معیارهای اصلی و کلیدی ازدواج چیست؟
انتخاب در شغل ، خانه و … دارای معیارهای شخصی بسیاری است. اما معیار های درست و صحیح برای ازدواج چیست ؟ در انتخاب ازدواج را بیان کنیم. با ما همراه باشید.
انتخاب همسر از دیدگاه اسلام , معیارهای اصلی و کلیدی ازدواج چیست
اما امروزه، دختران و پسران این حق را برای خود قائل میشوند که خودشان باید همسر آیندهی خود را انتخاب کنند. البته، کاملاً حق با آنهاست. به این دلیل که نتیجهی این انتخاب، تا سالها با فرد همراه خواهد بود و مسئولیت تمام پیشآمدها با خود فرد است. اگر بخواهیم معنای حقیقی انتخاب را در نظر بگیریم، هیچکسی واقعاً خودش همسر خودش را انتخاب نمیکند. بلکه این زندگی و موقعیتها هستند که افراد را در سر راه ما قرار میدهند.
حالا از بین آن افراد اگر از کسی خوشمان آمد، به او درخواست ازدواج میدهیم که البته باید مورد موافقت طرف مقابل هم قرار بگیرد. پس، این انتخاب با انتخابهای دیگر تفاوتهای اساسی دارد و نیازمند دقت و توجه بیشتری است. شاید بپرسید که باید از کجا شروع کنیم؟ اول از همه توصیه میکنیم که تمام رمانهای عاشقانهای که خواندهاید و فیلمهایی که دیدهاید را فراموش کنید. عاقلانه و بدون هیچ عجلهای تمام جوانب را بسنجید و بعد از آن، قدم در راه این انتخاب بگذارید.
عشق قبل از ازدواج؟
ما نمیخواهیم بگوییم که قبل از ازدواج عاشق نشوید! اول با یک دید عاقلانه درمورد هر گزینه فکر کنید. ببینید که آیا طرف مقابل خصوصیتهای تبدیل شدن به یک همسر مناسب را داراست یا خیر؟ اگر قبل از نگاه عاقلانه، عاشق کسی شوید و بعداً متوجه شوید که او برای همسری شما مناسب نبوده؛ با شکست سنگین عاطفی مواجه خواهید شد که ممکن است تا سالها کام شما را تلخ کنند. یا اینکه ممکن است شما عاشق کسی شوید؛ ولی او عاشق شما نشود!
همسران امروز، والدین فردا
بهتر است که در انتخاب همسر خود، خودخواهانه عمل نکنید! زندگی شما با همسرتان، فقط محدود به امروز و ۲ نفر انسان نمیشود. آیندهی زندگی خود را هم در نظر بگیرید. به فرزندانی فکر کنید که قرار است حاصل زندگی شما باشند. این فرزندان، برای برخورداری از یک زندگی خوب و رشدی بالنده، نیازمند والدین خوب هستند. پس، از الان به فکر فرزاندان خود هم باشید. در هنگام انتخاب همسر، علاوه بر در نظر گرفتن معیارهای شخصی، بررسی کنید که آیا طرف مقابل، میتواند مادر یا پدر خوبی برای فرزندانتان باشد یا خیر.
دوران سرنوشتساز نامزدی
معمولاً قبل از هر ازدواج رسمی، افراد مدتی را به عنوان «نامزد» با همدیگر سپری میکنند. این دوران، بهترین زمان برای حل مسائل مختلف است. با رفت و آمدهای مختلف و آشناییهای بهدست آمده از طرف مقابل، بهراحتی میتوانید به یک تفاهم و توافق برسید و برای آغاز رسمی زندگی خود آماده شوید. در غالب موارد، نامزدی مختوم به ازدواج میشود. اگر هم مشکلی در این فاصله رخ داد، به کمک همدیگر آن را رفع میکنند. اما اگر قضیه جدیتر بود؛ دوران نامزدی بهترین زمان برای جلوگیری از یک ازدواج اشتباه است!
خانمها چطور همسر خود را انتخاب میکنند؟
هر خانمی، در اعماق وجودش میداند که همسر مناسب او کیست. پس چه کاری بهتر از اینکه مشخصات آن همسر را روی کاغذ بیاورید؟ یک لیست از مشخصات همسر دلخواه خود تهیه کنید و آنها را به ترتیب اولویت و اهمیت مرتب کنید. این کار بسیار ضروری است و ما واقعاً انجام آن را توصیه میکنیم. چراکه یک تصویر جامع و کلی در اختیار شما خواهد گذاشت تا با دید بهتری نسبت به انتخاب همسر خود اقدام کنید.
