جدید

پیشینهٔ دوبلاژ در ایران (۲)


زاهد، احمد شیرازى و خانى از

ایران‌‌نو فیلم جدا شدند و به گروه

سعید غیاثی، ضیاء‌الواعظین و جلال

مغازه‌اى پیوستند، که در حال

تأسیس استودیو آریا در خیابان

ارامنه بودند. آنها موفق به دوبلهٔ

نخستین فیلم رنگى شدند و براى

اولین بار از شیوهٔ صداى مغناطیسى

استفاده کردند.

با انشعاب تازه‌اى که در اثر

اختلاف در این جمع بوجود آمد،

مغازه‌اى با استودیوى ‘عصر طلایی’

منتقل شد و ضیاء‌الواعظین، شیرازى

و خانى مقدمات استودیوى شهرزاد را

آغاز کردند.

دوبله در ایران به‌دلیل

فقدان وسایل کافى با مشکلات

فراوانى همراه بود و در خارج از

ایران به‌نظر آسان‌تر مى‌رسید.

آلکس آقابابیان فیلم

سرگذشت فریدون بینوا را در

ایتالیا دوبله کرد و در تهران به

نمایش گذاشت. این فیلم در مهرماه

۱۳۳۱ در سینما دیانا روى پرده رفت و

با هجوم تماشاگران مواجه شد و

سینما پارک نیز از هفته دوم نمایش

به اکران آن پرداخت و همزمان با

تهران فعالیت‌هاى دوبله فیلم‌ها

در رم دنبال شد و بعد از آقابابیان و

بعد داریوش فیلم، شرکت زرینه این

فعالیت را ادامه داد.

با آغاز دههٔ ۱۳۴۰ به‌تدریج

افزایش استودیوهاى دوبلاژ در

ایران و دستیابى آنها به

اندازه‌هاى قابل قبول کیفیت فنى و

محدودیت استفاده از دوبلورهاى

متعدد و نزول کیفى دوبله و سقوط

ارزش لیر ایتالیا و دستمزدهاى

مناسب دوبله در ایران، به‌‌تدریج

دوبلهٔ ایتالیا دچار رکود شد و سپس

به تعطیلى کامل انجامید.

شکوفایى دوبلاژ در ایتالیا

مانع جذب نیروهاى تازه در داخل

کشور بود. با این حال مراکز

انگشت‌شمار حرفه‌اى همچنان به

فعالیت مشغول بودند: پارس فیلم زیر

نظر على کسمائی، استودیو البرز،

استودیو یانا فیلم، استودیو

یونیورسال. اما مهمترین فعالیت در

این مرحله را استودیو سانترال

عرضه مى‌کرد. به‌زودى این استودیو

به‌صورت یکى از قطب‌هاى دوبلاژ در

سینماى ایران درآمد. این استودیو

از بدو تأسیس ضمن دوبلاژ عهده‌دار

امور چاپ و لابراتور و فنى

فیلم‌هاى خبرى اداره کل هنرهاى

زیباى کشور و تولیدات رادیو و

تلویزیون عراق نیز بود. و موفق شد

کادر مجرب و منظمى از مدیران

دوبلاژ، دوبلورها، و تکنسین‌ها را

گردهم بیاورد.

مهندس سیف الدین کامرانى (نفر

اول سمت چپ) موسس استودیو

سانترال۱۳۳۳-تصویر مربوط به بازدید

راج کاپور از استودیو سانترال در ۱۳۳۵

است و حسین دانشور و ناصرملک مطیعى

نیز در عکس دیده مى شوند

به‌تدریج رشد فیلم‌هاى

دوبله و استودیوهاى دوبلاژ چشمگیر

شد. در طول سال ۱۳۳۶ بیش از دو برابر

سال ۱۳۳۵ فیلم دوبله و عرضه شد (۵۴

فیلم). همین تعداد در نیمهٔ اول ۱۳۳۷

دوبله شد و در پایان سال به ۱۱۹ فیلم

رسید. در سال ۱۳۳۸ این تعداد باز هم

افزایش یافت و به ۱۸۳ عدد رسید و در

طى همین سال تعداد استودیوهاى

دوبلاژ به دو برابر سال‌هاى گذشته

رسید. در پایان دههٔ ۱۳۳۰ به‌ندرت

فیلمى به زبان اصلى نمایش داده

مى‌شد.

دوبلاژ در افزایش تماشاگران

و سالن‌هاى سینما از یک طرف و ایفاى

نقش واسطهٔ زبانى بین تماشاگر و

فیلم از طرف دیگر، اهمیت زیادى

داشت.

علیرغم نظرهاى موافق و مخالف

و انتقادها، تعداد مراکز دوبله و

دوبلورها افزایش یافت و جامعهٔ

دوبلاژ با ۲۴۰ نفر (۷۰ زن و ۱۷۰ مرد) و

۲۵ مؤسسه صاحب تشکلى شد که در نهایت

در سال ۱۳۴۴ به ایجاد سندیکایى خاص

منتهى شد و اساسنامهٔ آن توسط

وزارت کار و امور اجتماعى به تأیید

رسید. در سال ۱۳۵۳ جامعهٔ دوبلاژ به

عنوان انجمن پذیرفته و داراى

بنیاد نامه مصوب گردید.

  شاخص ترین دوبلورهاى تاریخ دوبلاژ ایران
سیروس ابراهیم‌زاده، تاجى

احمدی، منوچهر اسماعیلی، اصغر

افضلی، ایران بزرگمهر، مهین

بزرگی، بوتیمار، پرویز بهرام،

هوشنگ بهشتی، عبدالحسین تهامی،

سیروس جراح‌زاده، چنگیز جلیلوند،

نیکو خردمند، عباس خسروانه، خسرو

خسروشاهی، ایرج دوستدار، کاوس

دوستدار، مهین دیهیم، احمد

رسول‌زاده، محمدعلى زرندی،

منوچهر زمانی، محمدرضا زندی، حسین

سرشار، زهر، شکوفنده، فریبرز

صالح، ناصر طهماسب، حسین عباسی،

حسین عرفانی، مهدى على‌محمدی،

فرخنده، فرشید فرزان، نجمى فرهی،

ثریا قاسمی، حمید قنبری، محمد

قنبری، ژاله کاظمی، هوشنگ کاظمی،

عطاءا… کاملی، مهین کسمائی،

على‌اصغر مستان، سعید مظفری، جلال

مقامى عزت‌ا… مقبلی، ناصر ممدوح،

ایرج ناظریان، منوچهر نوذری،

محمود نوربخش، منوچهر والى‌زاده،

بهروز وثوقی، رفعت هاشم‌پور و … و

برجسته‌ترین و با سابقه‌ترین

مترجمان دوبلاژ عبارتند از: بابک

ساسان، ایرج رضائی، پرویز دوائی،

فیروز رادپور، انور نصیحت‌گر،

فریدون ابوجینا، نجف دریابندری،

حسین شایگان، گودرز شیدائی، روبن

شاه‌نظریان، محمود ایزدی، …

 گرد آوری مطالب : iranbanou.com

به این مطلب امتیاز دهید

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا