بیوگرافی ابراهیم حامدی (ابی)
عکسهای ابراهیم حامدی
ابراهیم حامدی (زادهٔ: ۲۹ خرداد ۱۳۲۸ در تهران) مشهور به ابی خوانندهٔ موسیقی پاپ ایرانی است. او دارای صدایی از جنس تنور است و در سبک‌های مختلف موسیقی صاحب اثر است: راک، بالاد، موسیقی فولکلور، پاپ دنس و اخیراً هاوس و ترنس. برخی او را با تام جونز خوانندهٔ سرشناس بریتانیایی مقایسه کرده‌اند، با این تفاوت که ابی را بر خلاف تام جونز دارای تمایلات سیاسی می‌دانند. بسیاری از طرفدارانش او را «آقای صدا» در حوزهٔ موسیقی پاپ فارسی می‌دانند.
نام اصلی: ابراهیم حامدی
نام مستعار: ابی
لقب: آقای صدا
تولد: ۲۹ خرداد ۱۳۲۸ (۶۷ سال)
ملیت: ایرانی-آمریکایی
سبک(ها): موسیقی پاپ فارسی
سال‌های فعالیت: از ۱۳۴۷ تاکنون
ناشرین: کلتکس رکوردز، آونگ
اعضای پیشین: بلک کتس
نوع صوت: تنور
زندگی خصوصی:
پدر ابی خیاط بوده و مادرش خانه‌دار. او دوران کودکی خود را در محلۀ میدان فوزیۀ تهران (میدان امام حسین فعلی) در خیابان شهرستانی سپری کرده است و دارای چهار خواهر و یک برادر است. او در سال ۱۳۵۳ با فیروزه مقدادی ازدواج کرده و از وی صاحب سه دختر به نام‌های عسل، سایه و خاتون است که برای هر سۀ آنها یک ترانه خوانده است. ابی دو سال قبل از وقوع انقلاب در ایران، برای اجرای کنسرت به آمریکا می‌رود و با شروع انقلاب، ناگزیر در آنجا ماندگار می‌شود.
ابی پس از جدایی از همسر اول خود با مهشید برومند ازدواج می‌کند. وی یک پسر به نام فرشید دارد که پسرخواندۀ ابی محسوب می‌شود. گفته می‌شود آغاز آشنایی آنها با یکدیگر، در یکی از اجراهای ابی در گوتنبرگ بوده است. شباهت چهرۀ همسر دوم ابی باکتایون ریاحی، مشکلات عدیده‌ای را برای این بازیگر سرشناس سینما در فضای مجازی ایران به همراه داشته است. مهشید برومند که مدیر برنامه‌های ابی نیز محسوب می‌شود در اکثر کنسرت‌های وی حضور داشته و تصاویر منتشره از وی در یکی از کنسرت‌های ابی منجر به سوء تفاهمات و شایعات دامنه‌داری علیه این بازیگر شد.
ابی به موسیقی یونانی علاقه‌مند است و از خوانندگان محبوبش می‌توان به پیتر گابریل، فردی مرکوری، استینگ، بونو و جیم موریسون از گروه راک دورز اشاره کرد.گفته می‌شود وی در منزل شخصی خود، اجازۀ پخش آهنگهای خوانده‌شده توسط خود را نمی‌دهد و به عبارتی، تمایلی به شنیدن صدای خود در محیط خانه ندارد.
دوران نوجوانی:
او در دوران نوجوانی با خواندن قرآن در صف‌های مدرسه به استعداد خود در خواندن پی میبرد. خود وی در مصاحبه‌ای در پاسخ به این پرسش که خوانندگی را چگونه آغاز کرد می‌گوید: «از زمان چهار پنج سالگی، رادیو به ایران آمده بود ولی ما آنقدر بودجه نداشتیم که یک رادیو بخریم. ضمن اینکه هنوز برق هم به همه جا نیامده بود.