سعی کنید در فرآیند ثبت مشخصات همسر خوب و ایدهآل خود، اصلاً احساسی عمل نکنید. هرچند، احساس از چیزهای مهمی است که باید در لیست خود مورد توجه قرار دهید، ولی در نوشتن لیست کاملاً منطقی و بهدور از بزرگنمایی و احساس عمل کنید. به اولویت اهمیت این مشخصات هم بسیار دقت کنید. چراکه بسیاری از خانمها، خواستگارهای زیادی را بهخاطر دارا نبودن ویژگیهای کماهمیت رد میکنند و فرصتهای ازدواج با یک همسر مناسب را برای خود محدود میکنند.
شما میتوانید خودتان در زمینهی انتخاب همسرتان فعالانه عمل کنید! سعی کنید اجتماعی باشید و در جمعهای مختلفی حاضر شوید. لازم نیست در این جمعها لزوماً مردی حاضر باشد. خانمهایی هستند که برای فرزندان خود بهدنبال همسر هستند. این جمعها میتواند مکانی باشد برای اینکه دایرهی انتخابهای خود را وسیعتر کنید.
آقایان چطور همسر خود را انتخاب میکنند؟
درست مثل خانمها، لازم است که آقایان هم لیستی از مشخصات همسر خوب و ایدهآل خود تهیه کنند و در فرآیند انتخاب آن را لحاظ کنند. ولی تفاوتهایی نیز در این زمینه وجود دارد که به آنها خواهیم پرداخت. بزرگترین مشکلی که اکثر آقایان با آن مواجه میشوند، ترس از «پذیرفته نشدن» است. این موضوع، برای مردان خجالتی و درونگرا بسیار سختتر خواهد بود. اگر در تصمیم خود جدی هستید و دوست دارید به چیزی که میخواهید برسید؛ کمی شهامت داشته باشید! با این حقیقت روبرو شوید که قرار است چندین بار رد شوید! این موضوع بسیار طبیعی و از دید متواضعانه بسیار هم خوب است! اجازه ندهید تجارب «رد شدن»، شهامت را از شما بگیرند. گاهی اوقات دختران شما را رد میکنند تا جدیت شما را امتحان کنند. آنها میخواهند بدانند شما تا چه اندازه در تصمیم خود جدی هستید.
پس اگر واقعاً جدی هستید و میخواهید با او ازدواج کنید، دوباره درخواست خود را تکرار کنید. در بسیاری از موارد، مردان در دفعهی دوم جواب مثبت میگیرند. پس، نگران چیزی نباشید و با شهامت تمام همسر ایندهی خود را پیدا کنید.
حرف آخر : ازدواج نیز، مثل هر انتخاب مهم دیگری نیازمند دقت فراوان است. همانطور که گفتیم، ازدواج یکی از مهمترین تصمیمهای زندگی شماست. پس، سعی کنید انتخابی هوشمندانه و با در نظر گرفتن تمام جوانب انجام دهید. مطمئن باشید که همسر خوب و مناسب برای شما در همین حوالی است و اگر کمی چشمانتان را برای دیدنش باز کنید، او را خواهید یافت!
*معیارهای اصلی و کلیدی
معیارهای اصلی، آن دسته از ملاکهایی هستند که وجودشان برای یک زندگی موفق و رسیدن به کمال حتماً لازم است و این معیارها عبارتند از:
معیارهای انتخاب همسر دکتر هلاکویی
الف. تدیّن:
یکی از مهمترین معیارهای انتخاب همسر تدین و ایمان است. تدین به معنی پایبندی کامل به اسلام و اسلام را با جان و دل پذیرفتن و مطابق آموزهها و دستورات آن عمل کردن است. پیامبر اکرم(ص) فرمودند: «علیکَ بذاتِ الدین»؛ بر شما باد که همسر دیندار بگیرید.[۱]
انسان متدین به علّت ترس از خدا و عاقبت کارش دست تعدّی به همسر خویش دراز نمیکند، مگر اینکه متدین حقیقی نباشد یا ویژگیهای بعدی را نداشته باشد یا اینکه دچار عقدههای روانی باشد، اما فردی که دیندار نیست، هیچ تضمینی وجود ندارد که پایبند به رعایت حقوق همسر و زندگی مشترک باشد. امام حسن(ع) به مردی که با ایشان درباره ازدواج دختر خود مشورت کرد ـ فرمود: او را به مردی با تقوا شوهر ده؛ زیرا اگر دختر تو را دوست داشته باشد گرامیاش میدارد و اگر دوستش نداشته باشد به وی ستم نمیکند.[۲]
ب. اخلاق نیک:
منظور از اخلاق نیک «صفات و ویژگیهای پسندیده در نظر عقل و شرع» است. از جمله مصداقهای اخلاق نیک خوشخلقی، حقپذیری، تواضع، راستگویی، خوشبینی، وقار و متانت، مهربانی، گذشت، ادب، نرمخویی، وفاداری و سخاوت است.
