جاذبه های گردشگری نایین | تاریخچه شهر تاریخی نایین

 نایین یکی از شهرهای استان اصفهان ، شهر قدیمی توریستی و تاریخی که آثار تاریخی بسیاری در آن به چشم میخورد. در این مقاله به معرفی شهر نایین و تاریخچه این شهر زیبا میپردازیم. با ما همراه باشید.

جاذبه های گردشگری نایین

شهری که از دیرباز محل تلاقی شاهراه های ارتباطی در کویر بوده و احداث کاروانسراهای متعددی در اطراف شهر هم به همین دلیل است. در شهر نایین علاوه بر تماشای بناهای کهن می توانید هنرمندان عباباف را در کارگاه های سنتی شان ببینید و بعد از گشت و گذار در میان دیدنی های شهر و البته خرید از عبابافان میراث دار، به کمک راهنماهای محلی با کمی رانندگی در اطراف شهر به یک کویر خوش آب و هوا برسید.

تاریخ بنای اولیه شهرنایین به دوران قبل ازاسلام بازمی گردد. صحت این مدعا راعلاوه برنوشته های مورخین و جغرافیا نویسان قدیم، گویش محلی خاص مردم نایین تقویت می کند. این گویش هنوز نیز متداول و مرسوم است. مولف کتاب مسا لک و ممالک فارس را ایالت قدیمی ایران و محل تشکیلات دولت هخامنشی ذکر ﻣﻲکند که دوره ساسانیان و پس از اسلام به پنج ولایت یا استان تقسیم می شده است. که هر قسمت(کوره)نامیده می شد در دوره های ساسانی و پس ازاستقرار اسلام، شهرنایین جزء یکی از این کوره ها به شمار می آمد.

بیشتر پژوهشگرانی که درباره نایین بررسی و تحقیق کرده اند به آبادی و آبادانی آن در ادوار قبل از اسلام اشاره کرده اند . اما در مقدمه کتاب(تذکره سخنروان نائین) شهر نایین شهرکی کاروا ن انداز معرفی شده که قافله ها برای استراحت و فراهم ساختن زاد سفر در آن بارمی انداخته اند. ساربانان نیز شتران خودرا درنایین(هنارگیری)می کرده اند. به هرحال، با مراجعه به منابع  مختلف ﻣﻲبینیم نایین درقبل ازاسلام مرکز اداری و خدماتی بخشی ازناحیه یزد بود .

بااستقرار اسلام، در بیشتر شهرهای ایران و ورود این آیین به نایین، شهر نایین موقعیت خود را همچون گذشته حفظ کرد. یکی از نویسندگانی که درقرن چهارم هجری کتاب خود راتألیف کرده است نائین را شهری آباد و پرجمعیت ذکر می کند.

در قرن پنجم هجری ،شهر نایین مانند دیگر شهرهای نز دیک به اصفهان مورد توجه قرار گرفت. در نیمه اول این  قرن ناصر خسرو، درسفرمشهورش از نائین عبور کرد و به این شهر اشاره نمود او در سفرنامه اش درباره اوضاع اجتماعی نایین مطلب تازه ای ارائه نکر ده است. به همانگونه که یاقوت حموی نیز تنهابه نقل قولی از اصطخرای اکتفا کر ده است.

در دوران مغول، با روی کارآمدن  ایلخانان و حکومت غازان و سلطان((محمد اولجایتو))که پس از تشرف به دین اسلا م به لقب ((خدا بنده )) ملقب شد در نایین نیزتحولاتی به وقوع پیوست. دردوران حکومت این دو ایلخان که با وزارت خواجه رشیدالد ین فضل الله همدانی مقارن است  اصلاحات اساسی در اکثر شهرهای ایران به وجود آمد. در این دوران آثار مهم و با ارزشی مانند مسجد بابا عبدالله، عمارت امامزاده سلطان سیدعلی و مناره مسجدجامع در نایین ساخته شد .

در نیمه اول قرن هشتم هجری، ملک اشرف پس از شکست از شیخ ابو اسحاق اینجو در شیراز و فراربه یزد، بیشتر آبادی ها و شهرها ی یزد را خراب کرد و به نایین رسید .

درجنگی که در سال ۷۴۴ هجری درنایین بین او و امیر مبارزالد ین از امرای آل مظفر به وقوع پیوست ملک اشرف شکست خورد. این جنگ باعث خرابی نایین شد و خلقی عظیم کشته شدند.

دراواخر قرن هشتم هجری، در روزگاری که امیر تیمور خود را برای حمله به شهرهای مرکزی ایران آماده می کرد باردیگر نایین گرفتار درگیری شاه منصور و شاه یحیی مظفری شد، توضیح اینکه در سال۷۹۳ بین این دو برادرجنگی درگرفت که بیشتر روستاها و قصبات بین اصفهان و یزد و کرمان تخریب شدند .نایین نیز آسیب فراوان دید.

در قرن نهم نیز جنگ و کشتارهائی بین خاندان های آق قو یوفلو و قراقریونلو بوقوع پیوست . نایین بر سر راه شهرهای مهم، مورد نزاع واقع شده بود بنا براین در این درگیری نیز از آسیب و تخریب ها در امان نماند. اما در همین سالها ،دولتشاه سمرقندی در تذکره ای که به نام خود اوست ودرسال۸۹۲ هجری تالیف کرده ((نا یین را قصبه ای خوش آب و هوا معرفی می کند که بعضی محصولات آن بی نظیر است )).