به موسیقی گوش می‌کردم و آن را دوست داشتم. تفریح من در خانه خواندن بود، ضمن اینکه بارها هم گفته‌ام که از کلاس سوم دبستان در مدرسه صبح‌ها سر صف، قرآن با قرائت اجرا می‌کردم. خب این هم برای خودش یک نوع خوانندگی است. در سن ده یازده سالگی، رادیو و خوانندگانی بودند و مرتب فکر و ذکر من به غیر از مسئلهٔ درس خواندن، خوانندگی بود. در خانه برای هم‌کلاسی‌هایم و همین‌طور برای بچه‌محل‌ها می‌خواندم».
ابتدا در یک گروه دوستانه به نام سان بویز و سپس در باشگاه‌ها و کاخ‌های جوانان به صورت رسمی شروع به خواندن می‌کند. در گروه سان بویز، ابتدا به تقلید از آهنگهای ایتالیایی، بخصوص ترانه‌های آلبانو کاریسی خواننده و بازیگر بنام ایتالیایی می‌پردازد و سپس به اجرای ترانه‌هایی از خوانندگان مطرح آن دوران مانند جیم موریسون، اریک بوردون، تام جونز و پپینو دی کاپری رو می‌آورد.
او اولین بار در کاخ جوانان جنوبی به روی صحنه می‌رود. تجربهٔ اولین اجرای رسمی ابی از زبان خودش شنیدنی است. آن‌طور که وی در مصاحبه‌ای نقل کرده است در اولین اجرا از فرط استرس، نیمی از بدنش کاملاً بی‌حس شده و اصطلاحاً به خواب می‌رود. او این واقعه را جزو خاطرات تلخ اما فراموش‌نشدنی خود ذکر کرده است.
بیوگرافی ابراهیم حامدی
آغاز خوانندگی به صورت حرفه‌ای
ابی در همان دوران با شهبال و شهرام شب‌پره آشنا می‌شود. شهبال شب‌پره صدای او را در سان بویز می‌شنود و به وی پیشنهاد کار در گروه بلک کتز را می‌دهد. او در کنار فرهاد مهراد خوانندهٔ پاپ ایرانی، مدت دو سال با گروه بلک کتز همکاری می‌کند و مدت زیادی در کابارهٔ کوچینی به روی صحنه می‌رود. سپس از این گروه جدا می‌شود و به همکاری با آهنگسازان و ترانه‌سرایان مطرح آن دوران می‌پردازد. ابی از دوران همکاری با فرهاد در گروه بلک کتز، به عنوان دورهٔ آموزشی خود یاد می‌کند و خود را وامدار فرهاد می‌داند.
در آن زمان که ابی وارد عرصهٔ موسیقی می‌شود، خوانندگان اندکی در ایران در زمینهٔ موسیقی پاپ فعالیت داشته‌اند که از آن جمله می‌توان به ویگن، عارف و منوچهر سخایی اشاره کرد. دیری نمی‌گذرد که ابی نیز نخستین ترانهٔ مستقل خود را با نام «عطش» عرضه می‌کند که برای فیلمی به همین عنوان ساخته می‌شود. دومین ترانهٔ وی «چرا چرا» نام دارد با شعری از مسعود هوشمند و آهنگی از حسین واثقی. اما سومین ترانهٔ ابی که به گفتهٔ خودش باعث معروفیت وی می‌شود ترانه‌ای است به نام «شب» با شعر اردلان سرفراز و آهنگ منصور ایران‌نژاد که برای اولین بار در شوی معروف میخک نقره‌ای از فریدون فرخزاد پخش می‌شود.
ابی از همان اوان خوانندگی، در حرفهٔ خود از الگوبرداری و تقلیدهای کلیشه‌ای برحذر بوده و حتی خوانندگان جوان همدورهٔ خود را که به کپی‌برداری و تقلید از آثار یکدیگر می‌پرداختند به شدت تخطئه می‌کرده است. در همین دوران است که با شرکت در «جشنوارهٔ بین‌المللی آواز ترکیه» توانست نگاه‌های داخل و خارج را به سمت خود معطوف کند.