اخلاق نیک نه تنها از بهترین مزایای یک همسر شایسته است، بلکه از مزایای واقعی هر انسانی به شمار میآید و باید در موقع انتخاب همسر به طور کامل مورد توجه قرار گیرد؛ اخلاق و صفات پسندیده میوههای تدین و ایمان و عمل صالح است، فردی که دارای صفات خوب اخلاقی است در خود شما اثر میگذارد؛ صبور است و با مشکلات زندگی کنار میآید و در آینده فرزندان خوبی تربیت میکند.
پیامبر گرامی اسلام(ص) فرمود: «با کسی که اخلاق و دینش مورد پسند باشد ازدواج کنید، اگر چنین نکنید فتنه و فساد بزرگی در زمین به وجود خواهد آمد».[۳]
اخلاق حسنه تا آخرین لحظات عمر در طراوت و نشاط و شیرینی زندگی مؤثر است. مردی به نام حسین بشّار میگوید: خدمت امام رضا(ع) نامه نوشته و پرسیدم که یکی از بستگانم برای خواستگاری دخترم نزد من آمده است ولی او جوانی بداخلاق است. نظر مبارک شما درباره زن دادن به او چیست؟ حضرت فرمودند: اگر بداخلاق است به او زن نده.[۴]
ج. شرافت خانوادگی:
یکی از ملاکهای انتخاب همسر اصالت خانوادگی است. منظور از شرافت خانوادگی، شهرت و ثروت و موقعیت اجتماعی نیست، بلکه مراد نجابت و پاکی، تدین و تقوای خانواده است. پیامبر گرامی اسلام(ص) فرمودند: «ای مردم، بپرهیزید از سبزهزاری که بر فراز مزبله و منجلابی روییده باشد! سؤال شد: ای پیامبر خدا، سبزهزار روییده بر مزبله و منجلاب چیست؟ فرمود: زن زیبایی که در خانواده پلیدی رشد کرده باشد».[۵]
خانواده را اگر به درختی تشبیه کنیم، فرزندان آن خانواده هر کدام شاخ و برگهای آن درخت را تشکیل میدهند و از ریشهها، ساقه و تنه همان درخت تغذیه و رشد و نمو کردهاند، شکی نیست که بسیاری از ویژگیهای اجداد و پدر و مادر از طریق وراثت به فرد منتقل میشود، محیط تربیتی و رشد هر فرد نیز از مهمترین عوامل تاثیر گذار در شکلگیری شخصیت هر فرد است.[۶]
د. سلامتی جسمانی و روانی:
بعضی از مشکلات جسمی و روانی اهمیت چندانی ندارند و لطمهای به زندگی نمیزنند و شدید نیستند، اما بعضی از بیماریها، نقصها و معلولیتهای جسمی و روانی، عمیق و غیرقابل درمان هستند که در طول عمر همراه انسان است و مانع انجام وظایف همسری شده و به زندگی لطمه میزنند؛ لذا از ازدواج با این گونه افراد خودداری شود، اسلام نیز از ازدواج با افرادی که دارای امراض جزام، جنون و برص باشند، نهی فرموده است. (البته ازدواجهای ایثارگرانه موضوع دیگری است که در جای خود باید به آن پرداخته شود).
*معیارهای فرعی و ترجیحی (همتایی و تناسب)
این ملاکها گرچه به اهمیت معیارهای اصلی نیستند، اما شرط کمالاند و برای بهتر شدن و کاملتر شدن زندگی مشترک است؛ با در نظر گرفتن این معیارها احتمال به وجود آمدن اختلاف در زندگی مشترک کمتر میشود. زن و شوهر وقتی با هم تفاهم و رابطهای ناگسستنی دارند که اشتراکات و هماهنگیهای زیادی با هم داشته باشند.
این نکته را نباید از نظر دور داشت که همتایی، هماهنگی و تناسب صد در صد امکان ندارد؛ زیرا هر انسانی دارای مغز، روح، اخلاق، تربیت و محیط خانوادگی منحصر به فرد است و با دیگری فرق دارد. اما باید کوشش نمود هر چه ممکن است این فاصله کمتر شود.
موارد همتایی و تناسب عبارتند از:
۲٫۱٫ تناسب در زیبایی:
هر چند زیبایی معیار ضروری به حساب نمیآید، ولی طرفین در مجموع باید از لحاظ زیبایی و قیافه ظاهری مورد پسند یکدیگر باشند و برای همدیگر جذابیت داشته باشند. زیبایی و تناسب ظاهری در حفظ و تقویت عفت و ایمان تأثیر دارد؛ زیرا اگر همسر فرد از حد نصاب کافی برای زیبایی برخوردار باشد، چشم و فکر و عمل وی متوجه دیگران نخواهد شد و حسرت زیبایان بیگانه را نخواهد خورد و خدای ناکرده به همسرش خیانت نخواهد کرد؛ مگر این که به چشمچرانی و انجام کارهای خلاف عفت کرده باشد.