دراوائل قرن دهم ،بار دیگر جنگی عظیم بین سران اق قویونلو به وقو ع پیوست .محل این نبرد نیز حوالی نا یین بود.به نوشته کتاب احسن التواریخ این جنگ باعث شد تا محمد میرزا آق قویونلو بر فارس استیلا یابد . در دوران حکو مت ترکمانان اق قویونلو ونیزیان از نا یین عبور کردند  اما گزارش سفر آنها  نکته مهمی از اوضاع نایین رابه دست نمی دهد . بطور کلی از حمله مغول تا ظهور دو لت صفوی، فرامانروا یان مختلفی از ترک و تاتار  و ترکمن و سایر نژادها و ملیت ها، در نقاط مختلف ایران به قدرت رسیدند . به طوری که هر قسمت از کشورما دردست خانواده یا طایفه ای بود.

در دوران حکمرانی ایلخانان نایین از اصلاحات و تحولی که در بسیاری از شهرهای ایران آغاز شده بود بی بهر ه نماند. رونق اقتصادی دوره مغول نایین را که در کنار شاه راه خلیج فارس و ری و سلطانیه قرار گرفته بود به صورت شهری پرجمعیت و آباد دراورد .در این زمان و بخصوص درعصر حکومت غازان و سلطان محمد اولجایتو و وزارت خواجه رشیدالدین فضل الله در نائین آثار با ارزشی ساخته شد.

برخی از این آثار در عداد بناهای کم نظیر به شمار می روند و نمایانگر پیشرفت معماری اسلامی ایرانی آن عصر می باشند.این رونق و پیشرفت نسبی علاوه بر آن که باعث احداث مساجد و بناهای متعددی گردید اقوام و خانواده های مختلفی را نیز از دیگر شهرهای ایران به نایین سرازیر کرد. از جمله این اقوام، عده ای از امیرزادگان و امراء مغول بودند که به همراه  خانواده ها و اقوام و ملازمین خود به نایین آمدند و دراین شهر و روستاها و  قصبات اطراف آن ساکن شدند.

تاریخچه شهر تاریخی نایین

جاذبه های گردشگری نایین :

سلام بر تاریخ اگر از سمت تهران وارد شهر نایین شوید، کمی قبل از میدان اصلی شهر (امام) به چهارراه پلیس می رسید. چهارراه را به سمت چپ بپیچید تا وارد خیابان آیت الله نایینی شوید. خیابان را تا انتها بروید و خودروی تان را پارک کنید و گشت و گذار را شروع کنید.

مسجد جامع: مسجد جامع نایین، مسجدی است به سبک مساجد اولیه اسلام که بی شباهت به مسجد تاریخانه دامغان نیست. این عمارت هزارساله، ستون هایی خوش نقش و گچبری هایی استادانه دارد. مناره مسجد در قرون بعدی ساخته شده و در بیرون فضای اصلی مسجد هم می توانید سرداب و شبستان زیرزمینی را ببینید. منبت کاری های در چوبی مسجد و سردر زیبایش مسافران را مجذوب خود می کند.

خانه پیرنیا: رو به روی مسجد جامع، خانه پیرنیا قرار دارد که قدمتش به دوران صفویه بر می گردد. علاوه بر تماشای معماری و ظریف کاری های هنرمندان می توانید روی دیوارهای شاه نشین این خانه، نقاشی هایی از مجموعه داستان های «هفت پیکر» نظامی را ببینید. موزه ای هم در این خانه برپاست که برای تماس با آن، می توانید با شماره ۳۲۲۵۳۶۲۱ (۰۳۱) تماس بگیرید.

آب انبار و نارین قلعه (نارنج قلعه): کوچه رو به روی مسجدجامع را که پیاده به سمت پایین حرکت کنید، آب انبارِ «خان» را در سمت راست تان و نارین قلعه را در سمت چپ خواهید دید. دیوارهای نارین قلعه خشتی است و قدمتش به پیش از اسلام (دوره اشکانی) می رسد و قدیمی ترین بنای نایین است که البته تا دوره قاجار مورد استفاده بوده.

بازار قدیمی: پشت نارین قلعه کوچه ای است که در ابتدای آن مسجد «خواجه خضر» را می بینید و سپس یک ساباط قدیمی شما را با به بازار سنتی این شهر هدایت می کند. مسیر ۳۰۰ متری مسجد خواجه خضر تا حسینیه چهل دختران، راسته بازار را تشکیل می دهد. معروف ترین سوغاتی های نایین، عبا و قالی و داروهای گیاهی (از جمله کتیرا) و لبنیات محلی است.

سایر عمارت های کهن: از سایر جاذبه های بافت تاریخی نایین می توان مسجدهای شیخ مغربی و بابا عبدالله، خانه های فاطمی و امامی، حمام های نوآباد و کلوان، باغ مصلا، آب انبار معصوم خانی و یخچال قدیمی را نام برد که با پیاده روی در همان منطقه آن ها را خواهید دید.

محله محمدیه: معروف بودن محله محمدیه به کارگاه های عبابافی سنتی اش است. محمدیه در حاشیه جاده نایین به انارک قرار دارد و از میدان غدیر و خیابان شهدا قابل دسترس است. کارگاه های عبابافی بیشتر خانه هایی قدیمی و دستکند در دل زمین اند تا بافندگان در تابستان ها هم از گرمای کویر در امان باشند. در این محله همچنین می توانید به تماشای آسیاب دوهزار ساله «ریگاره» و مساجد هزارساله «سرکوچه» و جامع محمدیه برویده آشورگاه» را هم در بالای تپه ای بلند ببینید که یادگاری از دوران زرتشتیان است.

جاهای تفریحی نایین

جاذبه های گردشگری نایین | تاریخچه شهر تاریخی نایین

منبع: bartarinha.ir – بیتوته – نایینی