صدای ابی از همان دوران ابتدای نشو و نمایش، محل بحث و نظر رسانه‌ها بوده است. چنان‌که مجله جوانان در شمارهٔ سال دهم خود، مطلبی را تحت عنوان «صدای ابی رانندگان را دچار هیستریک سرعت می‌کند» منتشر می‌کند و در آن به طرح این مسئله می‌پردازد که صدای ابی به علت قدرت و انرژی فوق‌العادهٔ آن که بیشتر جنبهٔ حماسی دارد، رانندگان را هنگام رانندگی دچار هیستریک و حرکات تند و خشن می‌کند.
خوانندگی در خارج از ایران
ابی پیش از انقلاب، تک‌آهنگ‌های زیادی را بر روی صفحه منتشر کرد ولی هیچ‌گاه آلبوم مستقلی از وی ارائه نشد. آثار این دورهٔ او بعد از انقلاب و در خارج از کشور بود که در قالب آلبوم‌های مستقل و به صورت کاست به بازار عرضه شد. در کارنامهٔ کاری وی، همکاری با ترانه‌سرایان برجسته‌ای چون ایرج جنتی عطایی، اردلان سرفراز، منصور تهرانی و شهیار قنبری و آهنگسازان سرشناسی چون فرید زلاند، سیاوش قمیشی، واروژان، شادمهر عقیلی، حسن شماعی زاده، اسفندیار منفردزاده و بابک بیات به چشم می‌خورد.
ابی در سال‌های اقامت در خارج از کشور، در بزرگ‌ترین سالن‌های بین‌المللی جهان کنسرت اجرا کرده است که برخی از آنها کنسرت خیریه بوده است. در سال ۲۰۰۷ میلادی برای اجرای کنسرت همراه با ارکستر سمفونی آخن، از ابی به شکلی ویژه دعوت به عمل می‌آید. این کنسرت از رادیو WDR به صورت مستقیم، پخش و از تلویزیون همین شبکه نیز فیلمبرداری شد. روزنامه‌های پرتیراژ آخن نیز پس از برنامهٔ ابی، از وی تمجید کرده و از «گرمای حضور او بر صحنه» نوشتند. از معروف‌ترین کنسرت‌های خیریهٔ او نیز کنسرت وی در رویال آلبرت هال در لندن در سال ۲۰۱۰ است که عواید آن صرف کمک به بیماران مبتلا به ام اس شد.
با آنکه سال‌هاست که ابی در خارج از ایران و در تبعید زندگی می‌کند، هنوز برخی طراحان ایرانی از نام وی جهت افزایش فروش کالاهای تجاری خود بهره می‌گیرند. شماری از خوانندگان داخل ایران نیز به شدت تحت تأثیر سبک خواندن و نحوهٔ اجرای او قرار گرفته‌اند. در مورد قاسم افشار که از جملهٔ این خوانندگان است و بازخوانی ترانهٔ «خلیج فارس» ابی بدو منسوب است، حتی در حرکات دست و پای وی هنگام اجرای کنسرت نیز شباهت بسیاری با ابی برقرار ساخته‌اند. تأثیرپذیری قاسم افشار از ابی تا به حدی بوده است که آهنگساز سرشناسی چون تورج شعبان‌خانی، وی را بابت این نحو سبک تقلیدیش مورد سرزنش قرار داده است.
ویژگی‌ها و وجوه تمایز او
ابراهیم نبوی در کتابی تحت عنوان آوازهای زیرزمین، ویژگی‌های ابی را به عنوان یک خواننده، این‌گونه برمی‌شمرد:
نخست: اغلب کارشناسان موسیقی فارسی معتقدند صدای ابی قدرتمندترین صدای پاپ فارسی است.