۲٫۲٫ تناسب سنی:
تفاوت سن بلوغ جنسی دختر و پسر حدود ۴ سال است. پس بهتر است که تفاوت سن آنها در ازدواج نیز چنین باشد. مگر اینکه واقعاً شرایط دیگر آن قدر مناسب باشد که بتوان از این مسأله صرفنظر کرد و همسری با سن مساوی برگزید؛ ولی به هر حال تفاوت سنی نکتهای حائز اهمیت است.(ضمناً برای یک ازدواج موفّق، بلوغ جنسی، بلوغ اقتصادی(مردها)، بلوغ فرهنگی و اجتماعی در کنار هم ضروری است).
۲٫۳٫ جسمی و جنسی:
زن و شوهر بهتر است از نظر جسمی (قد، وزن) تناسب داشته باشند؛ گاهی مواقع زوجها در ابتدا به این عامل توجه نمیکنند و بعد از ازدواج نسبت به این عوامل حساسیت به خرج میدهند که باعث تلخی و اختلاف در زندگی میشود. رضایت جنسی مسئله بسیار مهمی است و اگر یکی از آنها گرم مزاج و دیگری سرد مزاج باشد؛ به بهانهگیری و نزاع منجر میشود که گاهی در ظاهر هم علت بهانهگیریها چیز دیگری به نظر میرسد؛ اما وقتی ریشهیابی میشود متوجه میشویم که ریشه این اختلافها و بهانهگیریها نارضایتی جنسی است.
۲٫ تناسب اقتصادی:
همسر انسان باید با او تناسب مالی داشته باشد. به گونهای نباشد که یکی در ناز و نعمت زندگی میکرده و دیگری با مشقت و سختی. به عنوان مثال اگر جوانی که از لحاظ مالی فقیر و یا متوسط است، با دختری از خانوادهای ثروتمند ازدواج کند، اگر شبانه روز هم کار و تلاش کند نمیتواند همسرش را راضی کند، مگر اینکه آن فرد و خانوادهاش از لحاظ ایمان بسیار قوی باشند و بتوانند به خاطر خدا گذشت کنند و از لحاظ مالی هم بدون منّت به این فرد کمک کنند.
۲٫ تناسب تحصیلی:
اگر چه میزان تحصیلات نمیتواند تضمینکننده روابط معقول و ازدواج موفق باشد، اما باید پذیرفت که بینش و منش افراد تحصیلکرده با دیگر اقشار جامعه متفاوت است. از آنجایی که کسب دانش در رشد و تعالی فکری افراد و نگرش آنها بسیار مؤثر است؛ تناسب در میزان تحصیلات، تأثیر بسیار مهمی در زندگی مشترک دارد؛ زمینه ایجاد درک و تفاهم بیشتر زوجین را فراهم کرده و موجب پرورش بهتر فرزندان و ایجاد نسلی موفق با تربیتی اسلامی و فرهنگی می شود.
از دید روانشناسان برترین حالت تناسب تحصیلی در ازدواج این است که یا طرفین در تحصیلات یکسان باشند یا تحصیلات دختر یک مقطع پایینتر از پسر باشد، دلیل این مسأله ایمن کردن خانواده از برخی مشکلات زناشویی است؛ چرا که این امر ممکن است باعث عدم اطاعت زن از همسر شود.
۲٫ تناسب فرهنگی- اجتماعی:
بهتر است زن و شوهر به لحاظ فرهنگی و اجتماعی نیز تناسب داشته باشند؛ مثلاً کسی که عمده فعالیتش علمی و پژوهشی است، اگر با کسی ازدواج کند که روحیه اجتماعی او تجملاتی، اشرافی، اهل مسافرت، تفریحات و گشتوگذار است، ممکن است دچار اختلاف شوند.[۷]
۲٫ هماهنگی روانشناختی:
روحیات افراد با هم فرق دارد؛ برخی برونگرا (اهل شوخی، ارتباط با دیگران و معاشرت، تفریح، جنب و جوش و تحرک زیاد و…) و برخی درونگرا (تمرکز بر خود، تفکر زیاد، عدم ارتباط زیاد با دیگران و…) هستند. اگر این تناسب حفظ نشود (یعنی هر دو از یک گروه نباشند) در زندگی مشترک به احتمال زیاد با مشکل مواجه میشوند.[۸]
در پایان: شرایط و مسایل ازدواج و ملاکهای انتخاب همسر را در عین اینکه باید با دقت مورد توجه قرار داد، اما نباید به طور وسواسگونه و یا مستقل از دیگر شرایط بررسی کرد.
نکات مهمی برای ازدواج شگفت انگیز
معیارهای اصلی و کلیدی ازدواج چیست؟
منبع : yadaneh.com – فارس – بیتوته