آزمایش اسپرم اولین آزمایش ناباروری
امروزه علم ثابت کرده است که در یک سوم
موارد، ناباروری به زنان مربوط می‌شود و حدود یک سوم ناباروری زوجین، نتیجه وجود
اختلال در مردان است. بنابراین، عوامل مربوط به اختلال در مردان، حداقل موجب
۵۰درصد از ناباروری‌ها در زوج‌های نازا می‌باشد. یکی از عوامل اختلال در ناباروری
مردان ناشی از ناهنجاری‌های اسپرم در آن‌ها است که برای شناخت ناهنجاری اسپرم از
روشی به‌نام “آنالیز اسپرم” استفاده می‌شود.
۱- منظور از آزمایش اسپرم
در مردان چیست؟ آزمایش اسپرم بیشتر در مواردی انجام
می‌شود که یکسال از ازدواج زوجی گذشته باشد ولی بچهدار نشده باشند که با مراجعه
به متخصص زنان و یا یک متخصص اورولوژیست، علت بچه‌دارنشدن آن‌ها مشخص می‌شود.
اولین آزمایشی که بعد از مراجعه زوجین به پزشک انجام می‌گیرد، آزمایش اسپرم در مرد
است. در این آزمایش نطفه از مرد گرفته می‌شود و مورد ارزیابی قرار می‌گیرد که در
طی این ارزیابی مشخص می‌شود که تعداد اسپرم‌های زنده در آن چقدر است، حرکت اسپرم‌ها
چگونه است و اینکه اسپرم بارور است یا نه. سپس پزشک متخصص با توجه به نتیجه
آزمایش، تصمیم می‌گیرد که برای بیمار دارو تجویز کند و از روش‌های درمانی دیگری
استفاده نماید. البته در برخی موارد مسایل قضایی مطرح است که همسری ادعا می‌کند که
شوهرش بچهدار نمی‌شود که در این صورت دادگاه مرد را برای گرفتن آزمایش اسپرم به
آزمایشگاه می‌فرستد.
۲- چه زمان پزشک تشخیص می‌دهد
که باید آزمایش اسپرم برای تشخیص تجویز شود؟ همان‌طور
که گفته شد، این آزمایش برای زوج‌هایی که یکسال ازدواج کردند و مقاربت منظم
داشتند ولی بچه دار نشدند با تشخیص پزشک تجویز می‌شود.
۳- برای تفسیر این آزمایش،
چه معیارهایی در نظر گرفته می‌شود؟ تفسیر آزمایش
با پزشک معالج است که معمولا پزشک‌های اورولوژیست هستند. در این آزمایش چندین
معیار در نظر گرفته می‌شوند: ۱- حجم مایع انزالی یا اسپرم که بهتر است کمتر از ۲
سی‌سی نباشد. ۲- تعداد اسپرم که معمولا از ۴۰ تا ۶۰ میلیون در هر سی‌سی مایع
انزالی نباید کمتر باشد. ۳- حرکت اسپرم که مهمترین معیار سنجش کیفیت مایع انزالی
و میزان باروری به‌حساب می‌آید. همچنین شکل ظاهری و موارد دیگر بررسی می‌شوند.
به طور کلی آزمایش اسپرم، اولین
آزمایشی است که یک مرد باید انجام دهد، اما اگر آزمایش او طبیعی بود و مشکلاتی از
نظر مقاربت و مسایل جنسی نداشت آن وقت باید زن مورد بررسی قرار گیرد که خانم‌ها از
نظر مسایل تخمک‌گذاری و فعالیت تخمدان و مسایل دیگر که در حیطه متخصص زنان و
زایمان است مورد آزمایش قرار می‌گیرند.
۴- نقش تغذیه در سلامت
اسپرم چیست؟ به‌طور کلی کسانی که تغذیه ناکافی
دارند، سیگار می‌کشند، الکل مصرف می‌کنند، افرادی که خودسرانه داروهای هورمونی
مصرف می کنند، خصوصا کسانی که ورزش‌های بدن‌سازی انجام می‌دهند و از مکمل‌هایی
استفاده می‌کنند که در آن مواد هورمونی وجود دارد، در اسپرم‌سازی با مشکل مواجه می‌شوند
و حتی ممکن است به مرحله‌ای برسند که نابارور شوند.
مهمترین موادی که در بهبود وضعیت
اسپرم نقش دارند مواد حاوی آنتی‌اکسیدان می‌باشند که سردسته این مواد، ویتامین E و سلنیوم هستند که منشا آن‌ها میوه‌ها و
سبزی‌ها است. همچنین، برای بهبود وضعیت اسپرم‌ها به بیماران توصیه می‌کنیم که از
غذاهای سرخ‌کردنی که اکثر مواد مغذی و نیز آنتی‌اکسیدان آن‌ها از بین رفته‌است،
کمتر استفاده کنند.
۵- تا چه سنی آزمایش اسپرم
انجام می‌گیرد؟ در هر سنی می‌توان این آزمایش را
انجام داد، اما بیشتر مردان جوان این آزمایش را انجام می‌دهند. لازم به توضیح است
که هرچه سن بالاتر می‌رود قدرت اسپرم و توان اسپرم‌ها کمتر می‌شود اما این یک
قانون کلی نیست. گاهی اوقات یک پیرمرد ۹۰ ساله نیز می‌تواند بارور شود. ولی به‌طور
کلی از سن ۶۰ سال به بالا ناتوانی اسپرم بیشتر است.
۶- آیا بیماری‌هایی مثل
دیابت و فشارخون روی نتیجه آزمایش تاثیر می‌گذارند؟ دیابت
در مراحل اول موجب اختلال نمی‌شود، اما در موارد پیشرفته می‌تواند باعث اختلال در
اسپرم شود. ولی فشار خون تاثیری بر روی اسپرم ندارد.
۷- تا چه حد می‌توان به
نتیجه آزمایش اطمینان کرد؟ اگر این آزمایش در یک آزمایشگاه
معتبر انجام شود، نتیجه آن نیز قابل اطمینان خواهدبود. همچنین از آنجا که برای به‌دست
آوردن میزان پایه کیفیت اسپرم، باید حداقل ۲ نمونه آنالیز مایع انزالی انجام شود،
معمولا درصد خطا در این آزمایش بسیار کم است.
به‌عنوان نکته پایانی نیز باید گفت که
آزمایش اسپرم باید ۷۲ ساعت پس از آخرین انزال صورت گیرد. دیده شده که هر روزی که
از آخرین انزال بگذرد به حجم مایع و تعداد اسپرم‌ها اضافه می‌شود. باید یادآور شد
که نمونه‌گیری بعد از ۷ روز نیز مناسب نیست زیرا بعد از این زمان اگرچه تعداد
اسپرم افزایش می‌یابد ولی کیفیت حرکت آن به‌طور قابل ملاحظه‌ای کاهش دارد.
گرد آوری مطالب : iranbanou.com