دوم: فعالیت‌های ابی در طول نیمهٔ دوم زندگی‌اش نه تنها کاهش نمی‌یابد بلکه این دوران، نقطهٔ عطفی در حرفه‌اش محسوب می‌شود و این نخستین ویژگی است که ابی را از خوانندهٔ پاپ جدا می‌کند و در کنار خوانندهٔ کلاسیک یا اپرا قرار می‌دهد.
سوم: ابی از معدود خوانندگان پاپ است که ممکن است مخاطب ترجیح بدهد کنسرت او را از همان خانه بشنود؛ اجراهای او شاید چیزی فراتر از صدای ضبط‌شدهٔ او نیست.
چهارم: ابی بیشتر مورد توجه مخاطبانی است که به رغم آنکه می‌دانند در موسیقی پاپ بر خلاف موسیقی سنتی، جنس و قدرت و طنین صدای آوازه‌خوان چندان موضوع مهمی نیست، صدای ابی را از این منظر نیز در خور توجه و ستایش قلمداد می‌کنند.
پنجم: کنسرت‌های او پس از انقلاب که در خارج از ایران برگزار شده است، پربیننده است. کمتر اتفاق می‌افتد که مانند خوانندگان دیگر پاپ، موسیقی‌اش موجب رقصیدن شود یا اصولاً برای رقصیدن دیگران بخواند.
برخی کارشناسان موسیقی نیز در مورد صدای ابی نظر داده‌اند، از آن جمله می‌توان به آندرانیک آهنگساز، تنظیم‌کننده و رهبر ارکستر اشاره کرد که گرمی، قدرت و انعطاف‌پذیری صدای ابی را ستوده است و ابی را از نادر هنرمندانی معرفی کرده است که حس موسیقیایی قوی دارد و سلیقه و طبع مردم را درک می‌کند.
هم‌صدایی مردم با ابی در کنسرت‌هایش نیز جزو خصایص منحصر به فرد این خواننده محسوب می‌شود، تا جایی که او را جزو اولین خوانندگان فارسی‌زبانی دانسته‌اند که به این همخوانی اهمیت داد و حتی آن را در آلبوم کنسرت‌هایش ضبط و پخش کرد.
ابراهیم حامدی مشهور به ابی خوانندهٔ موسیقی پاپ ایرانی است
ابی و آهنگسازان:
در میان آهنگسازانی که ابی با آنها همکاری داشته، فرید زلاند با ۳۹ آهنگ و سیاوش قمیشی با ۲۷ آهنگ در صدر قرار دارند. آخرین کار فرید زلاند برای ابی سه آهنگ از آلبوم «طلوع کن» و آخرین کار سیاوش قمیشی برای ابی، مجموع آهنگهای آلبوم «شب نیلوفری» است. ابی در سال‌های اخیر از طیف آهنگسازان سنتی فاصله گرفته و دو آلبوم اخیر خود را با همکاری شادمهر عقیلی وارد بازار کرده است.
بابک بیات:
ابی فعالیت خوانندگی را با آهنگهای بابک بیات آغاز کرد. از جمله کاراهای مشترک ابی و بابک بیات می‌توان به آهنگهای؛ خاکستری، سایه، خورجین، مولای سبزپوش، تپش، خاتون اشاره کرد. ابی در یکی از مصاحبه‌های خود، از بابک بیات و ایرج جنتی عطایی به عنوان پایه‌های موفقیت خود یاد کرده.
فرید زلاند:
شاید جنجالی‌ترین ترانهٔ ابی در طول دوران کاری‌اش، ترانهٔ سیاسی «راه من» با آهنگسازی فرید زلاند باشد که منجر به اختلافات دامنه‌داری بین ابی با آهنگساز و ترانه سرا می‌شود. ترانهٔ «راه من» توسط شهیار قنبری و بر مبنای ترانهٔ My Way سروده شده بود که در سال ۱۹۶۹ به وسیلهٔ فرانک سیناترا در آلبومی به همین نام منتشر شد و به اثر شاخص این هنرمند تبدیل شد.
