصیه های تغذیه ای دوران سالمندی اشاره می شود.

پژوهشها نشان داده است، سالمندانی که عمر بیشتری می کنند دارای خصوصیات زیر هستند :

– هر روز به طور مرتب صبحانه می خورند .

– در هر وعده حجم غذایی کافی مصرف می کنند .

– نوسانات وزنشان کمتراست (همواره وزن مطلوب دارند)

– میوه و سبزی در برنامه غذایی روزانه آنها وجود دارد .

– چربی و مواد غذایی کمتری مصرف می کنند .

– از مصرف نمک و مواد غذایی شور به مقدار زیاد خودداری می کنند .

برنامه غذایی دوران سالمندی شامل طیف متنوعی از مواد غذایی است . به گونه ای که بتواند حدود ۳۰ درصد کالری را از چربی ها، ۱۵ درصد از پروتئینها، ۵۵ درصد از کربوهیدراتها (عمدتا کربوهیدراتها مرکب ) تأمین کند . به علاوه توصیه می شود چربی های غیر اشباع ترجیحا از منابع گیاهی تامین شود.

امیداست با اجرای موفق به تشخیص زودرس بیماری ها در سالمندان به ظاهر سالم باشیم وبا کنترل و درمان بیماری ها درمراحل ابتدایی از ایجاد ناتوانی در پیری پیشگیری نموده و سالمندان را با نهایت قدرت فکری و توان جسمی ایده ال حفظ نماییم .