فرید زلاند که در ابتدا این ترانه را با صدای ابی، آهنگسازی و ضبط کرده بود بنا به دلایلی از ادامهٔ کار منصرف شده و ترانهٔ مزبور را با صدای داریوش در آلبومی مستقل وارد بازار می‌کند. ابی نیز که علاقهٔ خاصی به این ترانه داشته و خود را خالق تحریرهای موجود در این آهنگ می‌داند و حتی بر خلاف ادعای آهنگساز آن مدعی است که دستمزد آهنگساز و ترانه‌سرا و تنظیم‌کننده را تمام و کمال پرداخت کرده است، نمی‌تواند به راحتی از کنار این آهنگ بگذرد و آن را بر روی سایت اختصاصی خود قرار می‌دهد که بعدها اعتراض فرید زلاند را برمی‌انگیزد.
فرید زلاند بیش از هر آهنگساز دیگری برای ابی آهنگ ساخته است و آثار ماندگاری از همکاری آن دو به جای مانده است ولی دیرزمانی است که ارتباط هنری این دو خواننده و آهنگساز قطع شده است و هر چند به ظاهر به نظر می‌رسد که علت این امر ناشی از مناقشات بر سر آهنگ «راه من» باشد، ولی فرید زلاند در مصاحبه‌ای دلیل امتناعش از همکاری با ابی را فاصله گرفتن ابی از دوران کاری گذشتهٔ خویش عنوان می‌کند و معتقد است که آن حس و حالی که در کارهای سابق ابی نظیر «محتاج»، «گریه نکن»، «عطر تو» و غیره وجود داشته و به او انگیزهٔ ساخت آهنگ می‌داده است دیگر اکنون موجود نیست.
سیاوش قمیشی
در سال ۱۳۸۱ سیاوش قمیشی در پی تهیه و اجرای آلبوم شب نیلوفری برای ابی دچار اختلاف نظراتی با ابی شد که نهایتاً منجر به قطع همکاری‌های این دو هنرمند شد. سیاوش قمیشی همانند آلبوم ستاره‌های سربی آهنگساز آلبوم شب نیلوفری بود. لازم است ذکر شود که سیاوش قمیشی تاکنون ۲۷ آهنگ برای ابی ساخته است و از این رو، ابی در میان خوانندگان بیشترین تعداد از آهنگهای سیاوش قمیشی را خوانده است. ابی و سیاوش همچنان رابطه دوستانه‌ای با یکدیگر دارند.
نت و آکورد آهنگ‌ها
فریبرز لاچینی آهنگساز و نوازندهٔ برجستهٔ ایرانی، در سایت اختصاصی خود، موسیقی بی‌کلام تعداد قابل توجهی از ترانه‌های ابی را که از نواخته‌های خود ایشان است همراه با نت آنها، در دسترس همگان قرار داده است. مجموعه آلبوم‌هایی تحت عنوان بوی دیروز در ۱۷ مجموعه نیز به فریبرز لاچینی منسوب است که در آنها وی در هر آلبوم، به صورت پراکنده، موسیقی بی‌کلام یکی دو تا از کارهای ابی را نیز عرضه کرده است.
همچنین سیاوش قمیشی، دیگر آهنگساز ایرانی که او هم به ساخت موسیقی بی‌کلام علاقه نشان می‌دهد، در آلبومی با نام City Of The Sun (شهر آفتاب)، موسیقی بی‌کلام سه آهنگ از آهنگ‌هایی که در گذشته خود برای ابی ساخته بوده است را عرضه کرده است، بدین‌ترتیب: Illuminata (ترانهٔ مداد رنگی)، Inside The Circle (ترانهٔ پیچک) و Moon Gate (ترانهٔ پاییز).
عباس براری نیز در مجلد سوم کتابی تحت عنوان چهل سال پاپ، آکورد ۳۳ آهنگ از ترانه‌های ابی را تنظیم و گردآوری کرده است که توسط انتشارات رهام به چاپ رسیده است.متن ترانه‌های ابی نیز در کتابی مستقل، تحت عنوان «ترانه‌های ماندگار: ستاره‌های سربی» توسط حامد حمیدا گردآوری شده است که در سال ۱۳۷۹ به چاپ رسیده است. کتاب با مقدمه‌ای دربارهٔ سیر ترانه‌سرایی در ایران آغاز می‌گردد و آنگاه، متن ترانه‌های خوانده‌شدهٔ ابی تا قبل از سال انتشار کتاب، در قالب سیزده دفتر عرضه می‌شود.
فعالیت‌های سیاسی
ابی پیش از انقلاب ۱۳۵۷ ایران نیز چندین ترانهٔ اجتماعی و اعتراضی خوانده بود از جمله آهنگ «شکار» که دو سال مانع از شنیدن آن در رادیو شدند تا اینکه این ترانه با کسب جایزه از «جشنوارهٔ بین‌المللی آواز ترکیه» به گوش همه رسید. اما با کوچ اجباری پس از انقلاب بود که چهرهٔ او به عنوان یک ترانه‌خوان معترض و سیاسی در کنار داریوش به تصویر درآمد. ابی از همان سال‌های آغازین پس از انقلاب و در طول دهه‌های اخیر با اجرای حدود ۱۵ ترانهٔ سیاسی و یا اجتماعیِ دارای مضامین سیاسی، به نوعی مخالفتش را با حاکمیت فعلی ایران نشان داده است. او در مصاحبه‌ای در شهریور ۱۳۸۷ گفت: «اصلاً نالازم‌ترین و غیرضروری‌ترین چیز که می‌توانست برای آن مملکت اتفاق بیفتد، انقلاب اسلامی بود».
ابی پیش از انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۸۸ در ایران، با خواندن آهنگی اعتراضی به نام «تصمیم» و ویدیویی استعاری، به نوعی حوادث پس از انتخابات را پیش‌بینی کرد. این ترانه در خبرگزاری‌های خارجی نیز بازتاب داشته است.
ترانهٔ خلیج فارس:
در پی امتناع ابی از خواندن ترانه خلیج فارس در کنسرت‌های دبی، شایعاتی مبنی بر اهدای یک هواپیمای مجلل از طرف حاکم دبی به ابی به خاطر خودداریش از خواندن این ترانه، در برخی رسانه‌های ایرانی منتشر شد که واکنش شدیداللحن ابی را نیز متعاقب آن به همراه داشت. ابی در پاسخ به این شایعات، انتساب هر گونه هواپیمای شخصی را به خود رد کرده و دلیل امتناعش از خواندن ترانهٔ خلیج فارس را در دبی، از دست ندادن پایگاهی نزدیک به ایران جهت ارتباط با هموطنان خویش عنوان می‌کند.
ابی معتقد است حضور وی و سایر هنرمندان خارج از کشور در اطراف ایران، به مراتب مهم‌تر و کارسازتر از نبودشان است در نزد وی، کنسرت‌های دبی وسیله‌ای برای تماس با مردم داخل ایران و ایجاد محیطی امن و آزاد و به دور از محدودیت‌های قانونی برای شادی و سرور ایرانیان، و نیز وسیله‌ای برای اظهار اعتراض و مخالفت با هیئت حاکمهٔ ایران است !!
او خواندن ترانه‌ای را که سال‌ها پیش زمانی که هنوز بحث بر سر نام خلیج فارس در افواه مردم شایع نشده بود وی آن را در آلبومی مستقل منتشر کرده است، در مکانی که به مذاق دولتمردان و مسئولان آن خوش نمی‌آید و در نتیجه عکس‌العملِ قهری آنان را در پی دارد، امری نالازم و غیرضروری می‌داند.
فیلم‌شناسی:
ابی در دو فیلم در نقش بازیگر حضور داشته است. یکی فیلم بوی گندم، محصول سال ۱۳۵۶ به کارگردانی محمد دلجو و امیر مجاهد، و دیگری فیلم ناخدا با خدا، محصول سال ۱۳۵۲ به کارگردانی نصرت‌الله وحدت. فیلم بوی گندم، ماجرای سیامک، اسی و تقی سه دوست آس و پاسی است که ابی در آن نقش تقی را بازی می‌کند. تقی معتاد است و نصیحت‌های سیامک را برای ترک اعتیاد نمی‌پذیرد و عاقبت نیز در پایان داستان می‌میرد. در این فیلم محمد دلجو، آیلین ویگن و شهرام شب‌پره نیز ایفای نقش می‌کردند. بعدها ابی از بازی در این فیلم اظهار ندامت و پشیمانی می‌کند و آن را دخالت در حوزهٔ غیرتخصص خود عنوان می‌کند. ابی در فیلم ناخدا با خدا، ظاهراً نقش کوتاهی داشته است.
ابی به عنوان خواننده نیز در سینمای ایران فعالیت داشته است. طبق آمار بانک جامع اطلاعات سینمای ایران، در بین ۲۹۶ خواننده‌ای که در سینمای ایران فعالیت داشته‌اند، ابی با خوانندگی در ده فیلم، مقام سیزدهم را به خود اختصاص داده است و از این لحاظ با شهپر، دیگر خوانندهٔ ایرانی برابری می‌کند.
این ده فیلم به ترتیب سال تولید عبارتند از:
فیلم سال تولید ترانه‌سرا آهنگساز
● عطش ۱۳۵۱ مسعود هوشمند حسین واثقی
● بی‌حجاب ۱۳۵۲ مسعود هوشمند حسین واثقی
● هیاهو ۱۳۵۳ ایرج جنتی عطایی بابک بیات
● ذبیح ۱۳۵۴ – واروژان
● بت‌شکن ۱۳۵۵ ایرج جنتی عطایی بابک بیات
● شب زخمی ۱۳۵۶ منصور تهرانی سلی
● سلام تهران ۱۳۵۶ زویا زاکاریان واروژان
● خاکستری ۱۳۵۶ ایرج جنتی عطایی بابک بیات
● بوی گندم ۱۳۵۶ زویا زاکاریان و شرمین شجره سیاوش قمیشی
● باغ بلور ۱۳۵۷ منصور تهرانی حسن شماعی‌زاده
● بر فراز آسمان‌ها ۱۳۵۷ نامعلوم واروژان/ شهرداد روحانی (تیتراژ پایانی فیلم)
این در حالی است که در این فهرست، از دو فیلم کندو (۱۳۵۴) و بر فراز آسمان‌ها (۱۳۵۷) که ابی در آنها نیز ترانه خوانده است نامی برده نشده است. گفتنی است که ابی بر روی سکانس‌هایی از فیلم‌هایی ترانه خوانده است که در آنها بازیگران بزرگ و نامداری حضور داشته‌اند؛ مثلاً در فیلم بر فراز آسمان‌ها، محمدعلی فردین، و در سه فیلم کندو، ذبیح و بت‌شکن، بهروز وثوقی، و در دو فیلم عطش و بی‌حجاب، ایرج قادری به ایفای نقش پرداخته‌اند.
عکسهای ابی و همسرش مهشید
از جمله سکانس‌هایی که صدای ابی بر روی آنها طنین‌انداز است می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: سکانس به هم ریختن هفتمین کاباره توسط جوانی خلافکار با نقش‌آفرینی بهروز وثوقی در فیلم کندو ساختهٔ فریدون گله با موسیقی واروژان و ترانهٔ ایرج جنتی عطایی، و یا سکانس آخر فیلم بوی گندم که در آن سیامک که نقش‌اش را محمد دلجو بازی می‌کند، چاقو خورده و سوار بر موتور به سمت فرودگاه و در پی پیوستن به دختر مورد علاقه‌اش است با موسیقی سیاوش قمیشی و ترانه‌ای با نام «پیچک» از شرمین شجره، و نیز سکانس آخر فیلم بر فراز آسمان‌ها ساختهٔ محمدعلی فردین، در صحنه‌ای که مادر پیری پسر گمشده‌اش را که اکنون خلبانی موفق است، بازمی‌یابد و در همان حال تصاویری از پرواز هواپیماها و خاطرات گذشتهٔ مادر نمایش داده می‌شود.
همچنین ابی در سال‌های آغازین اقامت در خارج از کشور، در ساخت مجموعه‌ای تلویزیونی با عنوان خداحافظ تهران همراه با محمد دلجو، شهرام شب‌پره و آیلین ویگن شرکت کرد که به دلیل مشکلاتی این مجموعه هیچ‌گاه پخش نشد. همچنین پس از نزدیک به ۴۰ سال بخشی از ترانه (پوست شیر) بهمراه نقش بدل و چهره واقعی خود ابی در قسمتهایی از فیلم سینمایی نهنگ عنبر (فیلم) گنجانده شده و از تابستان سال ۱۳۹۴ در سینماهای کشور به اکران درآمد و با فروش هفتاد میلیارد ریالی فیلم سینمایی نهنگ عنبر در ردیف پرفروش ترین‌های سالیان گذشته قرار گرفت، به باور بسیاری از کارشناسان حوزه فیلم سازی و بنابه گفته خود تماشاگران، بودش صدای نوستالژیک و چهره واقعی و حتی بدل ابی یکی از دلایل مهم موفق بودن این اثر سینمایی پربیننده بوده هرچند که پس از مدتی کوتاه اکران فیلم سینمایی نهنگ عنبر در سالن‌های سینمایی ایران دچار ایستایی شده و این فیلم پرمخاطب بدستور مقامات مربوطه توقیف شد.
آلبوم‌شناسی
نوشتار اصلی: ترانه‌شناسی ابی
خلیج (۱۹۹۰)
نازی ناز کن (۱۹۹۱)
شب‌زده (۱۹۹۱)
کوه یخ (۱۹۹۱)
نون و پنیر و سبزی (با داریوش) (۱۹۹۲)
غریبه (۱۹۹۲)
ستارهٔ دنباله‌دار (۱۹۹۳)
معلّم بد (۱۹۹۳)
اتل متل (۱۹۹۴)
ستاره‌های سربی (۱۹۹۵)
عطر تو (۱۹۹۶)
تپش (۱۹۹۶)
با تو (۱۹۹۶)
تاج ترانه (۱۹۹۷)
پیر (۱۹۹۹)
طلوع کن (۱۹۹۹)
شب نیلوفری (۲۰۰۳)
حسرت پرواز (۲۰۰۶)
یادگاری (با کامران و هومن) (۲۰۰۹)
حس تنهایی (۲۰۱۱)
جان جوانی (۲۰۱۴)
^ ترتیب آلبوم‌ها بر اساس سال انتشار سی‌دی‌هایشان می‌باشد.
ابی که پس از انتشار آلبوم شب نیلوفری صحبت از بازنشستگی خویش به میان آورده بود هنوز در زمینهٔ تولید آلبوم و اجرای کنسرت، باانگیزه و فعال است. او معتقد است که به روی صحنه رفتن و یا انتشار آلبوم، فرصتی آموزشی در اختیارش قرار می‌دهد و موجب تجربه‌اندوزی بیشتر می‌گردد و این در نزد وی بهترین انگیزه و محرک برای تداوم بخشیدن به حرفه‌اش بوده است. او خوانندگی را عشقی می‌داند که هرگز از آن جدایی نخواهد داشت.
گردآوری:بخش فرهنگ و هنر ایران بانو
منبع:wikipedia.org
